08.10.2020 - 14:54 | Son Güncellenme:
Kara delik nedir?
Çok büyük kütleye ve çok büyük çekim kuvvetine sahip kozmik yapılara kara delik denirmiş. Çekim kuvvetleri sayesinde de yakın mesafelerindeki her şeyi yutarlarmış.
Kara delik nasıl oluşur?
Bunun sırrı bir yıldızda saklıymış. Varlığının sonu gelen yıldızların merkezinde nükleer tepkimeler oluşmaya başlarmış. Bir süre sonra da bu tepkimeler kütle çekim kuvvetini dengeleyemez hale gelirmiş. Böylece yıldızın sahip olduğu kütle, merkezine doğru çekilmeye başlarmış. Düşünsene içinden bir kuvvet ağzını, burnunu içeri çekiyor. Çok komik görünürdü eminiz.
Bu, çekme işlemi süresinin sonunda tüm kütle tek bir noktaya toplanır ve yoğunluk oluşurmuş. Oldukça yoğun ve enerjili bu yeni oluşum çevresindekileri de yutmaya başlarmış.
Kendi kendine sinirlenen, öfkesinden deliye dönüp etrafındakilere bağırmaya başlayan biri gibi değil mi? Kara delikler hakkındaki gizem perdesi aralandığına göre şimdi de bu deliklerin çeşitlerine bir göz atalım.
Kara delik çeşitleri nelerdir?
Bir bilgi!
Görelilik kavramının kurucusu Albert Einstein, 1916'da kara deliklerin varlığından bahsetmiş.
Yıldız kaynaklı kara delikler, devasa kütleli kara delikler ve orta seviye kara delikler olmak üzere üç tür kara delik varmış. Şimdi biraz detaylarına bakalım:
1. Yıldız Kaynaklı Kara Delikler
Ömrünün sonuna gelen yıldızlar kendi kendini yok edermiş. Bunu yapan küçük yıldızlarken büyükleri yıldız kaynaklı kara delik olarak varlığına devam edermiş. Yıldızların çökmesiyle oluşan bu kara delik çeşidi çok yoğun olur ve yakın galaksilerden çektikleri toz ve gaz ile büyümeye devam ederlermiş.
2. Devasa Kütleli Kara Delikler
Güneşin milyarlarca katı büyüklüğünde olan bu kara delik çeşidi üç farklı şekilde oluşurmuş. Galaksilerin merkezinde yer alır ve boyutunu büyütecek her şeyi çekip devasa hale gelirmiş. Bir diğer oluşma yolu ise binlerce kara deliğin birleşmesiyle büyümekmiş. 3. oluşma şekli ise büyük gaz bulutları ve bir grup yıldızın birleşip beraber çökmesiyle oluşmalarıymış.
3. Orta Seviye Kara Delikler
Yıldız kümelerinin içerisinde yer alan yıldızların topluca çarpışmasıyla oluşan kara delik türüymüş.
İlk kara delik fotoğrafı ne zaman çekilmiş?
Gökyüzünü araştıran bilim insanları 2019 yılında ilk defa bir kara delik fotoğrafı çekmeyi başarmış. Bu kara deliğin çapı yaklaşık 40 milyar km kadarmış. Yani dünyamızdan 3 milyon kat daha büyükmüş. Bize uzaklığı ise 500 bin katrilyonmuş.
Bilinen en yakın kara delik ise bize 1600 ışık yılı uzaklıktaymış.