Stres, sıkıntı, yalnızlık, üzüntü ve kızgınlık gibi ruhsal dalgalanmalar aşırı yemek yemeye neden olabilir. Peki bunu engellemenin yolunu biliyor musunuz?
Çoğu zaman duyarız tanıdıklarımızdan, arkadaşlarımızdan, “Gereksiz yere yiyorsun”, “Acıktığın için değil, laf olsun diye yiyorsun” gibi sözler. Bütün bu sözler, durup dururken, karnımız acıkmadan yemek yediğimiz için söyleniyor. Ancak bunun altında bazı ruhsal sorunların yatıyor olabileceği de unutulmamalı. Ruhsal yemek yemenin baş sebepleri; stres, sıkıntı, yalnızlık, üzüntü ve kızgınlık. Sebep ne olursa olsun sonuç aynı: “Yemek, kendimi daha iyi hissettiriyor.”
Yemeğin bizi iyi hissettirmesinin tek sebebi, beynimizin o şekilde programlanmış olması. Yukarıda bahsedilen tetikleyici durumlarda beyin bize yememizi ve hatta belirli tipte yememizi söyler. Bunları yiyince de mutlu oluruz. Aslında herhangi bir yemek bu hissi bastırır, fakat bazı yemekler, bazı besinler daha da yüz güldürür. Maalesef bu yüz güldüren yemeklerin çoğu da sağlıksız, yağ ve özellikle şeker bakımından zengin besinler.
Neler yapabilirsiniz?
Her türlü yeme bozukluğunda öncelikle doktorunuza danışmalısınız. Eğer doktorunuz bu durumun altında yatan bir sağlık sorunu tespit etmezse, bu tarz beslenmenizi önlemek için, tetikleyici mekanizmalarınızı bulup, bunlar hakkında bilinç dışınızı programlamanız gerekebilir. Bu tip tetikleyici durumları ve sonuçlarını bir kağıda yazmak, sizi etkili bir şekilde yönlendirebilir. Mesela “A olduğu zaman ben B hissediyorum, C’yi yemek istiyorum ki D hissedeyim” diyebilirsiniz. A’nın olmasına mani olamazsınız, fakat B hissini önleyebilirsiniz. Eğer her ikisi de olmuyorsa C’nin yerine E’yi koyun, yani daha sağlıklı bir yemekle değiştirin C’yi ve D hissine daha az zararla ulaşın.
Böyle durumlarla karşılaştığınızda kullanmak üzere, yemek yemek yerine koyabileceğiniz, hoşlandığınız bazı alternatifler bulmaya çalışın. Mesela film seyretmek, egzersiz yapmak, yazı yazmak, müzik dinlemek gibi. Hele bu size fayda sağlayacak bir şeyse örneğin egzersiz yapmaksa daha da kârdasınız demektir.
Stres kontrolü
Strese yol açan olayları ve sonuçlarını da kontrol edebilirsiniz. Bunlar aslında bir psikiyatristten veya doktorunuzun önerdiği bir profesyonelden alacağınız yol gösterici yardımlarla kontrol altına alınabilecek durumlar. Bu tip yardımlarla, eğer altta yatan başka sebep yoksa bu alışkanlıklar değişiyor, fazla kilolar veriliyor.
Düzenli yemek yemeyi alışkanlık haline getirin. Kahvaltınızı yapın, öğle ve akşam yemeğinizi yiyin. Öğün atlamak veya öğünü geçiştirmek ya da karbonhidrat bakımından zengin yemekleri seçmek, kısa süre sonra acıkmanıza neden olacak. O zaman daha çok karbonhidrat tüketmek isteyeceksiniz. Yağlı ve karbonhidratlı gıdalara karşı açlık hissi, yanlış beslenmenin bir sonucu. Bir diyetisyenle görüşüp size doğru beslenmeyi öğretmesi ve gerektiğinde de krom takviyeleriyle önlemler almak, şeker oranınızı dengelemeye yardımcı olabilir.