Yedi yaşında ortodontist muayenesi şart

Bu nedenle, dudak yarığı gibi sorunlarla dünyaya gelen bebekleri doğar doğmaz, çocukları ise yedi yaşında mutlaka bir ortodondiste götürüp, diş ve çene yapısını kontrol ettirmek gerekiyor. Çünkü, çocuklarda ortodontik problemler ilerleyen yaşlarda ciddi sorunlara neden olabiliyor. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nil Cura, ortodontik tedavide son yenilikleri anlattı...

Ortodonti tedavisi nedir?
Kişinin büyüme ve gelişimini göz önünde bulundurarak, diş, çene ve yüz kemiklerinin birbiriyle olan ilişkilerini inceleyen, anormal durumları tespit ederek bu ilişkileri düzeltmeye çalışan tedavidir. 

Ortodontik sorunlar nasıl ortaya çıkıyor?
Genetik yatkınlık en önemli nedenler arasında. Ancak Türkiye’de süt dişlerinin çürük nedeniyle erken kaybedilmesi de diğer bir önemli faktördür.

Ortodontiste gitmek için en iyi zaman nedir?
Çocukların alt ve üst daimi kesici dişleri sürdüğü zaman, yani 7-8 yaşında, bir ortodontist tarafından muayene edilmesinde fayda var. Daimi dişler tamamen sürene kadar beklemek, tedavilerin daha zor olmasına neden oluyor. Bu tedavilerle daimi dişlere yer hazırlamak, erken dönemde kaybedilen süt dişlerinin yerini korumak amaçlanıyor.

Aileler bir sorun olduğunu nasıl anlayacak?
Bazen bu yaşlarda dişlerde çapraşıklık olmayabilir ancak çenelerde kapanış problemleri olabiliyor. Bu problemler genellikle aileler tarafından fark edilemiyor. Bu nedenle bebeğin doğumunu takip eden ilk bir hafta içerisinde ortodontiste götürülmesini öneriyoruz.

Dudak yarıklı bebeklerde tedavi nasıl yapılıyor?
Bu bir doğumsal bir anomali ve böyle doğan bebeklerde en önemli problem beslenme. Bu amaçla beslenme plağı yapılıyor. Beslenme plağı bebek doğduktan sonraki ilk 24 saat içinde uygulanabilir. Bu plakla bebeğin beslenmesinin yanı sıra yarık bölgesine yapılacak cerrahi işlem için, yarık damağın şekillendirilmesi de sağlanıyor. Plaklar, bebek cerrahi uygulamaya hazır olana kadar belli aralıklarla yenileniyor.

Süt dişleri için hangi durumda endişelenmek gerek?
Süt dişleri arasında aralıklar görülmesi normaldir. Bu aralıklar ilerleyen dönemlerde çıkacak olan ve süt dişlerinden boyut olarak daha büyük olan daimi dişler için gereklidir. 3-5 yaşlarındaki bir çocukta bu aralıkların olmaması ilerleyen dönemde daimi dişler sürdüğü zaman dişlerinde çarpıklık olacağını gösterebilir. Süt dişlerinin zamanından erken çekilmesi ileride çapraşıklığa neden olabilir. Çürükler mutlaka tedavi edilmeli. Eğer tedavi edilemiyorsa, sorunlu süt dişi çekilmeli ve yerine mutlaka yer tutucu yapılmalı.

Ortodontik tedaviler niçin uzun sürüyor?
Genellikle, ortodontik tedavilerin süresi 18 ile 30 ay arasında değişiyor. Tedavinin en kısa sürede tamamlanabilmesi için, ortodontistin uyarıları dikkate alınmalı, tedavi süresince ağızdaki apareyler korunmalı, çok iyi bir ağız bakımı sağlanmalı ve randevular aksatılmamalı.

20’lik diş tümöre neden olabilir
Ağız, diş ve çene hastalıkları ve cerrahisi; dişler, dişleri taşıyan kemikler, bölgedeki yumuşak dokunun, alt ve üst çeneye ait sorunlara ilişkin tanı ve tedavilerinin yapıldığı bir alan. Sorularımızı cevaplayan İstanbul Ü. Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş-Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayfer Kaynar, uygulanan son cerrahi yöntemleri anlattı.

Hangi durumlarda cerrahi işleme gerek duyuyorsunuz?
Başta dişlerle ve ağız içi dokularla ilgili olanlar 20 yaş dişi gibi gömük kalmış dişler olmak üzere, diş çürükleri ya da diş eti hastalıklarına bağlı gelişen enfeksiyonlar, kist veya tümörler, dişleri taşıyan kemiklerdeki düzensizlikler, kemik kayıpları ve bu kayıpların doğurduğu protez kullanma zorluklarının telafisine yönelik uygulamalar yapıyoruz. Çeneyle ilgili olan cerrahi işlemler ise iltihapsal ve tümoral gelişim-lerin yanında çene kırıkları, şekil bozuklukları ve çene eklemine ait sorunların tanı ve tedavisini kapsamakta.

Probleme neden olmasa dahi 20 yaş dişleri mutlaka çekilmeli mi?
Dişlerle ilgili cerrahi girişim gerektirecek sorunların başında gömük kalmış dişler geliyor. Özellikle 20 yaş dişleri denilen üçüncü büyük azı dişleri en sık görülen gömük kalan dişler.
Dişlerin gömük kalması, hasta açısından potansiyel riskler taşıyabilir; enfeksiyon, yan dişlerde ve kemiklerde erime, diş dizisinde bozulmaya bağlı estetik sorunlar, çiğneme problemleri gibi. Hatta çene kemiğinin içinde kistlere ya da tümoral gelişimlere yol açabilir. Ama her 20’lik dişin bu sorunlara yol açacağını düşünmemek de gerekli. Sağlıklı kemikle çevrili, estetik ve işlev kaybına neden olmayan dişler, yerinde kalabilir. Ancak, mutlaka bir uzmanın görüşüne gereksinim vardır. 

20’lik diş nasıl çekilecek?
Bölümümüzde hastanın şikâyetleri dinlendikten sonra ilk olarak klinik ve radyolojik muayeneleri yapılıyor. Eğer gömük dişin çıkartılmasına karar verilirse; ameliyat lokal ya da genel anestezi altında yapılıyor. Ameliyat yeri dikişle kapatılıyor. Ameliyat sonrası hastada şişlik, ağrı, sızıntı şeklinde hafif kanama beklenebilir, bu da ameliyatın zorluk derecesine ve hastanın genel sağlık durumuyla ilişkilidir. Ancak ilaç tedavisiyle kontrol edilebiliyor. Yedinci günde de dikişler alınıyor.

Son günlerde sık sık duyduğumuz bir terim var: Hemisection. Ne demek bu?
Kelime anlamı yarısını kesmek anlamını taşıyor. Örneğin iki köklü büyük azı dişlerinin köklerinden sadece birisi sağlamsa, dişi tümden çıkartmak yerine sağlıksız olan kökü çıkartıyor, diğer yarıyı ise kanal tedavisiyle doldurarak geri kazanıyoruz. 

YARIN: Dişte “estetik” artık rutin operasyon oldu. İmplant uygulaması yüzde 95 başarı sağlıyor.