İlkbahar ve güneşli günler geldi. Demek ki güneşlenme, yani güneşte yanma ve güneş alerjileri zamanı da geldi. İlginç değil mi elimizi sıcak bir yere değdirip yaktığımızda bunun bir yaralanma olduğunu fark ediyoruz da, güneşte yandığında bunun aynı şekilde bir yaralanma olduğunu aklımızdan dahi geçirmiyoruz. Dermatolog Dr. Yıldız Dizdaroğlu ile güneş kremlerini konuşuyorduk. Nelere dikkat edilmesi gerektiğini çok güzel anlatıyordu, rica ettim konuyu bir toparlayıp sizler için anlatmasını. İşte Dr. Yıldız’ın anlattıkları:
Ev dışında geçirilen zamanın ve aktivitelerin yaz aylarında artması ozon tabakasının incelmesi, giysilerin ince olup vücudu yeterince koruyamaması güneş hasarının artmasının en önemli nedenlerinden biridir... Tüm bunlara solaryum kullanımının yaygınlaşması da eklenince cildimizdeki hasar artacaktır...
Ultraviyole ışınlarının cilt kanseri oluşmasındaki rolünün, son yıllarda bilimsel olarak kanıtlanması, beraberinde tüm dünyada korunma ve koruyucu krem kullanımı arayışını getirmiştir. Ultraviyole ışınları a ve b diye ikiye ayrılırlar. İlk etapta uvb zarar verir sanılıyordu ve sadece uvb’ye karşı hazırlanan kremler kullanılıyordu. Zamanla uva’nın da kanser ve cilt yaşlanmasında en az uvb kadar katkısı olduğu belirlenince, kremler artık uva filtreleriyle de zenginleştirildi.
Buna göre uvb ölçüm birimi olan “spf faktörü” en az 15 ve üstü, bunun yanı sıra uva ölçüm birimi “ppd faktörü” de 15 ve üstü olmalıdır. Aldığınız koruyucu kremlerde bunlara dikkat etmekte yarar var. Unutmayın hiçbir güneş filtresi yüzde yüz koruyucu değildir.
Güneş kremlerinin az sürülmesi, sürülmenin sık tekralanmaması ve terle vs ile vucuttan uzaklaştırılması, yeterli uva filtresi içermemesi, güneşten fazla zarar görmeye neden olarak cilt kanseri riskini artırabilir. Çok özel maksatlı kremler hariç, normal koruyucu güneş kremleri en geç 2-4 saatte bir tekrar sürülmelidir. Denize veya havuza girmek bu süreyi haliyle kısaltmaktadır.
Bu ürünlere son zamanlarda üreticiler tarafından antioksidan eklenmesi artı yarar sağlamaktadır. Antioksidan cildin kendini onarma kapasitesini artırır. Antioksidanlar serbest radikal denen zararlı maddeleri önleyerek, güneş hasarı konusunda bir ölçüde yararlı olabilirler, ağızdan üzüm çekirdeği ekstresi, Vitamin C, Vitamin E ve Coenzym Q10 gibi antioksidanlar kullanılabilir.
Çocuklar ve çok hassas ve / veya açık tenlilere mineral filtreler olan titanyum ve çinko içerikli ürünler önerilir.
Güneşin son zamanlarda bir başka etkisi dikkatleri çekmiştir, bu da infrared (kızılötesi) dalga boyudur. Bu dalga boyu cildin alt tabakalarına kolaylıkla nüfuz ederek ek bir hasar vermektedir. Bu dalga boyu kısa dalga A tipi kızılötesi ışınları olarak tanımlanmıştır. Bu ışınlar cildin derinliklerine nüfuz ederek yaşlanmaya ve zararlı etkilere, örneğin kanser oluşumuna neden olabilirler. Artık güneş kremleri sadece ultraviyole değil, aynı zamanda kızılötesi ışınlarına karşı da etkili olmak zorunda. Şu an bu tip kremler yeni yeni piyasaya çıkmakta.
Bebek ve çocuklara ayrı ürün
İyi bir güneş kremi koruyucu tüm özelliklerinin dışında ciltten emilince vücuda zarar verebilecek maddelerden mümkün olduğunca az ihtiva etmelidir. Tüm bir yaz ikinci bir cilt gibi bol miktarda kullanılan bu ürünler sistemik dolaşıma yani emilerek kana ve organlara dağılarak hormon aktivitesi ve veya kanserojen etki göstermemelidir. Bu güneş kremlerinin tüketici tarafından bilinmeyen bir diğer yönüdür ve özellikle bu nedenle bebek ve çocuklara ayrı ürünler tavsiye edilmektedir. Güneşten koruyucu krem seçerken eczacınıza danışarak size uygun ürünü kolaylıkla bulabilirsiniz.
Güneş alerjisine dikkat
Bazen güneşte kalanlarda alerjik reaksiyonlar görülmektedir. Güneş alerjisi ya da ışık alerjisi dediğimiz, sık görülen kaşıntı döküntü kızarıklık veya kurdeşenle seyredebilen bir cilt rahatsızlığıdır. Tam olarak nedeni açıklanamamış olup uvb ve uva dalga boylarından birisi suçlanmaktadır. Bu tip problemleriniz var ise tatile çıkmadan önce doktorunuzla görüşmenizde yarar var.
Işık reaksiyonlarına alınan bazı antibiyotikler ve bazı diğer ilaçlar ve katran içeren kremler de neden olabilir. Bergamut, parfüm,incir, kereviz, havuç , kozmetiklerin konserve maddeleri, bazı çiçek ve otlar ciltte ışık alerjisine yol açabilen etkenlerden bazılarıdır.
Güneş kremlerinin içinde, ışık filtresi olarak kullanılan bazı maddeler, ışık alerjisine neden olabilirler. Eğer ışık alerjiniz sadece kremlendiğinizde oluyorsa, kreminizin içeriğini doktorunuz veya eczacınızla gözden geçirmelisiniz.