SAFRA TAŞLARI
Operatör Dr. Hovsep Hazar o her zamanki sakin, detaylara önem veren kişiliğiyle safra taşları hakkında yapılması gerekenleri anlatıyordu odamdaki sohbetimizde. Ben de aynen aktarıyorum anlattıklarını:
“Çoğu kişide, safra kesesi taşı belirti vermez ve başka bir nedenle çekilen bir röntgen filminde, ultrason veya bilgisayarlı tomografi incelemesinde saptanır. Safra taşları olanların yüzde 80 kadarında her hangi bir yakınma yoktur. Buna karşın, bazen de safra taşları, şiddetli karın ağrısına neden olabilir. Bir kısım hastada gaz, şişkinlik, bulantı ve müphem karın ağrıları nedeniyle yapılan sindirim sistemi incelemeleri sırasında safra kesesi taşı saptanabilir. Bazen taş bulunmasına rağmen, şikayetlerin nedeni başka bir sebebe de bağlı olabilir.
Eğer taş safra kesesinin bağırsağa bağlandığı kanalı tıkamışsa, gerçek safra kesesi ağrıları ve başka sorunlar ortaya çıkar. Bu şiddetli ağrı karnın üst bölümünde, çoğunlukla sağ taraftadır. Tipik olarak yağlı bir yemekten sonra başlar ve birkaç saat içinde geçer. Bazı hastalarda safra taşları şiddetli enfeksiyona ve pankreatit gibi yaşamı tehdit edebilen durumlara yol açabilir. Eğer safra yolu taşla tıkandıktan sonra, safra kesesinde iltihap gelişmişse, ağrının şiddeti artacak, süreklilik kazanacak ve hastanın ateşi çıkacaktır. Tıkanmaya bağlı sarılık da gelişebilir.
Yemek sonrası hissedilen ve genellikle sağ kürek kemiğine veya sağ omuza vuran, 15 dakikayla birkaç saat süren ağrılar, safra kesesinde taşları olan hastalarda artık müdahale zamanının geldiğini gösterir. Ağrı olmadan şişkinlik, gaz, bulantı gibi şikayetlerde, sindirim sisteminin diğer bölümlerinin olası sorunları da ekarte edildikten sonra, safra kesesi suçlanmalı. Ağrıya yol açan safra kesesi taşlarında, ameliyatla safra kesesi alınır. Sadece taşların alındığı ve safra kesesinin yerinde bırakıldığı bir yöntem yok.
Vücudunuzun çağrısına kulak verin
Safra kesesi ameliyatları 1990’lı yılların başından beri genellikle laparoskopi yöntemiyle yapılıyor. Laparoskopik ameliyatlarda karına minik (1 cm.lik) bir delik açılarak buradan sokulan bir kamerayla karın içi organlar görülüyor. Buna ilave olarak üç diğer daha küçük (0.5 cm.) delikten laparoskopik cerrahide kullanılan aletler sokulup, safra kesesi çıkartılıyor. Hastaların pek çoğu bir gün içinde evlerine, 5-7 gün içinde de işlerinin başına dönebiliyor. Az da olsa, bazı durumlarda ameliyatın laparoskopik olarak yapılması mümkün olamıyor ve açık yöntemle ameliyat sonlandırılıyor. Bu durumlarda hastanede kalış ve iyileşme süreçleri uzuyor.
Safra kesesi taşları şikayete yol açmaya başladıktan sonra, bedenin verdiği sinyalleri umursanmaz, bir hekime başvurmadan kendi kendine rahatlatıcı birtakım ilaçlar kullanılırsa, ciddi komplikasyonlar gelişebilir.
Komplikasyon gelişmiş hastalar sonunda acil servise başvurdukları zaman, son birkaç ay içinde sıkça benzer sıkıntıları yaşadıklarını ve birtakım ilaçlarla idare etmeye çalıştıklarını anlatır. Safra kesesi taşlarına ait bu komplikasyonlar ortaya çıkınca acil ameliyat gerekliliği, uzamış iyileşme süreleri, tekrar ameliyatlar ve çok daha ciddi komplikas- yonlar mümkündür. Eğer safra kesesi taşınız varsa, yemek sonrası karın ağrıları belirdiğinde, aman vücudunuzun çağrısına kulak tıkamayın ve kendi kendinizi iyileştirmeye çalışmadan, bir hekime başvurun.