Sağırların, işitme ve görme engellilerin yayın hizmetlerine erişiminin iyileştirilmesine ilişkin usul ve esaslar hakkında RTÜK yönetmeliği, geçtiğimiz yıl ekim ayında Resmi Gazete’de yayınlandı. Yayıncı Kuruluşların ‘engelli dostu yayınlar’ yapması zorunluluk olarak tanımlanmaktadır. Buna göre yayınlarda işaret dili, alt yazı ve sesli betimlemeler kullanımı gerekecek.
Ne zaman başlıyor?
İlk uygulamalar 11 Ocak itibarıyla başladı. İlk aşamaya geçmiş birçok kanal var fakat asıl geçiş ve zorunluluklar, Nisan 2020’de hayata geçecek. Peki bu aşamada hangi programlarda bu uygulamayı göreceğiz?
Haberler ve döviz kurları
RTÜK Yönetmeliği’ne göre, ana haber bültenlerinden birini günlük olarak işaret diliyle yayınlanacak. Hava ve yol durum bilgileri, güncel piyasa ve döviz durumu bilgileri ise sesli betimlemeyle verilecek. Kamu spotlarında alt yazı, işaret dili ve sesli betimleme çeviri türlerinden en az birinin bulunması zorunlu olacak. Aynı şekilde, kullanılan koruyucu sembollerin seslendirilmesi de zorunlu olacak. Maç skorları ve diğer spor karşılaşmalarının sonuçları da aynı yöntemle engelli izleyicileri bilgilendirecek.
Yayınların yarısı olacak
Engelli dostu programların yayın süresi, medya hizmet sağlayıcının aylık yayın süresi toplamının ilk aşamada yüzde 10’una altı ay içinde ulaşmak zorunda... Ayrıntılı alt yazı, en az yüzde beşi işaret dili, sesli betimleme çeviri türlerinde olmak üzere yüzde 25’ine iki yıl içinde, beş yıl içinde yüzde 40’ına ulaşmak zorunda...
Yani diziler filmler ve eğlence programları bundan böyle engellileri unutmamak zorunda olacak.