Güzel bir özdeyişimiz vardır: “Oynamayan tay, at olmaz.” Gerçekten de oyuncaklar çocuk gelişiminde önemli bir yere sahip. Hele günümüzde bu denli çeşitlenen oyuncaklar arasından seçim yapmak, hem çocuklar hem de anne babaları için kolay değil.
Oyuncakları seçerken fiyatı, malzemesi, kalitesi gibi birçok özelliğine dikkat ediyoruz belki, ama en önemli nokta oyuncağın çocuğumuz için riskli olup olmadığı. Bunu hiç unutmayalım. Zira her yıl çok sayıda çocuk hastanelerin acil servislerine oyuncaklara bağlı boğulma tehlikesi ve yaralanmalar nedeniyle geliyor. Misketler ve balonlar gibi masum görünen oyuncaklar bile küçük çocuklarda boğulma riskine yol açabilmekte.
Her ne kadar oyuncakların etiketlerinde güvenli oldukları yaş grubu ve boğulmaya neden olabilir gibi uyarıların yer alması artık zorunluysa da bu, her oyuncakta olmayabiliyor. Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı Dr. Ferda Dora ile anne babaların çocukları için oyuncak seçerken nelere dikkat etmelerinin ve hangi yaşa göre ne tür oyuncak seçilmesinin doğru olacağı hakkında konuştuk, işte verdiği bilgiler:
Çocuklarda solunum yollarının çapı erişkinlere göre çok daha dardır. Küçük boyutlu oyuncaklar ve çıkabilen küçük parçaları olan oyuncaklar tehlikelidir ve bunlar üç yaşın altındaki çocuklarda boğulmaya neden olabilir.
Oyuncakla ilgili yaralanmaların çoğu, anne-babaların çocuğun yaşını dikkate almadan oyuncak seçmesi sonucu meydana geliyor. Daha büyük yaş grubu için tasarlanmış bir oyuncakla küçük bir çocuğun oynaması her zaman risklidir.
Bir oyuncağın genel anlamda emniyetli olup olmadığına bakılmalıdır, ayrıca oyuncakların paketine, kutusuna yani ambalajına da çok dikkat gösterilmelidir, bunlar da boğulma tehlikesi yaratabilir.
OYUNCAK ALIRKEN BUNLARA DİKKAT EDİNYaş gruplarına göre oyuncak seçiminde aşağıdaki hususlara dikkat etmekte fayda var:
1 Yaşından küçük bebeklerYaşamlarının ilk birkaç ayında çocuklar hareketsizdir. Sonra erişmeyi, yuvarlanmayı ve oturmayı öğrenirler. İkinci altı ayda çocuklar daha hareketli olur ve boğulma riskleri de artar. İlk yıl için en uygun oyuncaklar, düğmeli burun ve gözleri olmayan hayvanlar, banyo oyuncakları, yumuşak bebekler, bez kitaplar arasından seçilmeli.
1 - 3 YAŞ
Bu yaşlardaki çocuklar meraklıdır ve tehlike duyguları zayıftır. Tırmanmayı, atlamayı, fırlatmayı, takla atmayı ve kaba oyunlar oynamayı severler. Bu yaş grubu için en iyi oyuncaklar kitaplar, bloklar, toplar, itilen veya çekilen oyuncaklar ve şekil yapılan oyuncaklardır.
3 - 5 YAŞ
Çocuk bu çağda fiziksel güçlerini test etmeyi sever ve üç tekerlekli bisiklete binmeyi, parmak kontrolü gerektiren oyuncakları ve parçalardan bütün oluşturulan oyuncaklarla oynamayı tercih eder. Bu yaş grubu için en uygun oyuncaklar zehirli olmayan hamurlar, kitaplar, müzik aletleri ve ev dışında oynayabilecekleri salıncak, kaydırak gibi oyunlardır.
5 - 9 YAŞ
Bu yaş grubunun ilk yarısındaki çocuklar daha yaratıcı ve fiziksel olarak da çok aktiftir. Yazı yazabilirler, resim yapmayı severler, sanatsal yaratılara eğilim duyabilirler, arabalar ve trenler gibi basit mekanik oyuncakları kullanabilirler. Bu yaş grubundakiler için oyuncaklar bebekler, kitaplar, elektrikli trenler (sekiz yaşından sonra) ve yaşlarına uygun spor ekipmanlardır. Sekiz yaşın altındaki çocukların elektrikli, pilli, adaptörlü, bataryalı oyuncakları (kasetçalar, CD çalar, DVD, VCD oynatıcı, oyun konsolları vb) kullanmaları sakıncalıdır. Çocuk elektrik çarpması veya adaptörün aşırı ısınmasına bağlı yanıklara maruz kalabilir. Daha büyük çocukların ise kullandıkları bu tür aletlerin kablolarında açığa çıkmış teller olup olmadığını kontrol edin. Çocukların pilleri değiştirmesine izin vermeyin.
9 - 14 YAŞ
Bu yaş grubundaki çocuklar takım sporlarından zevk alır. Zorlu fiziksel aktivite de bu yaş grubunda popülerdir. Çocuklar hobilerini geliştirmeye başlar ve bilimsel etkinliklere karşı güçlü bir ilgi duyar. Bilgisayar, mikroskop, oyun konsolu, topluca oynanan oyun setleri ve açık havada sportif etkinlikler için ekipmanlar bu yaş grubu için uygun birer hediye olabilir. Evde küçük kardeşleri varsa büyük çocukların oyuncaklarının küçüklerin erişemeyeceği bir yerde tutulması gerekir, zira büyüklerin oyuncakları küçükler için tehlikeli olabilir.