'Ağlayan gelin' üreticisini üzdü

Şanlıurfa'nın Siverek ilçesinde yetiştirilen ve halk arasında "ağlayan gelin" olarak adlandırılan ters lalenin, yağış yetersizliği nedeniyle verimi düştü.

Doğu ile Güneydoğu Anadolu bölgelerinin bazı kesimlerinde doğal olarak yetişen ters laleler, Siverek ilçesinin bin 919 rakımlı Karacadağ bölgesinde çiftçiler tarafından üretiliyor.

Her yıl şubat sonu ile mart ayı başında çiçek açmasıyla hasat dönemi başlayan ters laleler, süs bitkisi ve ilaç sanayisinde kullanılıyor.

Üreticiler, yağışın yetersizliği ve havanın yeteri kadar soğumaması nedeniyle bu yıl beklenen verimi almadı.

Siverek Doğal Çiçek Üreticileri Birliği Başkanı Sedat Kıran, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Karacadağ bölgesinde üç tür ters lalenin üretildiğini söyledi.

Yaklaşık 20 yıl önce 34 üreticiyle birlik kurulduğunu belirten Kıran, 2008 yılında 500 dekar alanın üzerinde ciddi bir üretim yapmaya başladıklarını ifade etti.

Kıran, ürünlerini aracı şirketler aracılığıyla başta Hollanda olmak üzere yurt dışına gönderdiklerini dile getirerek, şöyle konuştu:

"Bölgede üretimini yaptığımız 'Fritillaria persica, Fritillaria ivory bells ve Fritillaria imperialis' soğanlı bitkiler, ciddi manada yurt dışında rağbet görüyor. 2008-2012 yıllarında 500 dekarda 50'den fazla üreticiyle üretim yaptık. Hasat dönemlerinde her yıl 500 bin lale soğanı sattık. O yıllarda bir adet lale soğanı yaklaşık 2 liraydı. Bu fiyatlar üreticiyi ciddi anlamda memnun ediyordu. Ters lale, tarım ürünlerine alternatif olacak bir ürün olmuştu. Son beş yılda maalesef talepler azaldı. Hollanda şu an buralardan lale talebinde bulunmuyor.Türkiye içinde de peyzaj anlamında lale talebi olmayınca üreticiler üretimi azaltmaya başladı."

Ürünler tarlada kaldı

Bölgede 500 dekar alanda yaklaşık bir milyon lale üretimi yapıldığını aktaran Kıran, "Her yıl bol yağış ve yağan kar sayesinde bu endemik türün ciddi üretimi söz konusuydu çünkü ters lale dediğimiz tür diğer köklü bitkilerden farklı olarak ilk günlerinde serin bir havaya ve yağışa ihtiyaç duyar. Bölgede yeterli seviyede kar ve yağmur yağışının olmaması nedeniyle verim beklentimizin altında kaldı hatta birçok üreticimiz olumsuz geçen hava koşulları nedeniyle ürünleri tarlada bıraktı." dedi.

Üretici Mehmet Kıran da bölgede mevsimin geçen yıllara nazaran çok kurak geçtiğini belirtti.

Yaklaşık 30 dönüm alanda ters lale ekimi yaptığını anlatan Kıran, "Zaten pazar sıkıntısı yaşayan üretici, bu sene de hava koşullarına takıldı. Soğanlı bitkiler, serin hatta soğuk havayı ve nemli toprağı sever. Bu yıl Karacadağ bölgesinde beklenen ve istenen yağış olmayınca haliyle ürün de etkilendi." ifadelerini kullandı.

"Üretimin devamı için destek bekliyoruz"

Bölgede 15 yıldır ters lale yetiştiriciliği yapan Hakan Kıran ise üreticilere eğitim verilmesi gerektiğini söyledi.

Kaliteli ve bilinçli üretim için destek beklediklerini dile getiren Kıran, "Soğanlı tohumlarımızın tamamını Avrupa ülkeleri aldı. Geçmiş dönemlerde buraya ilaç için gelip toplanıyordu ama biz neden toplandığını o dönemlerde bilmiyorduk. Tohumlarımız kaçak yollarla yurt dışına götürülüyordu. Biz bunların değerini anladığımız da onlar kendileri için yeterli derecede tohumu aldılar. Biz ise daha sonra öğrendik ki lalelerimizden ilaç sanayisinde faydalanıyorlarmış." ifadelerini kullandı.