Sosyal fobiniz olabilir

Sosyal fobi çoğunlukla ergenlik yıllarında başlar ve tedavi edilmezse ömür boyu sürebilir. Sosyal fobi aynı zamanda depresyon ve agorafobi gibi başka rahatsızlıklara da yol açabilir

Gün gelir kalkıp bir davete gitmek kişiye çok zor gelebilir. Ama bu durum, her davette veya her topluma karışmada tekrarlıyor ve ciddi bir korku ve bazı fizyolojik rahatsızlıklara kadar uzanıyorsa “sosyal fobi” denen durum söz konusu olabilir. Sosyal fobi tahmin edilenden çok fazla kişinin yaşamını olumsuz etkileyen bir rahatsızlıktır. İnsanda, aşırı derecede başkaları tarafından izlenme ve değerlendirilme korkusuna neden olan bir durumdur. Bu korku, basit utangaçlık ve toplum içinde heyecanlanma duygusundan çok daha ciddi boyutlarda bir korkudur. Sosyal fobisi olanlar, ömürleri boyunca, başkaları tarafından izlenebilecekleri durumlara girmekten kaçınırlar. Diğer insanlarla ilişkileri, eğitimleri ve iş hayatları bazen büyük oranda zarar görebilir.
Sosyal fobi çoğunlukla ergenlik yıllarında başlar ve eğer tedavi edilmezse ömür boyu sürebilir. Tedavi edilmeyen sosyal fobi aynı zamanda depresyon ve agorafobi (topluma açık yerlerde bulunma korkusu) gibi başka rahatsızlıkların da oluşmasına neden olabilir.
Sosyal fobi yerine göre yüz kızarması, el titremesi, baş dönmesi, aşırı terleme ve ani tuvalete gitme isteği gibi belirtilere neden olabilir. Eğer sosyal fobiniz varsa, çekindiğiniz, korktuğunuz sosyal durumlarla karşı karşıya kaldığınızda, bu belirtilerden bir veya birkaçından şikâyetçi olabilirsiniz. Bazı vakalarda sadece kaçınılan durumun düşüncesi dahi korku yaratabilir.

Sosyal fobi tedavi edilebilir mi?
Evet, sosyal fobi tedavi edilebilir. Oysa çoğu hasta sosyal fobinin tedavi edilebilir bir tıbbi rahatsızlık olduğunu bilmez ve kendisindeki belirtileri kişiliğinin bir parçası zanneder. Doktorunuzdan alacağınız küçük bir yardım, size yeni ve mutlu bir hayatın kapılarını açacaktır, yeter ki bu şikâyetinizin tedavi edilebilir ve olmaması gereken bir durum olduğunu bilin ve kabul edin.
Doktorunuz size davranış tedavisi, ilaç tedavisi veya her ikisinin kombinasyonunu önerebilir. Ortada gerçek bir problem olduğu kabul edilirse tedavi çok kolaylaşır. Doktorunuz tarafından tespit edilmiş sosyal fobi, sadece ileri derecede utangaçlık değildir, tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır ve ciddi şekilde ele alınmalıdır.

Yakınların desteği önemli
Yakın çevresindeki kişiler de sosyal fobisi olanlara destek verebilirler. Arkadaş ve akrabaların desteği büyük ölçüde yardımcı olacaktır. Şu önerilere dikkat edin.
- Kişiyi profesyonel yardım almaya teşvik edin. Bunun zor bir karar olduğunu ve sosyal fobinin doğası gereği, kişilerin yabancılardan yardım istemekten çekindiklerini unutmayın.
- Anlayışlı olun kişiye problemlerinle baş etmek için zaman tanımanın, onun daha az izole olmasını ve durumundan daha az rahatsız olmasını sağlayacağını unutmayın.
- Tedavi başladığı zaman kişinin tedaviyi sürdürmesi için ona destek olun. Küçük de olsa her gelişme karşısında, memnuniye-tinizi belirtin.
- Tedavi etkili olmaya başladığında, kişi korktuğu durumlarla yüzleşmek için cesaret kazanacaktır. Bu noktada sizin destek ve anlayışınız, çok önem kazanmaktadır. Korku ve endişesini gidermek için kendi hayat tarzınızı ona adapte etmeye kalkışmayın, bak ben şöyle yapıyorum, böyle yapıyorum diye kendinizi örneklemeyin, sadece doktorunun önerileri doğrultusunda ona destek olun.
- Evde kişinin mümkün olduğunca normal bir hayat tarzı içinde olmasını sağlayın, durumu abartmayın.

BASİT BİR TEST
Aşağıdaki basit testi uygulamak sosyal fobi durumu hakkında çok genel anlamda bir değerlendirici olabilir, bu konuda bir teşhis sadece doktorunuz gibi profesyonel kişiler tarafından yapılabilir.
Bu testte “korku”yla kastedilen utanma veya heyecanlanmadan daha ciddi boyutta bir korku durumudur.

1. İnsanların ilgi odağı olmaktan korkuyor musunuz?
2. Başkalarının önünde gülünç veya kötü duruma düşmekten korkar mısınız?
3. Aşağıdaki durumlardan herhangi birinden ciddi rahatsızlık hisseder ve sıklıkla kaçınmaya çalışır mısınız?
- Az kişiden oluşmuş dahi olsa, topluluk önünde konuşmak
-Otorite konumunda kişilerle konuşmak
-İnsanların sizi izlemesi
-Başkalarının önünde yemek yemek, içmek, ya da yazı yazmak
-Davetlerde bulunmak
4. Yukarıda sözü edilen durumlara maruz kalırsanız; aşırı derecede kızarır, titrer, bunalır, kusma hissine kapılır veya acilen tuvalete koşma gereği duyar mısınız?

DEĞERLENDİRME
Bu soruların ilk üç sorunun herhangi birine veya özellikle dördüncü soruya “evet” cevabı verdiyseniz, bu konuyu doktorunuzla görüşün. Eğer doktorunuz sosyal fobiniz olduğunu tespit ederse, size yardımcı olacaktır. Unutmayın, eğer sosyal fobiniz varsa, hedefe yönelik tedaviden kısa sürede çok fayda görebilirsiniz.