Çocuklarda uyku alışkanlığı nasıl kazandırılır?
13.07.2015 - 11:12 | Son Güncellenme:
Medical Park Uşak Hastanesi Psikolog Zeynep Yeşilkaya; çocuklara sağlıklı uyku alışkanlığı kazandırılması ile ilgili şu bilgileri verdi.
Çoğu anne babanın kafasını karıştıran sorulardan biri de çocuk ile beraber uyumanın doğru olup olmadığıdır. Bebeğinize sağlıklı uyku alışkanlığı kazandırmanın en önemli yolunun kendi odasında ve kendi yatağında yatırmak olduğunu söyleyen Medical Park Uşak Hastanesi Psikolog Zeynep Yeşilkaya;“Anne babadan ayrı yatma alışkanlığını kazanabilmiş bir çocuk, ileriki dönemlerinde problemlerle karşılaştıklarında sorunlarıyla baş edebilecek, kendine olan güveni artacak anne baba bağımlılığı olmayacaktır” diyor. Medical Park Uşak Hastanesi Psikolog Zeynep Yeşilkaya; çocuklara sağlıklı uyku alışkanlığı kazandırılması ile ilgili şu bilgileri verdi:
Bebeklerin uyku alışkanlığı, farklılık gösterse de, yaklaşık altıncı aylarında oluşmaya başlar. Bebeklerin kendilerini güvende hissedebilmeleri için aileleri, uyku saatleri düzeni ayarlanmalı, sakin bir ortam sağlanmalı, kendilerine ait bir mekan oluşturulmalıdır. Çocukların da yetişkinler gibi kendisine ait bir yatağa, kendisine ait bir mekana ve kendi başlarına kalmaya ihtiyaçları vardır. Bebeklik döneminde sağlıklı anne baba davranışları ve tutumları sonucunda çocuklar sağlıklı uyku alışkanlıklarını kazanabilirler. Kendi odasında ve yatağında yatabilme alışkanlığını kazanabilmiş bir çocuk, ileriki dönemlerinde problemlerle karşılaştıklarında sorunlarıyla baş edebilecek ve daha kolay atlatabilecektir.
Kendi yatağında uyumalı
Çocuğun kendine güven duygusunun gelişiminde ve bireyliğini kazanabilmesi için kendi yatağında uyuma alışkanlığı kazanması en önemli özelliktir. Anne ve babasının yanında uyuma isteği olan ve buna direnen çocuklarda, anne ve babadan ayrılma konusunda ilerleyen dönemlerde önemli sorunlara neden olmaktadır.Özellikle okul çağlarında sık karşılaştığımız problemler, bu durumun sonuçları olarak gösterilebilir. Okul problemleri dışında, cinsel kimliğini bulması konusunda, anne ve baba ile birlikte yatma ihtiyacı en aza indirilmesi gerekmektedir.
Bebeklerin de kendi yatağı olmalı
Bebeğin sağlıklı uyku alışkanlığı kazanabilmesi için ilk olarak uygulanması gereken davranış, bebeğin kendisine ait bir yatağa sahip olmasını sağlayarak başlanmalıdır. Ailenin imkanı varsa ve bulunduğu ortam uygunsa bebek daha dünyaya gelmeden mutlaka ayrı bir oda hazırlanmalıdır. Eğer ki bebeğe bu imkan sağlanamıyorsa; odanın içerisinde bir bölümün çocuk için hazırlanması, gerekli düzenlemelerin yapılması sağlıklı uyku alışkanlığın başlangıcı diyebiliriz. Pek çok aile doğumdan sonra kendi odalarına çocuğun yatabileceği yatak düzeni kurmayı tercih ederler.Kurulan bu düzen oldukça kolaydır ve bir sakıncası bulunmamaktadır. Bebeğin yetişkinin yatağına alınmasının yerine kendine ayrılan yatağında uyuması, hem annenin hem de bebeğin rahat uyumasını sağlar ve bebeğin daha sonraki döneminde bağımsızlığı için adım atmasının temelini oluşturur.
Işığı kapalı tutun
Anne baba tutumları bebeklik döneminde sadece uyku alışkanlığı değil, hayatla mücadele edebilmesi içinde çok önemlidir. Bebek uykusu geldiğinde, kendi yatağına yatırılmalı, gece uyandığında tekrar kendi yatağında uyutulmalıdır çünkü bebek uykuyla yatak arasında bağlantıyı ancak bu şekilde kurabilir. Bebeğin gece uykularının kesintisiz ve uzun olmasını istiyorsak, gece beslenmelerini ve alt değiştirme işlemini sessiz ve kısa zamanda yapılmalı ve ışığın kullanılmamasına önem gösterilmelidir. Bebekler, geceleri ışığın kapalı olması, karanlıkta uyuması gerektiğini kendisine alıştıracaktır. Gecenin büyük kısmını uykuda geçiren bebekler, sağlıklı uyku alışkanlığını kazanmaya adım atmış ve iyi bakım alabilmiş bebeklerdir.
