11.04.2016 - 02:30 | Son Güncellenme:
KONUK YAZAR - Prof. Dr. Alpaslan Şenköylü - asenkoylu@medicana.com.tr
Skolyozun tanısı için öne eğilme testi kullanılır. Bu testte şüphe duyulan kişinin, dizlerini kırmadan öne doğru eğilirken ellerini kavuşturup, dizlerinin arasında tutması istenir. Bu sırada hastanın tam arkasında durularak, omurga ve sırtta bir asimetri olup olmadığı kontrol edilir.
Eğer asimetri varsa skolyoz olduğu düşünülür. Ama daha sağlıklı bilgi alabilmek için bir deformite cerrahına başvurmak gerekir.
Skolyozun belirtileri arasında omuz asimetrisi, bel kavisinin asimetrisi ve kaburga kamburluğu var. Hastalığın birçok nedeni olabilir. Doğuştan gelen olgularda omurlarda gelişme veya ayrılma sorunları görülebilir. Kas hastalıkları ya da serebralpalsi gibi sinirsel problemlere bağlı olabilir. En sık görülen nedeni, idiyopatik yani nedeni belli olmayan tiptir.
Skolyoz önlenebilir mi?
Skolyoz önlenemez ama deformite uzmanı ilerlemesini durdurabilmek ya da dengeleyebilmek için önlemler alabilir. Bu amaçla, etkisi henüz kanıtlanmamış olmakla beraber, gövde kaslarını çalıştıran egzersizler önerilir. Bu egzersizler sayesinde hastanın duruşu dengelenebilir. Erken dönemde tanı konan olgularda, günde 23 saat takılan sert gövde korseleriyle eğriliğin ilerlemesi kontrol altına alınabilir.
Skolyoz, en çok ergenlik çağında 10 - 14 yaş aralığında görülür. Özellikle kız çocuklarında âdet görmeye başlamadan hemen önceki hızlı boy atma döneminde ortaya çıkar. Verilecek korse,
ameliyata gidişi engelleyebilir.
Tedavisi nasıl yapılıyor?
Skolyozun tedavisine boyun ve kuyruk sokumu omurlarının aynı filmde görülebildiği uzun kaset röntgenleriyle karar verilir. Açı ölçerle bu filmler üzerinde eğriliklerin açısı ölçülür. Açı değeriyle hastanın yaşı ve vücut gelişim düzeyine göre tedavi planlanır.
Açısı düşük ve erken dönemde tanısı konan vakalarda doktor, korse ve egzersiz seçeneklerini sunar. Ancak bu yöntemlerin etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış değil. Bu nedenle eğrilik artabilir. İleri eğriliklerde (45 derecenin üzerinde) cerrahi tedavi önerilir. Cerrahi tedavi, omurlara yerleştirilen vidalar ve bunları birleştiren çubuklarla yapılır.
Omurga ameliyatlarında artık vidaların doğru yerleştirilmesiyle, çevredeki hayati dokulara (omurilik, atardamarlar, akciğerler) zarar verilmesini önlemek amacıyla üç boyutlu yazıcı teknolojisinden faydalanıyoruz.
Okul çantasının skolyoza yol açtığı inancı yanlıştır. Ancak çantayı asimetrik taşımak, sırt ağrısına neden olabilir. Bunun yanında eğri oturmak da skolyoz nedeni değildir. O yüzden çocuklarınızı oturuş pozisyonu nedeniyle sürekli uyarmanıza gerek yok!
Operasyon sonrası dönem
Her skolyoz tipinin ameliyat sonrası bakımı farklıdır. En sık görülen idiyopatik tipte kendiliğinden emilen estetik dikişlerle yara kapatılır. Ağrı için 2 - 3 gün hastaya kontrollü ağrı kesme yöntemi uygulanır.
Her şey olağan seyrederse, dördüncü günde kişi hastaneden çıkabilir. Bir hafta sonra yıkanmaya izin verilir. Hastalar ortalama 15 - 20 günde okula başlayabilir. Genelde ameliyat sonrasında korse kullanmaya gerek kalmaz.
Skolyoz, tedavisi mümkün bir sorun. Erken tanı için ergenlik dönemine girmek üzere olan çocukların sırtı iyi takip edilmeli.