DEMİR KUBBE SİSTEMİ NEDİR, NASIL ÇALIŞIR?
Demir Kubbe, İsrailli Rafael Advanced Defense Systems şirketi ve İsrail Havacılık ve Uzay Endüstrisi tarafından geliştirilmiş, taşınabilir bir hava savunma sistemidir. Düzenek, 4 kilometre ila 70 kilometre uzaklıktan ateşlenen ve yörüngesi, İsrail'in yaşam merkezinin dışına çıkartılacak olan kısa menzilli roketleri ve top mermilerini durdurmak ve imha etmek için tasarlanmıştır.
İsrail'in, Gazze ve Batı Şeria'dan gelebilecek roket ya da diğer hava saldırılarına karşı oluşturduğu gelişmiş bir hava savunma sistemidir. İsrail, Hamas'ın ve diğer direniş gruplarının attığı roketlerin verdiği zararı ve can kaybını en aza indirmek için 2011 yılında bu sistemi tamamlamış ve hizmete açmıştır. Temeli ise 2005'te atılmıştır; Hizbullah ve Hamas saldırılarının yoğun olduğu bir dönemde, vatandaşları korumak için çalışmalar yapılmıştır. 2011 yılında hizmete girmiştir. 7 Nisan 2011 tarihinde sistem ilk kez Gazze'den fırlatılan bir BM-21 Grad'ı başarıyla durdurdu. 10 Mart 2012'de The Jerusalem Post, sistemin Gazze'den fırlatılan ve yerleşim yeri olan bölgelere inen roketlerin %90'ını düşürdüğünü bildirdi. Kasım 2012'ye kadar, resmi açıklamalar 400'den fazla roketi durdurduğunu gösterdi. Ekim 2014'ün sonlarına doğru, Iron Dome sistemleri 1200'den fazla roketi durdurdu. Çalışma şekli ise atılan füzeyi tanımlamak, hedefe kilitlenmek ve roketi veya füzeyi havadayken imha etmektir. Sistem, hizmete girdiği 2011 yılından bu yana atılan her 10 füzeden 8 tanesini havada vurmuştur. Günümüzde de kullanılmaktadır.
2011'den 2021'e kadar ABD, Demir Kubbe savunma sistemine toplam 1,6 milyar ABD doları katkıda bulundu. 2022'de ABD Kongresi, 1 milyar $ ek destek paketi sunulması kararını onaylamıştır.
Gelecekte bataryalar Sa'ar 6 sınıfı denizde korvetlere konuşlandırılacak ve İsrail'in Barak 8 füze sistemi ile birlikte açık denizdeki gaz platformlarını koruyacak.
Demir Kubbe, Arrow 2, Arrow 3, Demir ışın, Barak 8 ve Davud Sapanı'nın da içinde bulunduğu, İsrail'in geliştirmekte olduğu çok katmanlı füze savunma sisteminin bir parçasıdır.
DEMİR KUBBE ÖZELLİKLERİ
Sistem, kısa menzilli roketlere ve 70 kilometre menzile sahip 155 mm topçu mermilerine karşı koymak için tasarlanmıştır. Üreticisine göre, Demir Kubbe olumsuz hava koşullarında gece gündüz çalışacak ve aynı anda birden fazla tehdide yanıt verebilecek.
Demir Kubbe'nin üç merkezi bileşeni vardır:
Tespit ve İzleme Radarı: Radar sistemi, bir İsrail Savunma şirketi olan ve İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii'nin yan kuruluşu olan Elta ve IDF tarafından inşa edildi.
Savaş Yönetimi ve Silah Kontrolü (BMC): İsrailli bir yazılım şirketi olan mPrest Systems tarafından Rafael için inşa edildi.
Füze Atış Birimi: Sistem elektro-optik sensörler ve yüksek manevra kabiliyeti için birkaç direksiyon kanadı ile donatılan tamir füzelerini fırlatır. Füze Rafael tarafından üretildi.
Sistemdeki radar EL/M-2084 olarak adlandırılır. Fırlatılan roketi algılar ve yörüngesini izler. BMC, bildirilen verilere göre çarpma noktasını hesaplar ve bu bilgiyi hedefin belirtilen bölge için bir tehdit oluşturup oluşturmadığını belirlemek için kullanır. Sadece tehdit olarak algılandığında gelen roketi öngörülen çarpma noktasına ulaşmadan önce imha etmek için bir füze ateşlenir.
Tipik bir batarya ile karşılaştırma
Tipik hava savunma füzesi bataryasında, bir radar ünitesi, bir füze kontrol ünitesi ve birkaç fırlatıcı vardır ve bunların hepsi aynı yerde bulunur.
Bunun tersine Demir Kubbe, dağınık bir düzende konuşlandırılacak şekilde inşa edilmiştir. Her bir fırlatıcı bağımsız olarak konuşlandırılır ve güvenli bir kablosuz bağlantı aracılığıyla uzaktan çalıştırılır. Bildirildiğine göre, her bir Demir Kubbe bataryası, yaklaşık 150 kilometrekarelik bir kentsel alanı koruma kapasitesine sahiptir.
DEMİR KUBBE HANGİ ÜLKELERDE VAR?
Amerika Birleşik Devletleri
16 Ağustos 2011'de Raytheon Company, sistemin Amerika'ya pazarlanmasına liderlik etme amacıyla Rafael ile birlikte çalıştığını duyurdu. Raytheon Füze Sistemleri'nin Gelişmiş Güvenlik ve Yönlendirilmiş Enerji Sistemleri ürün grubu başkan yardımcısı Mike Booen "Demir Kubbe, ABD Ordusunun ileri harekat üslerinde diğer Raytheon silahlarını tamamlıyor.'' ve ''Demir Kubbe savunma katmanını tamamlamak için Raytheon'un C-RAM sistemlerine sorunsuz bir şekilde entegre edilebilir.'' dedi.
Ocak 2019'da Amerika Birleşik Devletleri'nin 373 milyon dolara iki adet batarya satın alacağı bildirildi. Ağustos 2019'da tamamlanan sipariş iki komuta noktası, radarlar, 12 fırlatıcı ve 480 füze içindir. Rafael, 30 Eylül 2020'de ilk bataryanın teslim edildiğini duyurdu. İsrail Savunma Bakanlığı ikinci pilin 3 Ocak 2021'de teslim edildiğini duyurdu.
Azerbaycan
17 Aralık 2016'da Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Sanayii Bakanlığı Başkanı Yavər Camalov gazetecilere verdiği demeçte, Azerbaycan ve İsrail'in sistemin ilk teyit edilen dış satışı için anlaşmaya vardıklarını söyledi. Ancak sonrasında hiçbir teslimat gerçekleşmedi. Azerbaycan'ın sistemi satın almak istemesinin, komşusu Ermenistan'ın Rus kısa menzilli İskender füzesine sahip olmasıyla alakası vardır.
Romanya
Romaero şirketi Mayıs 2018'de sistemi satın almak için bir anlaşma imzaladı.
