MUAYENEHANENiN RENGi YA DA KOKUSU KORKUYU TETiKLiYOR

Dentaluna Diş Kliniği'nden diş hekimi Arzu Yalnız Zogun, muayenehanede tercih edilen hangi renk ve müziklerin hastanın korkusunu yenmesinde yardımcı olabileceğini anlatıyor.

* Diş hekimi korkusunun ortaya çıkmasında muayenehane ya da kliniğin rolü nedir?
Diş hekimi korkusunun çıkmaya başladığı yer muayenehane değildir ama muayenehane bu korkunun artmasını sağlayan faktördür. Ancak özellikle çocuklukta “Yaramazlık yapma seni dişçiye götürürüm” ya da “Bak iğneci geliyor” gibi korkutmaya yönelik cümleler kurulması, diş hekimi korkusunun muayenehaneye gelmeden oluşmasına neden olur. Bu nedenle bu korkuyu yenmede klinik ortamı çok önemlidir. Hasta, kendisi yaşamadıysa bile başkasının tecrübesinden etkilenerek korku geliştirebilir. Bu yüzden klinik içinde hastaların birbirleriyle karşılaşmamaları önemlidir. Özellikle diş koltuğunun üzerinde biri otururken bekleyen hastaların bunu görmesi de korkuyu artırabilir. Bu yüzden dişçi koltuğunun olduğu alan kapalı, birbirinden ayrı ve iki kapılı olmalıdır.

* Korkuyu azaltmak için klinikte ne gibi düzenlemelere gidilmeli? Işık, ses ve renklerin önemi nedir?
Korkan hasta, kliniğe adım attığı anda zaten korkuyla gelir. Zihinsel olarak kafasında bir şeyler vardır; tipik klinik kokusu, kafasındaki bekleme salonu, aletlerin sesi vb. Korkuyu azaltmak için bütün bunları izole etmek gerekir. Örneğin; bekleme salonunda diş hekimliğiyle ilgili objeler veya dergiler olmamalı.
Bekleme salonundaki renkler sakinleştirici olmalı ve hijyen duygusu yaratmalı. Bu nedenle beyaz ve lila, açık yeşil gibi açık pastel renkler tercih edilmeli.
Muayene odası ise, dış dünyadan ışık almamalı ve dolaylı aydınlatılmalıdır. Hastanın dış dünyayla bağlantısının kesilmesi, detaylara takılmasını engellemesi ve kendisini güvendiği doktoruna teslim etmesi bakımından çok önemlidir.
Diş hekimi koltuğuna hasta yattığında ilk beş dakikada tamamen bilinçaltının esiri olur. Önceden gelen korkularını çağırıp çağırmayacağı, doktora güvenip güvenmeyeceğine dair kararı o ilk beş dakika verilir. Bilinçaltına girip onu tamir etmek diş hekiminin elindedir. Bunu fark etmeyen bir diş hekimi korkan hastaya yaptığı yanlış bir espriyle hastanın korkusunu tetikleyebilir. Hastanın klinikte kesinlikle ilaç kokusu almamalıdır. Hastayı rahatlatacak bir koku olmalıdır. Diş hekiminin de kokusu çok önemli. Hekimler de sabun ve temizlik çağrıştıran kokular tercih etmeli.

* Müzik dinletme, film seyrettirme gibi etkinliklerle korku aşılabiliyor mu?
Hasta hem bekleme odasında ve hem de muayenehane içinde kendini rahat hissetmelidir. Bu rahatlığı sağlayabilecek en önemli noktalardan biri ses ve müzik, diğeri ise kokudur. Koku rahatlamayı sağlamalı ve müzikle de bu desteklenmelidir. İçinde doğal seslerin olduğu (su sesi, kuş sesi) rahatlatıcı müzikler hastanın kendisini daha da iyi hissetmesini sağlayabilir. Dişçi koltuğuna oturan hastanın yeri geldiğinde sevdiği müziği bilip onun konulması hastayı rahatlatır.
Görme alanı içinde ekran varsa burada kısa metrajlı, komik eğlenceli filmler oynatılması yararlıdır. Bu şekilde hasta kendini daha da iyi hissedecek ve dikkatini başka yöne verecektir. Bunlar yoksa diş hekimi de kendisi bir takım hikayeler veya fıkralar anlatarak hastaya kendisini iyi hissettirebilir. Çocuklar içinse muayene sırasında hikaye anlatma, kullanılan aletleri masallaştırma işe yarıyor. Örneğin tükürük emicinin su çeken bir fil olduğunu ifade etmek çocuğun hayal gücünde bunu canlandırmasını sağlayabilir.

* Bunlara rağmen kişi hâlâ korkuyorsa neler yapılabilir?
Bütün bu yapılanlara rağmen hasta korkuyorsa hastayla doktorun kendi odasında bu korkunun kendi hayatına getireceği zorluklar konuşulmalı ve hastanın korkusu NLP teknikleriyle giderilmelidir. Eğer bu korku çok şiddetliyse zihinsel detoks programı uygulanabilir.

YARIN: DiŞ?HEKiMi?FOBiSi NASIL?YENiLiR?