BÜYÜK BUHRAN SiNEMASI

John Hillcoat imzalı ‘Kanunsuzlar/Lawless’, ABD’nin 1920 ve 1930’larının yani Büyük Buhran döneminin klasik konularından biri olan içki yasağı ve içki kaçakçılığını ele alıyor. Bu vesileyle sinemanın çok önemli yapımlarına kaynaklık eden bu dönemi işleyen filmleri hatırlayalım istedik.

‘Bir Zamanlar Amerika’da/Once Upon A Time in America’ (1984)
Spagetti westernleriyle tanınan Sergio Leone’nin filmi, başyapıtlarından biri olarak kabul ediliyor. Filmde, New York’un gettolarında 1920’lerde Noodles liderliğinde kurulan, yakın arkadaşlardan oluşan bir sokak çetesinin 1930’larda içki kaçakçılığı işine girmesini takip ediyorduk. 1970’lerde de geçen bir bölümü olan film, Büyük Buhran dönemindeki düzen ve değerler değişimini benzersiz bir şekilde gözler önüne seriyordu. Noodles rolünde Robert De Niro’nun kariyerinin en iyi performanslarından birini sergilediği film, hırs, sadakat, arkadaşlık, ihanet gibi pekçok konuyu da ele alıyordu. Uzun süresi nedeniyle kesilen ABD’de kısa versiyonuyla gösterime giren yapım, bu nedenle sinema tarihindeki yerini bir hayli geç buldu.

‘Bazıları Sıcak Sever/ Some Like It Hot’ (1959)
1929’un Şikago’sunda Tony Curtis’le Jack Lemmon’ın canlandırdığı iki caz müzisyenini takip ettiğimiz, Marilyn Monroe’nun performansıyla hatırlanan film, komedi klasiklerinden biri. Billy Wilder imzalı film, aynı dönemi gangsterler, şiddet ve acılarla ele alan yapımların tersine o yıllara mizahla
yaklaşmasıyla ayrı bir yerde duruyordu.

‘Dokunulmazlar/The Untouchables’(1987)
Büyük Buhran ve suç denince ilk akla gelen isim şüphesiz gangster Al Capone... Zamanında “İçki yasağı sadece bela getirdi. Ben de herhangi bir adamım. Sadece talebi karşılıyorum” diyen Capone’u mahkeme karşısına çıkarmaya çalışan ajan Eliot Ness’in hikayesinin anlatıldığı filmin ekibinde, iki çok önemli isim bulunuyordu: Yönetmen Brian de Palma ve ünlü senarist David Mamet. Filmde, aynı ‘Bir Zamanlar Amerika’da’da olduğu gibi şiddetin öne çıktığı, sokakların suçla kontrol edildiği buhran dönemi izledik. Ama meselenin kanun tarafını da ihmal etmeden...

‘Bülbülü Öldürmek/To Kill A Mocking Bird’ (1962)
Harper Lee’nin bir Amerikan klasiğine dönüşen romanının sinema uyarlaması, buhran dönemine bambaşka bir açıdan, ırkçılık üzerinden bakıyordu. Film, Gregory Peck’in performansıyla bütünleşen idealist avukat Atticus Finch’in bir siyahın suçlandığı davayı üstlenerek, önyargılara karşı verdiği mücadeleyi, çocuklarının gözünden gösteriyordu. Anlatıcı rolünü üstlenen küçük kız Scout Finch (Mary Badham), filmin en başında üst anlatımda “Para yoktu” diyordu. Atticus’un avukatlık ücretinin para değil, azar azar verilen mallarla ödendiğini görmemiz de, o yılların ekonomik durumunu gösteriyordu. Ama asıl mesele, Atticus’un kasabanın ırkçılığı, çocuklarınsa hiç görmedikleri ve hakkında korkunç dedikodular çıkan Boo Radley’e karşı önyargılarıyla verdiği mücadeleydi.

‘Bonnie ve Clyde/Bonnie and Clyde’(1967)
Büyük Buhran döneminin ünlü suçlu çifti Bonnie ve Clyde, Arthur Penn’in yönetimi, Warren Beatty ve Faye Dunaway’in canlandırmasıyla sinemanın en ünlü karakterleri arasında girdiler. Kriz döneminde küçük suçlar işlemeye başlayan, zamanla banka soygunlarıyla nam salan Bonnie ve Clyde, çıktıkları dönemde de ünlüydü elbette. Ama asıl izleyici kitlelerini 1960’ların sonunda yani karşı kültürün yükselişte olduğu yıllarda buldular. O dönem Hollywood için alışılmadık bir şiddet ve karakterlere sahip film, devrim niteliğindeydi. Dolayısıyla, Yeni Hollywood sinemasının temellerini atan yapımlardan biri haline geldi.

BUGÜN ViZYONA GiREN 5 FiLM

ENTRİKA
Arbitrage

Yönetmen: Nicholas Jarecki
Oyuncular: Richard Gere, Susan Sarandon, Tim Roth
KONU: Miller, başarılı bir işadamı ve aile reisi portresi çizmektedir ama başı büyük beladadır. Borç batağındaki şirketini satmaya, bu durumu ve sevgilisi Cote’la yaşadığı gizli ilişkiyiyse ailesinden saklamaya çalışmaktadır. IMDB Notu: 6.7

KANUNSUZLAR
Lawless

Yönetmen: John Hillcoat
Oyuncular: Tom Hardy, Shia LaBeouf, Guy Pearce
KONU: Matt Bondurant’ın ailesinin hayatından etkilenmiş bu kahraman gangster öyküsünde, üç kardeşin birbirine olan sadakati, ünlü suç dalgasının içinde bir sınavdan geçiyor. IMDB Notu: 7.3

DÜŞLER DİYARI
Beasts of the Southern Wild

Yönetmen: Benh Zeitlin
Oyuncular: Quvenzhane Wallis, Dwight Henry, Levy Easterly
KONU: Cimcime, babası Wink’le yaşayan altı yaşında bir kızdır. Babası bir gün hastalandığında doğa çığırından çıkar. Cimcime’nin babası ve batmakta olan evlerini kurtarması gerekmektedir. IMDB Notu: 7.5

KARAOĞLAN

Yönetmen: Kudret Sabancı
Oyuncular: Volkan Keskin, Müge Boz, Özlem Yılmaz
KONU: Moğollar, Anadolu kapılarına dayanmıştır. İstiladan korunmanın tek yolu, Türk devletleri arasında birlik oluşturmaktır. Bunun tek yoluysa, Çise Hatun’un Altın Orda’ya gelin gitmesidir.

EFSANE BEŞLİ
Rise Of The Guardians

Yönetmen: Peter Ramsey
Seslendirenler: Chris Pine, Alec Baldwin, Hugh Hackman
KONU: Efsane Beşli, sıra dışı becerilere sahip bir grup kahramandan oluşuyor. ‘Kara’ olarak bilinen kötü ruh işe koyulduğunda Efsane Beşli, umutları korumak için ilk kez kaba kuvvete başvurmak zorunda kalır. IMDB Notu: 7.5