Enerji üreticisi Karnitin
Karnitin enerji metabolizmasında önemli rol oynayan bir amino asit türevidir. Karnitini önemli kılan özelliği, yağ asitlerini enerji üretimi için yakmasıdır. Karnitin genellikle egzersiz yaparken, alzheimer, kalp damar hastalıkları, kanser ve kronik yorgunluk sendromu tedavilerinde kullanılır
Karnitin enerji metabolizmasında önemli rol oynayan bir aminoasit türevidir. İsmi latince et anlamına gelen “carnus” sözcüğünden türemiştir çünkü etten elde edilmiş olan bir bileşiktir. Son yıllarda özellikle sporla uğraşanlar arasında adı çok geçmektedir.
Karnitini bizim için önemli kılan özelliği, enerji üretiminde kritik bir role sahip olmasıdır. Karnitin yağ asitlerinin enerji üretmeleri için yakılmalarını sağlar. Bu nedenle karnitinin, vücut yağlarının yakılmasında doğrudan etkisi vardır. Hücrelerde oluşan zehirli atıkları da dışarı taşıyarak bunların birikmelerini önler.
Karnitinin L-karnitin formu vücutta aktiftir ve besinlerde bulunan formu da budur. Eğer takviye olarak alınacaksa saf L-karnitin kullanılmalıdır.
Karnitin emilimi ve metabolizması
Kırmızı et ve başka hayvansal ürünler içeren karma diyetle beslenen erişkinler normalde günde yeterli miktarda karnitin alırlar. Eğer karma diyette et miktarı düşükse alınan karnitin miktarı da yeterli olmayabilir. Vejeteryanlerin hayvansal kökenli besinlerden mahrum kaldıkları için besinlerden aldıkları
Peyronie hastalığı
Peyronie hastalığı penisin eğrilmesi, nedbe dokusu oluşumu ve bunun sonucunda kan akımının bloke olması nedeniyle sertleşme sırasında ağrıyla karakterize bir hastalıktır. Asetil-L-karnitinin penisteki eğrilmeyi ve cinsel birleşme sırasında ağrıyı azalttığı hakkında bazı çalışmalar vardır, ancak sonuçlar daha kesin değildir.
Ne miktarda alınmalı?
L-karnitin desteği için doz önerileri, tedavi edilen sağlık sorununa göre değişmektedir. Önerilen dozlar normalde günde 500 mg ile 2000 mg arasında değişmesine rağmen bazı durumlarda daha yüksek dozlar da kullanılmaktadır. İşin doğrusu bu tip destekleri doktorunuza danışarak kullanmanızdır ki, sizin durumunuza uygun doğru dozu alın ve beklediğiniz faydaları görün.
Hangi besinler karnitinden zengindir?
Et, balık, kümes hayvanları ve süt en iyi karnitin kaynaklarıdır. Genel olarak et ne kadar kırmızı ise karnitin miktarı o kadar yüksektir. Süt ürünlerindeki karnitin esasen peynir altı suyunda bulunur.
Karnitin nerelerde yarar sağlar?
Egzersiz:
Karnitin uzun süreli ve özellikle kas gücünün kullanıldığı egzersizlerde enerji düzeylerini artırarak belirgin performans artışına neden olmaktadır. Maraton, tempolu yürüyüş, yüzme, uzun süreli ağırlık kaldırma gibi uzun süreli kasların kullanıldığı çalışmalarda yararları görülmektedir. Karnitin kaslar için önemli bir enerji kaynağıdır ve bu özelliği ile son yıllarda kendinden çok bahsettirmektedir.
Yaşlanma:
Yaşla birlikte dokulardaki karnitin konsantrasyonları azalmaktadır. Bazı çalışmalar, hafif bilişsel bozukluk ve Alzheimer hastalığı olan yaşlılarda asetil-L-karnitin’in zihinsel fonksiyonu artırabildiğini düşündürmektedir. Bu çalışmalarda hastalara 3-12 ay süreyle karnitin verilmiştir.
Kalp damar hastalıkları:
Kısa dönemli çalışmalarda karnitinin koroner kalp hastalarında faydalı olduğu, ilk kalp krizinden sonra kalp yetmezliği ve genel ölüm oranlarını azalttığı gösterilmiştir. Sonuçlar umut vermektedir ancak daha büyük çalışmaların sonuçları henüz alınmamıştır.
Kanser:
Kanser hastalarında kemoterapi, radyoterapi ve beslenme durumunun bozulmasından ileri gelen yorgunluk sık görülmektedir. Kanser hastalarında karnitin eksikliği de olabilir. Karnitin desteği, bazı kanser hastalarında yorgunluğu azaltmış, kandaki karnitin düzeylerini normale döndürmüş, duygu durumu ve uyku kalitesinde iyileşme sağlamıştır.
Erkeklerde kısırlık:
Sperm sıvısındaki karnitin miktarı sperm sayısı ve hareketliliğiyle doğru orantılıdır. L-karnitin desteğinin sperm sayısını ve hareketliliğini artırabildiğini düşündüren çalışmalar vardır.
Kilo verme:
L-Karnitin’ in vücut yağlarını yaktırmadaki yararına rağmen, düzenli ve süreli egzersiz yapmadan sadece karnitin almanın kilo kaybını arttırdığına ilişkin bilimsel kanıtlar mevcut değildir.
Kronik yorgunluk sendromu:
Bazı araştırıcılar karnitin dahil birçok maddenin eksikliğinin kronik yorgunluk sendromuna yol açtığı görüşündedirler. Kronik yorgunluk sendromunda 4-8 hafta kullanımdan sonra karnitin desteği çok faydalı olmuştur.