‘Uyku apnesi’nde kesin tanı önemli
Uyku apnesi yani uyku sırasında nefes almanın durması çoğu zaman kişinin kendisi tarafından fark edilmez. Tıp dilinde apne nefes almanın durması demektir. Bu bazı kişilerin günlük yaşamını mahveden, hayatını tehlikeye sokan ve kendisi tarafından fark edilmediği için çoğunlukla önleyici tedbirler alınmayan “uyku apnesi” denen durumu anlatmasını KBB uzmanımız Dr. Hüseyin Çolakoğlu’ndan rica ettim. İşte Dr. Hüseyin Çolakoğlu’nun anlattıkları:
Hafif, ritmik bir horlama, genellikle bir hastalık işareti sayılmaz ama soluk almada aralıklı duraklamalarla birlikte olan gürültülü horlama, obstrüktif uyku apnesi denen ciddi bir durumun belirtisi olabilir. Eğer başkaları size farklı bir horlama şekliniz olduğunu söylüyorsa - yan odadan duyulabilecek kadar- gürültülü horluyorsanız ve birden onları korkutacak kadar uzun süre soluk almanız duruyor ve sonra tıkanır gibi bir sesle veya burundan gürültüyle soluk almaya başlıyorsanız sizde uyku apnesi olabilir.
Uyku apnesi uyku sırasında, soluk almanın durması ve başlaması olarak tanımlanır. Soluk almada 10 sn. veya daha uzun süren bu gibi durmalar, boğazın gerisindeki yumuşak dokuları (yumuşak damak, küçük dil, bademcikler, dil) ve onları destekleyen kasların uyku sırasında gevşemesiyle, ve solunumu engellemesiyle oluşur. Solunum anlık olarak kesilir ve kandaki oksijen seviyesi düşer. Beyin bu düşüşü hissederek kişi uykudan uyandırır ve havayolunu tekrar açar. Nefes almaya burundan gürültüyle nefes vererek başlanır. Kaslar yeniden gevşeyinceye kadar nefes alıp vermeye devam edilir ve sonra aynı durum tekrarlanır. Bu çevrim o kadar hızlıdır ki uyku apnesi olan birçok kişi, uykudan uyandıkları bu kısa anları, bütün gece boyunca her saat en az 10 kez yaşamalarına rağmen hatırlamayabilirler. Çok azı kalkar ve kısa bir an için soluksuz kaldığını hisseder. 
Uyku apnesinin daha az rastlanılan bir diğer çeşidi merkezi uyku apnesidir. Bu durumda, uyku sırasında soluk almanın durması aynıdır, ama mekanik bir engelden değil nörolojik fonksiyon bozukluğundan kaynaklanır. Başka bir uyku bozukluğu olan narkolepsi de gündüz uyuklamaya yol açar. Bu uyku bozuklukları için farklı tedaviler olduğundan, kesin tanı önemlidir.
Obstrüktif (tıkayıcı) uyku apnesi, oksijen düzeyinde ani düşme nedeniyle kan basıncını yükseltip, kalp-damar sistemini zorladığı için ciddi bir durumdur.
Uyku apnesinin neden olduğu tekrarlanan uyanmalar, normal dinlendirici bir uykuyu olanaksız kılar. Bu durumdaki kişiler genellikle gündüzleri şiddetli sersemlik, yorgunluk, sinirlilik ve konsantrasyon bozukluğu hisseder.
Obstrüktif (tıkayıcı) uyku apnesi, 30-60 yaş arasındaki, kadınların yüzde 4’ünü, erkeklerin yüzde 9’unu etkileyen bir durum. Şişman kişilerde daha sıktır. Genellikle ağızdan solunuma neden olan burun tıkanıklığı vardır. Sabah uyandıklarında ağız kuruluğundan şikayet ederler. Boğaz arkasının daralmasına neden olan büyük bademcikler ve geniz etleri uyku apnesinin gelişmesine katkıda bulunur.
TANI
Gürültülü horlama, uykuda aralıklı duraklamalar ve gündüzleri aşırı uyku haliniz varsa muhakkak doktorunuza danışın. Doktorunuz sizi değerlendirme amacıyla uyku bozuklukları merkezine gönderilebilir. Değerlendirme genellikle gece boyunca uykunun gözlenmesine dayanarak yapılır. Kişiler kalp, akciğer ve beyin aktivitesini, soluk alma biçimini, kol ve bacak hareketlerini ve kandaki oksijen düzeyini izleyen aletlere bağlanır.
TEDAVİ
Uyku apnesi kendi kendine nadiren iyileşir, ama tedavi edilebilir ve edilmelidir.
Hafif uyku apnesi için aşağıdaki öneriler genellikle yararlı olur:
Kilo vermek
Düzenli egzersiz yapmak
Alkol, sakinleştirici ilaçlar ve uyku haplarından uzak durmak. Bunlar boğaz arkasındaki kasları gevşetir ve soluk almayı zorlaştırır.
Sırt üstü yatmak yerine yan ya da karın üstü yatmak. Sırt üstü yatmak dilin ve yumuşak damağın boğazın arkasına düşmesine yol açarak havayolunu tıkayabilir.
Doktorunuzun önerdiği uyku sırasında burundan soluk almaya yardımcı olan ilaçları kullanın. Burun tıkanıklığı horlama sıklığını arttırır ve uyku sırasında solunumu bozar.