OSMAN HAMDİ BEY’DEN BUGÜNE
Türkiye’de ilk güzel sanatlar müzesi olan MSGSÜ Resim ve Heykel Müzesi’nin resmi tarihi 1937’de başlıyor. Aslında Mimar Sinan Güzel Sanatlar’ın kurucusu Osman Hamdi Bey’in vasiyetiyle Halil Edhem Bey tarafından 1914 yılında kurulmuş. Savaş yıllarında kalıcı bir mekanı olmadığı gibi, eserler sandıklar içinde oradan oraya taşınmak zorunda kalmış.
1937’de Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle Dolmabahçe Sarayı’nın Veliaht Dairesi, müzenin kalıcı mekanı olmuş. Ama daha ilk yıllardan itibaren binanın tabanının çökme tehlikesi, eserleri sergilemeye izin vermemiş. İşin aslı, restorasyon için istenen bütçe hiçbir zaman sağlanamamış. Ayrıca Dolmabahçe Sarayı’nın Veliaht Dairesi’nin Milli Saraylar’da olması nedeniyle ancak küçük çaplı tadilatlar için izin alınabilmiş, onlar da derde deva olmamış.
Üniversite, ilk kez 2006 yılında devletten bütçe almış ve restorasyonu yüklenici firma yerine koyarak yine Milli Saraylar’a vermiş. Ancak ‘eserler içindeyken restorasyon yapılamaz’ dendiği için Veliaht Dairesi’nden çıkarılmışlar. Hal böyle olunca, 2011’de depo olarak Tophane’deki Antrepo 5’i kiralamışlar. Sonrasında izlenen yöntemin doğru olmadığını düşünerek Emre Arolat’tan acil müze projesi istemişler.
Sanat mekanları konusunda deneyimli bir ekip olan Emre Arolat Mimarlık Grubu, üç ay içinde projeyi hazır etmiş. Rektör Yalçın Karayağız, Mimar Sinan Üniversitesi olarak hazırlattıkları bu projeyi önce Başkan Topbaş’a götürmüş, o dönem Başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan randevu için aracılık etmesini istemiş. Hem Topbaş hem de Erdoğan projeyi gördüğünde çok heyecanlanmış. Ve Antrepo 5 binası, özelleştirme kapsamından çıkarılarak ÖYK kararıyla üniversiteye tahsis edilmiş.
Yeni tarih 2008
Söylendiğinin aksine, yeni resim ve heykel müzesinin binası, yine o bölgedeki Galataport Projesi içinde olmayıp, kalıcı olarak bilabedel Mimar Sinan Üniversitesi’ne verilmiş. Şimdilerde Antrepo 5’de inşaat sürüyor. Müzeyi 2017 ortalarına yetiştirme planları yapılmış, ancak yüklenici firmanın oyalaması, Profesör Yalçın Karayağız’ın deyimiyle ‘projeyi küçümsemesi’ yüzünden gecikmeler olmuş. Müzenin 2018 sonlarına doğru tamamlanması öngörülüyor.
Türkiye’nin ilk projelendirilmiş resim ve heykel müzesinin inşaatı sürerken, özel depolarda saklanan koleksiyonu görme fırsatı buldum. Göz okuma yöntemiyle girilen depolarda, özel güvenlik ve gazlı yangın söndürme sistemiyle resimlerin ve heykellerin tutulduğu, tehlike anında kendini kapayan ve şifreyle açılabilen dolaplar var. Dünyada sadece 1 - 2 büyük müzede bulunan, Türkiye’deyse ilk kez kurulan bu sistem yüzümü ağartacak. Özellikle dünyanın büyük müzeleriyle karşılıklı iş birliği mümkün olacak. Bin 500 metrekarelik, uluslararası sergi alanı da yeni binada yer alacak.
Akibeti hakkında spekülasyonlar yapılan Osman Hamdi Bey’in ‘Mimozalı Kadın’ adlı resmi müzenin koleksiyonunda duruyor ve gayet iyi muhafaza ediliyor. Bizzat gördüm.