Karpal tünel sendromu, median sinirin el bileğinden geçtiği kanal içinde sıkışması sonucu gelişir. Karpal kanal, bilek seviyesinde yer alır ve üst kısmı kalın bant şeklindeki yapıyla örtülüdür. Bu kanalın içerisinde parmaklarımızın hareketini sağlayan tendonlar ve median sinir yer alır. Median sinir, parmakların bazı hareketleri yapmasını sağlar. Kanalı daraltan etkenler, median sinirin kanal içinde baskı altında kalmasına ve sinirin görevindeki bozulmalarla el - bilek hastalığına yol açar.
Karpal tünel sendromu, ellerini fazla ve zorlayarak kullanan kişilerde daha sık görülür. Özellikle aynı el ve bilek hareketlerini tekrarlayan kişilerde olur. Aşırı el işi yapan ev kadınları, bilgisayar kullananlar, müzik aleti çalanlar, ağır ve titreşimli el aletleriyle çalışanlarda (marangoz, bahçıvan) görülme oranı yüksektir.
Bu belirtileri veriyor
Karpal tünel sendromunun ilk belirtileri parmaklarda karıncalanma, uyuşma ve his bozukluğudur. El ve parmaklarda kola yayılan ağrılar olur. Bu sorunlar geceleri daha fazla hissedilir. Öyle ki, kişiyi uykusundan uyandırabilecek kadar rahatsız edici seviyeye ulaşabilir.
Ağrı ve uyuşukluk bazen kola bazen de omuza, boyuna kadar yayılır. İlerleyen durumlarda başparmak kaslarında erime, güçsüzlük, tutma ve kavrama hareketlerinde zorlanmalar ortaya çıkar. Fakat el - bilek hastalığı, diğer sinirleri etkileyen sorunlarla karışabilir, özellikle de boyun fıtıklarıyla. Tedavinin başarılı olması için teşhisin tam konması gerekir. Karpal tünel sendromu kalıtsal değildir. Ancak bozuklukların düzelmesi gecikir ve ileri derecede sinir hasarı olursa kalıcı sakatlıklar meydana gelir.
Korunmak için bunları yapabilirsiniz
- El ve bilekleri zorlayan işlerden kaçının. Kendinizi aşırı zorlamayın.
- Meslek nedeniyle el ve parmaklarını kullananlar, el bileğini sürekli bükük tutmamalı. Örneğin; bilgisayar kullanırken uygun mouse’u seçin, bileğe yük bindirecek şekilde masaya dayanmayın, ağır yük kaldırmayın. El işi yapmayın ve çamaşırları elinizle sıkmayın.
- El, el bileği ve parmakları güçlendirici egzersizler yaparak kasları kuvvetlendirin.
- Bazı egzersizler yapabilirsiniz.
Teşhis ve tedavi yöntemleri
Klinik bulgular ve hastanın şikayetleri genellikle teşhis için yeterlidir. Ancak kesin sonuç için sinir içindeki elektrik sinyallerinin taşınıp taşınmadığını gösteren EMG (elektromyografi) tetkiki mutlaka yapılmalı.
Başlangıç döneminde el bileği hareketlerinin kısıtlanması ve alınacak anti - inflamatuar ilaçlar, semptomları hafifletebilir. Steroid enjeksiyonları, sinir etrafındaki şişlikleri azaltarak şikayetlerin gerilemesine yardımcı olabilir. El bileğini dinlendiren atel kullanılır. Birkaç ay süresince geçmeyen ve konservatif önlemlere rağmen devam eden karpal tünel sendromlarında ameliyat gerekir.
Cerrahi müdahale
Avuç içi - el bileği arasında yapılan bir kesiyle karpal tünele ulaşılır. Tünelin çatısını oluşturan transvers karpal ligament tamamen kesilerek tünel açılır. İlerlemiş olgularda median sinirin kalınlaşmış sinir kılıfına mikroskop altında nöroliz (sinir serbestleştirilmesi) yapmak gerekir. Böylelikle sinir etrafındaki basınç ortadan kalkar.
Ameliyat sonrası şikayetler hemen geçmez. Hatta ameliyat sonrası ilk bir ay içinde şişlikler nedeniyle sinirdeki sıkışma devam edeceğinden şikayetlerde artma bile olabilir. İyilşme dönemi sinirdeki hasara bağlı olarak 3 - 6 ay arasında değişebilir. Bazı çok ağır ve geç kalınmış olgularda ameliyattan sonra şikayetler azalmakla beraber tam olarak ortadan kalkmayabilir. Hastanın sigara içmesi, yeterince beslenmemesi, ileri yaşta olması gibi faktörler cerrahi tedaviden alınacak sonucu olumsuz yönde etkiler.
Gebelikte görülen geçici oluyor
Karpal tünel sendromu, hamilelerde 1/3 - 1/4 oranında gelişir. Bu süreçte vücudun fazla su tutmasıyla, karpal kanalı da etkilenir. Median sinir, aşırı sıvı nedeniyle baskı altında kalır. El ve parmaklarda uyuşma, ağrı, karıncalanma görülür. Doğumdan sonra çoğunlukla kendiliğinden düzelir. Aşırı yakınması olan hamilere el ve el bileğini zorlayıcı hareketler yapmamak, el bileğini dinlendirmek için istirahat ateli kullanmak, tuz ve su alımınıyla kiloyu kontrolde tutmak, el bileği egzersizleri yaptırmak gibi yöntemler önerilir.
Karpal tünel egzersizleri
A. Bileklerinizi düz tutup, parmaklarınızı kendinize çekip bu şekilde 5 saniye tutun.
B. Bileklerinizi düz tutun, parmaklarınızı gevşetin.
C. Parmaklarınızı sıkıp elinizi yumruk yapın.
D. Yumruğunuzu aşağıya bükün, 5’e kadar sayarak bekleyin.
E. 5’e kadar sayarak, bileklerinizi düz tutun, parmaklarınızı gevşetin.
F. Egzersizler toplam 10 kez uygulanır. Egzersizlerin bitiminde, kollar ve eller yanlarda dinlendirilir.