Tuncel Kurtiz’in canlandırdığı, ‘Muhteşem Yüzyıl’ın yeni karakterlerinden Ebussuud Efendi tarihte nasıl biriydi? Dizide güleryüzlü, bilge bir kişilik çiziyor Tuncel Kurtiz. Amcam Orhan Koloğlu’na sordum. Ebussuud Efendi neler yapmıştı? Koloğlu’nun yorumu şöyle:
“Ebussuud Efendi, Kanuni Sultan Süleyman zamanında Şeyhülislamdır. İçki, kahve, tütün gibi madddelerin yasaklanmasının yanı sıra ‘İslamı öğretmek için değilse yabancı diller öğrenilmemelidir’ diye de fetva vermiştir. Bu sonuncusu, Osmanlı’nın yönetim kadrosunun hiçbir Avrupa dili öğrenmemesine ve bütün tercümanlığı, başta Rumların sonra Ermenilerin üstlenmesine yol açmıştır.
İçki fetvaları rejimi katılaştırdı
İçki konusundaki fetvaları da rejimi katılaştırmış, bu yüzden iç çatışmalar çıkmış ama sonunda, kahvehane yasağı da, tütün yasağı da kalkmış, gayrimüslim kesimin kendi meyhanelerini işletmeleri de devam etmiştir.
Bizi frenleyen taktiklerden biri olmuştur
Kanuni dönemi Osmanlının zirveye yerleştiği, bütün Avrupa tarafından korku ve saygıyla haraç ödendiği devirdir. Böyle zamanlarda ‘Aman sistemi bozmayalım, değiştirmeyelim’ diye muhafazakâr yapıya yönelmeye bütün toplumlarda rastlanır. Ancak Avrupa bunun aksine, Rönesansla ilerlemeye başlayınca Ebussuud’un taktiği bizi en çok frenleyen uygulamalardan olmuştur.”
NOT DEFTERiMDEN
ÖZEL RADYO GÜNLERİ GENÇ RADYO İLE BAŞLADI
Genç Radyo Londra’dan yayın yaptığında ‘radyo günleri’ sanki yeniden başlamıştı. Radyoyu ilk defa dinliyorduk. “Özel radyo böyle bir şey olmalı” diye düşünmüştük... Yıl 1992. Ondan sonra özel radyolarda bir hareketlilik başladı. 25.01.992 tarihli yazım, hareketli radyo günlerinden bir demet sunuyor: Ahmet Özal radyo işine giriyor. O sıralar Kent FM, Energie FM, Show TV’nin özel radyosu ve Power FM açılış için gün sayıyorlar. Hey gidi Kent FM hey!
ÖZEL RADYOLAR KAPATILINCA NE OLMUŞTU?
Bir harala gürele içinde özel radyo furyası başlamış, sonra kapatılmışlardı. Olay olmuştu. 28.05.1993 tarihli haberimde kapatılan özel radyoların sahiplerinin bir araya gelerek ortak yayın yapma kararı aldıkları, bu radyonun adının da ‘Konuşan Türkiye Radyosu’ olmasına karar verildiğini yazmıştım. Manevi bir üyelikle kurulmuş. Tüm masrafları, kapatılan özel radyo sahipleri karşılamış. Birçok siyasetçi, gazeteci sanatçı vs. ‘manevi üye’ olmuşlardı bu radyoya. O zaman ana muhalefet lideri Mesut Yılmaz da üye olmuştu.
İSTANBUL'UN HER SEMTİNDE AYRI FREKANS
Yıl 1994... 23?Nisan tarihli yazımdan bir not: “İstanbul’da özel radyo sayısı 140, Türkiye’ de ise 1.550...” Peki ya şimdi? Yolda giderken İstanbul’da hâlâ radyo frekansları semtten semte değişiyor. Frekans olayı üzerine sünger çekilmiştir.
REHBERiM
AŞK SANATINI ÖĞRENMEK İSTEYENLERE
Günümüz modern ve karmaşık kadın-erkek ilişkilerinin işlendiği romantik komedi ‘Aşk Sanatı’, günün en iyilerinden. Başrolleri Fransızların gözde oyuncuları arasında yer alan Gaspard Ulliel, Judith Godreche, François Cluzet, Julie Depardieu paylaşıyor. (SİNEMA TV HD / 21.00)
BİR İLİŞKİNİN SÖZLÜĞÜ GİBİ
‘Aşkla Randevu’ bireysel ilişkilerde son derece başarısız olan modern batı toplum-larının kaybettiği de-ğerlere atıfta bulunan, eleştirel senaryosuyla ilgiyi hak eden eğlenceli bir film. (MOVIEMAXSTAR / 21.15)
MÜZİK MUHABBETİ İZLENİR
“Arkadaş geldi, gitar çaldık” diye bir durum vardır. Küçük odada içten çalınır. Bu akşam gerçekleşecek, Fuat Saka-Cahit Berkay buluşmasını ben ona benzettim.
‘Mavi Notalar’ da sıcak bir ortam sizi bekliyor.
(TRT MÜZİK / 20.30)