STAJYER VE ÇIRAKLIK SİGORTASI EYT KAPSAMINA ALINIR MI?
Stajyerler EYT’nin gündeme geldiği ilk günlerden itibaren kendilerinde borçlanma imkanı tanınıp EYT kapsamında alınmalarını istiyorlar. 5 milyona yakın kişiyi ilgilendiren bir düzenleme. Neden peki bu sayı yüksek? Teknik meslek liseleri, çıraklık stajyerlik gibi durumlardan ziyade stajyerliğin zorunlu olduğu avukatlık ve mali müşavirlik gibi meslek kolları mevcut. O yüzden bu sayı bir hayli fazladır. Stajyerlerin durumu ise staj olarak çalıştıkları dönemde işverenlerce kendi haklarına kısa dönemli prim yatırılmaktadır. Yani bunlar hastalık, meslek hastalığı ve iş kazası primleridir. Ancak bunun yanında normal sigortalılardan yatırılan uzun dönemli sigorta kolları da var. Bunlar ise emeklilik, malullük ve yaşlılıktır.
Stajyerler diyor ki: Evet bizim adımıza kısa dönemli sigorta primi yatırıldı. Biz uzun dönemli sigorta primini borçlanalım hem işe başlama zamanımız öne çekilsin hem de bu kapsamda emekli olabilelim. Sayın Bakan Vedat Bilgin, önceki açıklamalarında stajyerlere ilişkin bir düzenlemeden bahsetmişti fakat son yaptığı açıklamasında stajyerlerin ayrı bir düzenlemeye konulacağından bahsetti. Ancak stajyerlerin olması gereken kanun EYT kapsamında çıkarılacak kanundur ve bu sorun EYT ile beraber çözülmesi gerekmektedir.
YENİ YILDA KAÇ EYT’Lİ EMEKLİ OLACAK? İLK MAAŞLARINI NE ZAMAN ALACAKLAR?
Aralık ayı içerisinde Meclis’e gelecek olan EYT ile ilişkili kanun kapsamında aralık sonunda Meclis’ten çıkarak yasalaşırsa SGK kanununa göre ocak ayı içerisinde verilen dilekçe ile bir sonraki ay, yani şubat ayında emekli maaşı bağlanmış olur. Bu kapsamda ilk etapta 1.5 milyon kişinin emekli olabileceği tahmin ediliyor. Bununla beraber kademeli olarak şartları tutturan EYT’li vatandaşlar da emekli olabilecek. Toplam rakam zaten 5 ile 5.5 milyon kişi olduğudur. Bununla beraber yıllar itibarıyla emekli olanlar olacak.
EYT’LİLERDE KIDEM TAZMİNATI SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?
Kıdem tazminatı kişinin en az 1 yıl süre ile çalışması ile birlikte hak kazanılır. Bununla beraber EYT kapsamında emeklilik dilekçesi veren kişiler emekli olmaları halinde kıdem tazminatı almaya hak kazanacaklar. İşverenlerce zorunlu bir emeklilik söz konusu olamaz ancak ve ancak kendisi emeklilik dilekçesi verirse emekli olabilir ve çalıştığı yerden kıdem tazminatı hakkı kazanabilir.
Zaten devletten emekli olacak kişiler kıdem tazminatı alabilecekler. Buna ilişkin kıdem tazminatı üst tutarı şu anda 15 bin 371 TL’dir yani bir kişi 10 yıl çalışmakla beraber 153 bin lirayı almaya hak kazanacaktır. Ama bu üst tavan limiti yeni asgari ücretle beraber yükselecektir.
Aslında kişiler 1 Ocak itibarıyla emekli olursa daha fazla bir kıdem tazminatı alacaklar. Ancak bunun bir de işveren tarafı var. İşverenlerimiz de emekli olacak kişilerin kıdem tazminatını vermekle mükelleftir. Söz konusu tutarları ödemiş olmalarıyla birlikte vergi kanunlarına göre gider yazabilecekler.
Emekli olanlara ilişkin eğer çalışmaları halinde sosyal güvenlik destekleme primi yatırılıyor. Bu tutarda normal yatırılması gereken sigorta priminden daha az bir tutardır. Emekli olduktan sonra işe devam ederse ikinci bir kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Yine en az bir yıl çalışma şartı vardır.”
