DAMAR SERTLiĞi SADECE KALPTE OLMAZ

Kliniğimizin kuruluşunun altıncı yılında Dr. Üstün Çelikler aramıza katılmıştı. Diğer bir hesapla, tam 21 yıldır İntermed’de beraberiz. Onun ince espri anlayışıyla yaptığı taklitler, olayları çeşitli aksanlar ve yorumlarla anlatışı, günlük hayatımızın bir parçası oldu. Başımız sıkıştığında danıştığımız, her konuda bilgi sahibi çok özel bir insan... Kendisi dahiliye uzmanı olduğu için check-up hastalarımızın çoğunun muayenesini o yapar. Geçenlerde “Damar sertliği dendi mi herkes kalpte olursa önem veriyor, bacakları pek önemsemiyor” diye dert yanıyordu. “O zaman bu konuyu anlat da önemi anlaşılsın” dedim. İşte Dr. Üstün Çelikler’in anlattıkları:
Bacaklarımıza kan götüren atardamarların hastalığında, yani içlerinin daralmasında belirti çoğunlukla yürümekle ortaya çıkan ağrıdır. Bu tip çevre damarlarında olan atardamar hastalığına ‘periferik arter hastalığı’ denir.

Her ağrı damar sertliği değildir
Damar sertliğine bağlı bacak ağrıları, genelde harekete başlar başlamaz değil, bir miktar yol yürüdükten ve özellikle biraz eğimli yerde yürüdükten sonra başlar. Çoğunlukla baldırda hissedilir ve istirahatle birkaç dakika içinde geçer. Bu ağrı hareket etmediğiniz sürece tekrarlamaz. Bazı hastalarda bacak damarlarının tıkalı olduğu bölge kalçaya daha yakınsa aynı ağrı baldırda değil daha çok kalça üzerinde hissedilir. Hareketle gelen ve dinlenince geçen kalça ağrıları bel fıtığıyla karışır. Hastalarımızın çoğunda bacak damarlarında tıkanıklıkla beraber bel fıtığı da olduğu için doğru tanının konması zaman alabilir. Burada unutulmaması gereken nokta, damar sertliğine yani damar tıkanmasına bağlı ağrıların istirahatta değil eforla yani hereketle ilişkili olmasıdır. Halbuki bel fıtığıyla ilgili ağrılar çoğunlukla istirahat halinde, geceleri yatakta olabilir ve geçmeleri damar sertliğine bağlı ağrılarda olduğu gibi birkaç dakika içinde olmaz.

Bakımı ihmal etmeyin
Ayak bakımı çok önemlidir. Her gün ayaklarınızı ve altını kontrol edin, parmak aralarınızı mantar (beyazlanma) ve yırtık çatlak açısından inceleyin. Tırnak batması halinde hemen doktora başvurun. Günde bir veya iki kez ayaklarınıza nemlendirici krem sürün. Tırnaklarınızı banyodan yani yumuşadıktan sonra kesin, çok derin ve kıvrımlı değil düz kesin. Nasırlarınızın tedavisiyle siz uğraşmayın, doktorunuza danışın.


Risk grupları
Sigara içenler, şeker ve hipertansiyon hastalarıyla, kalp ile boyun damarlarında sertlik olanlar yüksek risk altındadır. Yaşın ilerlemesiyle özellikle erkeklerde risk artar. Kadınlarda periferik damar hastalığı görülme sıklığı daha düşüktür.
Tanı genellikle doktor muayenesiyle konulsa da, bacak tansiyonunun kola göre düşük çıkması ve Doppler ultrason gibi metotlarla ayırıcı tanı mümkündür. Bilgisayarlı tomografiyle yapılacak anjiyografi de ,özellikle cerrahi girişim düşünülen hastalarda çok iyi sonuçlar vermektedir.


Yürümek faydalıdır
Baldırınıza gelen ağrı adalenin egzersiz anında atardamarlardan yeteri kadar temiz kan alamamasına bağlı olarak gelişir. Oksijen alamayan bacak adalesi, kana birtakım maddeler salar ve bunlar ağrı yapar. Hareketin durmasıyla ağrı da süratle azalır.
Düzenli yürümek çoğu vakada yararlıdır, ağrı gelince durup sonra tekrar yürüyerek kılcal damar gelişimini artırabilirsiniz. Bu yürüyüşleri doktorunuzun onayıyla ve önerdiği şekliyle yapmalısınız.
Tıkalı bölge özellikle diz üstü kısımlardaysa kalp damarlarında olduğu gibi balon-stent ile damar açılabildiği gibi cerrahi girişim de imkan dahilindedir. Bununla beraber diz altı tıkanıklıklarda veya yaygın damar hastalığında yakınmalar çok değilse hastalığı izlemek de bir seçenektir.
Bu arada sigarayı tamamen bırakmak, sigara dumanı bulunan yerlerde bulunmamak şarttır. Kolesterol düşürücü ilaç kullanımı damar sertliğinin ilerlemesine engel olabilmesi nedeniyle şarttır.