GAZ ŞiKAYETLERi
Lifli besinlere birden geçiş yapmak, az sıvı tüketimi ve sigara, gaz şikayetlerini artırır. Ancak beslenmenizde yapacağınız değişikliklerle bu sorunu en aza indirmek mümkün. Şikayetler kronik hale gelirse hemen bir uzmana başvurmakta fayda var
Özellikle kadınlar yaza doğru, kış aylarında kilo aldıklarını fark edip, zayıflama hareketlerine başlar. Bu arada sebzelerin ve tahıllı gıdaların tüketimi ön plana çıkar. Bizler de hep “Lifli gıdalar yiyin”, “Rafine olmamış tahıl tüketin”, “Meyve ve sebzeye ağırlık verin” diyoruz ama bazen bu önerilerimiz gaz ve hazımsızlık şikayetlerine neden olabiliyor. Vitamin, mineral, lif, fitokimyasal yüklü onca sebze, meyve ve tahıl gaz şikayetlerine yol açabilir.
Kuşkusuz, gaz şikayeti nedeniyle sağlıklı beslenmeden fedakarlık etmek doğru bir davranış olmayacaktır. Gaz yapıyor diye lifli gıdalardan kaçınmak bu sorunu daha da ağırlaştırır. Çünkü bu şikayetlerinin esas nedeni sindirim sisteminin ‘gaz yapan’ besinlere alışık olmamasıdır. Bunları
Bu gıdaları düzenli değil de ara sıra yiyen kişilerde gaz şikayeti daha fazla olmaktadır. Bir süre sonra bol miktarda meyve, sebze ve bakliyat tükettiğimiz halde gazın azaldığını gözlemleriz. Dikkat edilmesi gereken nokta, bu geçiş dönemlerini gece saatlerine denk getirmemektir. Sindirim hareketlerinin yavaşladığı gece saatlerinde vücut bu dramatik değişimi kaldıramayabilir.
Hareket gazı azaltır
Gaz oluşması, karbonhidratların ince bağırsaklardaki enzim ordusu tarafından tam olarak sindirilememesiyle başlar. Sindirilemeyen şekerler, nişastalar ve lifler kalın bağırsaklara ulaşır. Kalın bağırsaktaki dost bakterilerin sindirilemeyen gıdaları parçalaması ve fermente etmesi sonucunda gaz oluşur. Lif alımını artırmamız bağırsaktaki bakterilerin adapte olmasının yanı sıra, gıdaların ve atıkların bağırsaklardan daha hızlı geçmesini de sağlar. Geçiş ne kadar hızlı olursa o kadar iyidir çünkü gıdalar uzun süre kaldığında bakteriler de daha fazla etki gösterir. Bu da daha fazla gaz oluşmasına neden olur. Gıdaların sindirim kanalında hızlı hareket etmesi için düzenli aktivite ve bol miktarda sıvı tüketilmesi gerekir.
Gaz oluşumunu önlemek için
- Beslenmenizdeki lif miktarını kademeli olarak artırın, sindirimin kolay başlaması için gıdaları iyi çiğneyin.
- Yeterli miktarda sıvı alın.
- Düzenli fiziksel aktivite yapın.
- Belirli meyve ya da sebze gaza neden oluyorsa, bunları pişirerek yemeyi deneyin veya kabuklarını soyun.
- Yemeklere koyacağınız zencefil, rezene, zerdeçal, anason, meyankökü gibi bitki ve baharatlar gaz sorununu azaltabilir.
- Sigara içilmesi gaz şikayetlerini artırır. Bazı kişilerde sakız çiğnemek de gaz oluşumuna neden olur. İçeceklerin kamışla ya da ağzı dar şişelerden içilmesi hava yutmaya neden olabileceğinden gaz şikayetlerini artırır.
DOKTORA GiTME ZAMANI
Kronik gaz şikayetleri bu önlemlere rağmen devam ediyorsa veya gazsız bir bünyede gaz oluşmaya başladıysa doktorunuza danışmanız gerekir. Bir de unutmayın eğer herhangi bir bağırsak şikayetiniz veya hastalığınız varsa doktorunuza sormadan lif miktarını artırmayın. İdeali, doktorunuzun önerileri doğrultusunda beslenme uzmanından bu işin inceliklerini öğrenmektir.
Bugünkü düzensiz hayat şartlarında beslenmeye dikkat edilmezse, günde en fazla 10-15 gram civarında lif alınır. İdeal olanı bunu doktorunuza danışarak günde 20-35 gram arasına çıkarmaktır. İşte bu lif miktarını artırırken yukarıda anlattığım önlemler alınmalıdır ve lif miktarı yavaş yavaş artırılmalıdır. Sindirim sisteminizi şoke etmeyin. Eğer bu düzene dikkatle geçmezseniz, “Bu beslenme tarzı bana dokunuyor” diyerek, hemen eski alışkanlıklarınıza geri dönersiniz.
Sebze, meyve ve rafine olmamış tahıllarda, baklagillerde lif miktarı yüksektir. Mesela beyaz pirinç yerine bulgur veya esmer pirinç, beyaz ekmek yerine tahıllı veya kepekli ekmek tercih edebilirsiniz. Bulgurla kuru fasulyeyi veya mercimeği birlikte yemek konusunda günden güne, haftadan haftaya değişiklikler yapabilirsiniz. Lifi artırırken aldığınız sıvı miktarını da artırın.