Neden sizinle uyumak istiyor?
Çocuklarınız sizinle yatmak isterse ya da sizin onun yanında yatmanızı isterse; çocukla bunu neden istediğini öncelikle konuşulması önemlidir. Yalnız yatmaktan korkması buna sebep olabilir. Çocuklara bu durumda yalnız yatma konusunda teşvik edici cümleler kurmanız, bu durumu daha rahat çözümlemenizi kolaylaştırır. Çocuklar kendi odasında, kendi yataklarında uyumalıdır. Zaman zaman, yanınıza sokulduğunda, güvende hissetmek istediğinde, hasta olduğunda, üzücü veya korkutucu bir olay yaşadığında, bu durumu olumlu karşılayabiliriz. Bu hoşgörü her iki tarafı da iyi hissettirebilir. Bu durumu alışkanlık haline getirmesini engellemek önemlidir. Kendi odasının ve sizin odanızın özel olduğunu bilmesi önemlidir. Böyle durumlarda yatağımıza uyumak için geldiğinde, uykuya geçene kadar sarılmanızı ve uyduktan sonra yatağına geçirmeniz önemlidir.
Uyuyana kadar yanında bekleyin
Yatağına yatması gerektiğini ikna ettiğinizde, yatağının yanında (yatağa oturmadan, yere oturaraktan) minimum 10 dakika, maksimum 30 dakika yanında bekleyin. Uykuya daldığında yanından ayrılın.Gece yanınıza yatmak için geldiğinde, yatağa almadan birlikte tekrar kendi yatağına götürüp aynı işlemi yapın. 2-2.5 yaşları arasında çocuğun kendi yatağında yatma alışkanlığı kazandırılmalıdır. İlerleyen yaşlarda farklı patolojilere sebep gösterilebilir. Alışkanlık devam ediyorsa uzman tarafından hem aile üyelerinin hem de çocuğun destek alması şarttır.
Uyku alışkanlığı baskıyla kazanılmaz
İlerleyen dönemlerde çocuklara, uyku alışkanlığı zorla ve baskıyla dayatılmamalıdır. Zorlayarak uyumasını istediğimizde, çocuklar hırçınlaşacak, ağlayacak ve merhamet duygularımız ortaya çıkıp suçluluk duyacağız. Çocuğun uyku zamanı geldiğinde, davranışlarımız tutarlı ve sevildiğini hissedeceği şekilde olmalıdır. Davranışlarımız bu şekilde olursa, çocuk uyku zamanı geldiğinde direnmeyecektir. Mümkün oldukça belirli bir yatma zamanı belirlenmelidir. Bu belirlenen zamanda çocukların direnemeyeceği, yorgun düştüğü biyolojik saat dikkate alınmalıdır. Çocuğun uykusu gelmediği saatte yatırılmaya çalışıldığında, uyumamak için direnişler ortaya çıkması yüksek ihtimaldir. Çocukların yaşları ilerledikçe, uyku saatleri de değişim gösterir. Bu durumda gündüz uykularını azaltıp, gece uykularını olduğundan biraz geç bir zamana kaydırmamız, yaşanılan problemi daha rahat atlatabilmemizi sağlar.
Uyku saatlerinde esnek olmayın
Çocukların uyuma süreleri ve biyolojik uyku saatleri aynı değildir. Bu sebeple çocukları tanımak ve uyku saatini ona göre belirlemek önemlidir. Uyku süresi anne ve babalar için tutarlı olmalıdır. Esnek davrandığınız her uyku, çocuğun uyku saatinin değişim gösterebilir inancını yerleştirir. Çocuğun yatma saati yaklaştığında, ona hatırlatılmalı ama onu işgal edecek şekilde olmamasına önem gösterilmelidir. Yatma düşüncesinin hemen uyuma olmadığını, yatmanın aynı zamanda dinlenmek olduğu düşüncesi yerleştirilmelidir. Çocuklarla yatakta sohbet edebilmeniz, uykuyu eğlenceli hale getirmenizi sağlar. Bu durum çocukların korkularını azaltır, güven duygusunu artırır, daha huzurlu hissetmesini kolaylaştırır.
