MİDEDE YANGIN VAR

Gastrit, midenin iç yüzünde bulunan mukoza tabakasının iltihaplanmasıdır. Erişkinlerde daha sık görülmekle birlikte, toplumda sık rastlanır. Midede ülsere göre, daha yüzeysel bir hasar vardır. Ancak ilerleyerek, ülser oluşturacak şekilde aşındırma yapabilir. Gastrit, çoğunlukla bakteriyel enfeksiyon sonucu oluşur. Yoğun antibiyotik tedavisiyle tedavi edilir.

Gastritin en önemli faktörleri arasında ‘helikobakter pylori’ adı verilen mikropla oluşan enfeksiyon bulunur. Beslenme alışkanlığı, gastrit oluşumunda önemli bir faktördür. Kötü beslenme ve alkol kullanımı, doğrudan mide yüzeyini tahriş ederek gastrite yol açabilir. Sigara kullanmak, mide üzerinde etkili olan siniri uyararak, asit salgısını artırır.

Bir diğer sebep de strestir. Stresli kişilerde mide asidi daha fazla salgılanır. Bazı ilaçlar da mideyi tahrip edebilir.

Gastritin belirtileri bunlar

Gastrit, akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılır. Kronik gastrit, genelde çok az belirti verir ya da vermeden seyreder. Uzun süren mide iltihabı vardır. Karnın üst tarafında ağrı, mide bulantısı ve kusma meydana gelebilir. Geğirti, iştah azalması ve şişkinlik görülebilir.

Akut gastritte, midede yanma, basınç ve ağrı vardır. Hasta, tok karnına ağrının arttığını belirtebilir. Bulantı ve kusma, kronik gastritte olduğu gibi akut gastritte de ortaya çıkar.

Teşhis yöntemleri ve tedavi

Hastanın bir gastroenteroloji ya da dahiliye uzmanına başvurması gerekir. Tanıyı koymak için hasta öyküsünü dinlemek yeterli olabilir. Özellikle gençlerde, ilaç tedavisiyle mide asidi azaltılmaya çalışılır.

40 yaşını geçmiş kişilerde, teşhis koymak için endoskopi yöntemi uygulanır. Gerekirse tanı için hastadan parça alınır ve mikroskopik olarak incelenir.

Gastrit, tedavisi mutlaka yapılması gereken hastalıklardan biridir. Bireysel olarak korunmak çok da faydalı değildir. İlaç tedavisinin yanı sıra diyet uygulanmalıdır. Hastaya uygun yiyecek ve içecekler belirlenir. İlaç tedavisi, mideyi onarmak ve tahribi en aza indirgemek amacıyla önerilir. Mide asidini azaltan ilaçlar ve helikobakter mikrobu için gerekli antibiyotikler verilir.

Hasta normale döndüğünde, yediklerine ve içtiklerine dikkat etmelidir çünkü mide yeniden tahriş olabilir ve hastalık nüksedebilir. Diyet uygulamasında az yağlı besinler ve sebzeler, asitsiz ve diyet içecekler doktor tarafından tavsiye edilmelidir.

Ülser

Ülser deyince pek çok kişinin aklına hemen mide ülseri gelir. Oysa ki, ‘açık yara’ anlamına gelen ülser, sindirim sisteminde onikiparmak bağırsağında veya yemek borusunda da ortaya çıkabilir. Bakteri, sigara ya da ilaçlar yüzünden mide asidi artar ya da dokular zarar görürse, saydığımız organlar savunmasız kalır. Bu durumda da mide asidi benzeri sindirim sıvılarının yara oluşturması kaçınılmazdır.

Tekrarlayan bir hastalık

Ülser; bazen genç yetişkin insanlarda görülse de sıklıkla orta yaş ve üstü kişilerde ortaya çıkan, iyileşse bile tekrarlayan tipte bir rahatsızlıktır. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, aylar süren hastalık döneminden sonra iyileşir. Hasta iyileşse de peptik ülser olmaya yatkındır.

Çalışmalar, ülserin başlıca iki nedeni olduğunu gösterir: NSAİ grubu ilaçlar ve helikobakter pylori bakterisi.

NSAİİ’ler (Non Steroidal Antienflamatuar İlaçlar): Bu ilaçlar, kortizon yapısında olmayan iltihap giderici ağrı kesicilerdir. Özellikle yaşlı ve eklem ağrıları nedeniyle bu ilaçlardan kullanan kişiler risk altındadır.

NSAİİ’ler haftalar ya da aylar boyu kullanıldıklarında, sindirim yoluna zarar vererek ülsere yol açabilir ya da var olan ülseri kötüleştirebilir.

Helikobakter Pylori: Genellikle sıvı ya da katı gıdalar veya bakterinin bulaştığı çatal - bıçak gibi gereçler aracılığıyla vücuda ağızdan girer. Çoğu kez bakteri hiçbir belirti göstermez ve kişinin haberi olmadan enfeksiyona yol açabilir.

Hazımsızlık, gastrit ve ülserle doğrudan bağlantısı vardır.

Alkol ve kahvenin aşırı tüketimi özellikle sigara tiryakilerinde ülsere yol açabilir. Ciddi bir hastalık, kaza, büyük ameliyat ya da duygusal stres gibi etkenler ülserin ortaya çıkışında rol alabilir.

Bunlar var mı?

- Karın bölgesinde rahatsızlık hissi

- Ağrı ve bulantı (Kazınma, yanma, açlık hissi gibi farklı şekillerde tarif edilir)

Mide ülseri belirtileri, yemekle birlikte kötüleşir. Ağrı, yiyecekler daha midedeyken başlar. Özellikle baharatlı gıdalar zararlıdır. Hastalar yemek yemekten kaçınır, iştah kaybı yaşar ve kilo verirler.

Onikiparmak bağırsağı ülserindeyse yemek yemek hastayı rahatlatır, belirtileri azaltır. Ağrı yemekten birkaç saat sonra, mide boşken başlar veya gecenin bir yarısı uykudan uyandırabilir. Onikiparmak bağırsağı ülseri olan hastalar kilo almaya meyillidir.

İlaçla tedavi edilebilir

Ülserin teşhis ve tadavisi gastritte olduğu gibi gastroenteroloji ve dahiliye uzmanları tarafından yapılmalıdır. Hastanın öyküsü, fizik muayene ve yaşına göre gastroskopi yapılarak sonuca varılır.

Ülser, mide asidi ilaçları veya antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Nadiren ameliyat gerekebilir. Genel olarak ilaçla tedaviden olumlu sonuç alınır. Ancak mide delinmesi ya da kanama gibi durumlarda cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulur.