Laktoz intoleransında kalsiyumu kısıtlamayın
Laktaz enziminin noksanlığı da denen laktoz intoleransı (tahammülsüzlüğü) süt ürünlerinin içindeki süt şekerinin (laktoz) tam olarak sindirilememesi anlamına gelir. Laktoz intoleransının semptomları tehlikeli bir durum olmasa da, sütlü gıdalar yediğinizde sizi rahatsız edecek ölçüde olabilir. Yetişkinlerde daha çok ciddi problem olmamasına rağmen, çocuklarda problemlere yol açabilecek bu durum, yetişkinlerdekinden farklıdır ve çocuk doktorunun tedavi ve kontrolünde kalınmalıdır. Biz burada yetişkinlerden bahsetmek istiyoruz.
Sorun laktaz eksikliği
Laktoz intoleransının ardındaki sorun, ince bağırsaklarda üretilen bir enzim olan laktaz enziminin noksanlığıdır. Laktoz intoleransının belirtileri ve semptomları genellikle laktoz içeren gıdaların yenmesinden veya içilmesinden 30 dakika sonra başlar. Başta süt, yoğurt, peynir çeşitleri, süt tozu, sahlep, dondurma, sütlü tatlılar, kremalar, sütlü çorbalar gibi süt eklenmiş bütün yiyecekler, çikolata, krakerler, bisküviler, margarin, tereyağ, laktoz içeren diş macunları günlük hayatımızda her zaman karşımıza çıkabilecek laktoz kaynaklarının başlıcaları.
İshal, bulantı, karın krampları, şişkinlik, gaz gibi semptomları vardır. Semptomların şiddeti, daha ziyade genetik, yaş ve besinlerin ne kadar hızlı sindirildiği gibi birçok başka faktöre bağlıdır. Örneğin yağ içeriği yüksek besinler emilim yüzeyini etkileyeceğinden semptomların şiddetini artırabilirler. Mide üşütmesi ve iritabl bağırsak sendromu gibi birçok başka durum benzer semptomlara neden olabilir.
Yetişkinlerdeki en önemli neden laktaz enziminin azalması
Laktoz intoleransı çeşitli nedenlerden olabilir. Yetişkinlerde normalde en çok görülen sebep, yaş ilerlemesinin sonucu vücutta laktaz enziminin azalmasdır. Vücudunuz; doğumda ve ilk çocukluk yıllarında -süt birincil beslenme kaynağı iken - bol miktarda laktaz üretir. Beslenmeniz çeşitlenerek daha az süte dayalı hale gelince laktaz üretimi de azalır. Bu azalma, laktoz intoleransına sebep olur ve yaş ilerledikçe, çoğunlukla 50’li yaşlardan sonra, semptomlar görülebilir.
Bazı hastalıklara da bağlı olarak laktoz intoleransı gelişebilir. İnce bağırsaklarda laktaz üretiminin bir hastalık veya ameliyattan sonra azalmasıyla ortaya çıkar. Çölyak hastalığı, gastroenterit veya Crohn hastalığı gibi iltihabi bir bağırsak hastalığı sonucunda bu tipte intolerans gelişebilir. Genellikle birkaç hafta sürer ve tümüyle iyileşir. Özellikle çocukları ilgilendireni ise doğumsal olarak edinilmiş laktoz intoleransıdır.
Laktoz intoleransı semptomlarıı, laktoz alımını sınırlayan, seçilmiş gıdalardan oluşan bir beslenme tarzıyla kontrol edilebilir. Bunu yaparken kalsiyum alımının azalmamasına dikkat edilmesi ve kalsiyum desteği alınması gerekebilir.
Vücudunuzun laktaz üretme yeteneğini artıramazsınız. Ama beslenmenizi değiştirerek ve özel ürünler kullanarak laktoz intoleransı semptomlarını kontrol altına almanız mümkün.
Süt ürünlerinden tümüyle kaçınmanıza gerek olmayabilir. Laktoz intoleransı olan çoğu kişi, bazı süt ürünlerini semptomsuz olarak tüketebilir. Hatta diyetlerine süt ürünlerini aşamalı olarak katmak suretiyle toleranslarını artırabilirler. Hem kalsiyum eksikliğinden korunmak için gerekli takviyelerin yapılması, hem de doğru beslenme tarzını uygulamak için laktoz intoleransı şüpheniz var ise muhakkak doktorunuzla görüşmelisiniz, onun önerilerini diyetisyeniniz yardımı ile uygularsanız en iyi sonuçları alırsınız.
Gizli laktoza dikkat!
Laktoz intoleransı semptomlarını minimize etmek için bazı önlemler alabilirsiniz:
* Sütü bir anda büyük miktarlarda değil sık sık, ama azar azar için.
* Sütü tek başına değil başka gıdalarla birlikte için. Bu, sindirim sürecini yavaşlatarak laktoz intoleransı şansını azaltacaktır.
* Değişik süt ürünlerini deneyin. Her süt ürününün laktoz miktarı aynı değildir. Yoğurt gibi süt ürünlerindeki bakteriler laktozu doğal olarak parçalayan enzimlere sahip olduğundan bunları tolere etme şansınız daha yüksek.
* Laktozu azaltılmış veya laktozsuz ürünleri deneyebilirsiniz.
* Gizli laktoza dikkat edin. Tek doğal laktoz kaynağı süt olmasına karşın tahıl gevrekleri, hazır çorbalar, salata sosları, sütlü çikolata ve hazır kek karışımları gibi birçok hazır gıdaya laktoz eklenmiş olabilir. Etikette laktoz yazmasa bile peyniraltı suyu, kuru süt tozu, krema gibi süt yan ürünleri de laktoz içerir.
Aldıklarınızın prospektüslerini okuyarak laktoz içerip içermediğini kontrol edin ama bunlardaki laktoz çok küçük miktardadır ve sadece çok şiddetli laktoz intoleransı olan kişileri etkiler.