Op. Dr. Ziya Saylan

Op. Dr. Ziya Saylan

ziya@saylan.com

Tüm Yazıları

Geçen hafta ilk bölümünü yayınladığım kulaktan dolma bilgilerle doğru sandığımız sağlıkla ilgili şehir efsanelerini anlatmaya devam ediyorum

Çikolata ve Cips yersen sivilce çıkar
Estetikle ilgilenen bir cerrah olarak şimdiki neslin anne babalarından daha çok akne problemi olduğunu söyleyebilirim. Ama yine de cips ve çikolatayı suçlayan bu söylenti doğru değil. Hele bitter çikolatalar tamamen aklandı. Cipsler akne nedeni olmazlar ancak patatesteki nişastanın kızartma sonucu aldehitlere dönüşüp kanserojen olabileceği tartışılıyor. Bir de cips yerken aldığınız tuzun zararını düşünün. Bir paket cipste bir günlük tuz ihtiyacınızdan fazlası mevcut.

Parmaklarını çıtlatma, eklemlerin bozulur
Parmaklarınızı çıtlatmak parmak eklemlerinde bulunan ve eklemi yağlayan sinoviya sıvısının zorla birbirinden ayırdığınız eklem yüzleri arasında açılan boşluğa girerken çıkardığı sestir. Çekilen parmak ekleminde basınç düşer ve azot gazı oluşur, gazlar eklem içinde dolaşırken bu sesi çıkarırlar. Yani kemikle ilgisi yoktur. Arthritis denen eklem iltihabı vakalarında ise bağışıklık sistemi bozulmuştur ve buna bağlı olarak eklem iltihaplanır.

Günde iki litreden fazla su içmeliyiz
Bu haberin kaynağı 1945 senesinde yapılan hatalı bir bilimsel açıklamada insanların aldıkları her bir kalori için bir mililitre su içmeleri gerektiğinin belirtilmiş olması. Günde 2000 kalori aldığımızı düşünürsek bu da iki litre su eder. Halbuki yediğiniz sebzenin, meyvenin ve hatta ekmeğin içinde bile su vardır. Daha sonra içtiğimiz kahve, çay, bira ve benzerlerini de hesaplamalıyız diye bu hata kısmen düzeltildi. Günümüzde aşırı su içmenin su zehirlenmesine, sodyum kaybına ve hatta ölümlere neden olabileceğini biliyoruz. Son görüşlere göre bir insanın günlük su ihtiyacı o günkü havaya, ısıya, giydiği elbiseye, psikolojik ve hormonsal durumuna ve mevsime göre değişir. Susayınca için.

Beynimizin ancak yüzde 10’unu kullanırız
Bu söz, Albert Einstein’a atfedilse de doğru değildir. Günümüzde beyin bilimi çok gelişmiştir ve ölçüm aletleriyle yapılan tetkiklerde bütün beynimizi kullandığımız anlaşılmıştır. Aletlerle incelendiğinde beynimizde onlarca merkez mevcuttur ve hemen hemen hepsi aktiftir. Hatta beyin dokusunda hiçbir boşluk, yani uyuyan veya çalışmayan bölge de gözlenmemiştir.

Gece tırnaklarını kesme dolama olursun
Annem beni hep bu şekilde korkuturdu. Seneler sonra eskiden gecelerin daha karanlık olduğu, kesilen ve yere düşen tırnağın tekrar bulunamayacağı ayrıca karanlıkta kolayca tırnak etinizi kesebileceğiniz ve sonra da parmak mikrop kapınca dolama olunacağını düşündüm. Günümüzde aydınlık banyo odalarında bu endişe geçerli değildir.

Haberin Devamı

Kafanı kazıtırsan saçların daha gür çıkar
Hatta kazınan kafada saçların daha hızlı ve koyu renkli çıktığı bile söylenir. Bilimsel çalışmalara göre kafanızı ustura ile kazıtmanızın saçlarınız üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Mantıken tıraş olmak saçın sadece yaşamayan ölü kısmının kesilmesidir, saçın kendisi etkilenmez. Yeni çıkan saç her zaman daha koyu renklidir, çünkü daha güneş ışığından, boyalardan, şampuanlardan etkilenmemiştir.

Karanlıkta okursan gözlerin bozulur
Bunun nedeni “Karanlıkta gözümüzü daha az kırparız ve gözümüz kurur, hastalanır” varsayımından kaynaklanır. Artık odalarımız aydınlıktır. Bilgisayar ve diz üstlerinde aydınlatma arkadan olduğu için bu problem azalmıştır. Karanlıkta okumanın gözleri bozmadığını söyleyen yüzlerce bilim adamı vardır. Hatta bazılarına göre nasıl fazla ışık katarakt yapıyorsa az ışık da gözleri korur.

Haberin Devamı

DOĞRU BiLDiĞiMiZ YANLIŞLAR

Bütün yolcular aynı anda cep ve tabletlerini kullanırsa kabin içi radyasyonun artacağı kabul edilmektedir (Faraday kabini).

Haberin Devamı

Cep telefonları hastanelerde ve uçaklarda tehlikelidir
Bu konuda herhangi bilimsel bir bilgiye rastlamadım. Tek bulabildiğim cep telefonlarının eski model serum ve ağrı pompalarının hızını etkilediği, monitörlerde hatalı
alarmlar verdirdiği. Ancak yeni nesil monitörlerde ve pompalarda bu tehlike ortadan kalkmış. Uçaklarda ise bu aletlere olan olumsuz etki ancak pilot koltuğuna bir metre yaklaşınca meydana gelmekte. Yine yeni nesil uçaklarda pilot kabini dışında ceple konuşmanın bir sakıncası yoktur.
Ancak hava yolu şirketleri konuşanların diğer yolcuları rahatsız edeceğini düşünerek ceple konuşmayı uçaklarda zararsızda olsa yasaklamaktadır.