YAZ HASTALIKLARI - iDRAR YOLU ENFEKSiYONU

Emsey Hospital’dan üroloji uzmanı Prof. Dr. Recai Gürbüz, idrar yolu enfeksiyonuyla ilgili sorularımızı yanıtladı.

İdrar yolu nedir?
İdrar yolları; böbrek içindeki idrar kanalları, mesane, böbrek, üretradan (idrar çıkış yeri) oluşan ve idrarın vücudumuzdan dışarı atılmasını sağlayan bir sistem. Vücutta biriken idrar, idrar kanalı aracılığıyla mesaneye taşınır. Üretradan atılana kadar burada bekletilir. Dış etkenler veya vücutta oluşabilecek bazı aksaklıklar nedeniyle, idrar yolunda enfeksiyonlar gelişebilir. Rahatsız edici şikayetlere de neden olabilen bu enfeksiyonlar; tedavi edilmediğinde böbreklerde ciddi hasarlara yol açabilir. Kadın ve erkeğin farklı anatomik yapıları nedeniyle, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür.

Belirtileri neler?
Kişi, sık sık idrara çıkma ihtiyacı duyar. İdrar yapma, ağrılı ve yanma hissiyle birlikte olabilir. Sık idrara çıkılmasına rağmen, idrarın miktarı azdır. Bazen kanlı, bulanık veya kötü kokulu görülebilir. Enfeksiyon böbreklere yayılırsa, hastada ateş ve toksik belirtilerle şok bile gelişebilir. Karın alt bölgesi hassaslaşır.

Neden oluşur?
İdrar çıkış noktalarından idrar yoluna kadar ulaşan bazı mikro-organizmalar, mesanede hızla üremeye başlar. Vücudumuz normal şartlar altında, bu mikroplar ve dış tehditlere karşı savunma yapabilecek güçtedir. Ancak yetersiz hijyen veya bazı ilaçların kullanılmasıyla vücut direnci düşebilir ve enfeksiyon gelişir.
Sistit (mesane enfeksiyonu), genel olarak cinsel ilişkiden sonra oluşur. Ancak, cinsel hayatı aktif olmayan kadınlarda da görülebilir. Anüsle idrar çıkış yerinin anatomik açıdan birbirine yakın bulunması, bunda en büyük etken. Dışkıda bulunan mikroplar, bu anatomik yapı nedeniyle vajinaya kolayca ulaşabilir. Erkek ve kadında böbrek üreter ve mesane taşları, sonda takılması ve erkeklerde prostat idrar yollarında enfeksiyona yol açabilir.

Tanı nasıl konuyor?
Ağrılı şikayetleri olan hastalardan idrar numunesi istenir. İdrar yolu enfeksiyonu tanısını doğrulamak için, mikrobiyoloijk kültür alınır. Ağrıya ateşin eşlik ettiği ağır durumlarda böbrek fonksiyonlarını kontrol etmek için, üre ve keratin ölçümleri yapılır. Kadınlarda görülen çoğu idrar yolu enfeksiyonu zararsızdır ve laboratuvar testlerine gerek duyulmayabilir. Ancak sık sık tekrarlarsa nedenini araştırmak gerekir.

Tedavi yöntemleri hakkında bilgi verir misiniz?
İdrar yolu enfeksiyonları, çoğunlukla ağızdan alınan antibiyotiklerle tedavi edilir. Eğer hasta antibiyotiklere cevap vermezse, görüntüleme yöntemlerinden destek alınabilir. Antibiyotikler, yeterli dozda ve sürede kullanılmalı. Genellikle ateşin eşlik ettiği bu durumda, böbrek işlevindeki bozulma riskine karşı, böbrek etrafında ya da idrar yolunu tıkayıcı nitelikte bir taş ya da tümör olup olmadığına bakılır. Bu gibi durumlarda, bilgisayarlı tomografiye başvurulur veya renkli böbrek filmi çekilir. Tedavideki hastalara bol su içmeleri, idrarlarını tutmamaları ve şekerli gıdalardan kaçınmaları önerilir.

NASIL KORUNABiLiRSiNiZ?

t Cinsel ilişki öncesi ve sonrasında idrar yolu girişi yıkanmalı.
t Cinsel ilişkiden sonraki ilk 15 dakika içinde kadınlar, idrara çıkmalı. (Bakterilerin idrar yoluna girmeden dışarı atılmalarını sağlar)
t Yeterli su içilmeli, günde en az 2-2.5 litre sıvı alınmalı.
t İdrar tutulmamalı.
t DIŞKIDA olabilecek mikropların idrar yoluna girmemesi için tuvalette önden arkaya doğru temizlik yapılmalı.
t Soğuk ve ıslak giysilerden sakınılmalı.
t Acılı baharatlardan ve soğuk yiyecek-içeceklerden uzak durulmalı.
t Kadınlarda akıntıya neden olan genital bölge enfeksiyonlarında kadın doğum uzmanının gözetiminde tedavi olunmalı.

BiTTi