Çocuklar ve televizyon
Çocuklar ve televizyon günümüzde neredeyse ayrılmaz ikili haline geldi. Bu durum kuşkusuz haklı olarak pek çok anne babayı kaygılandırıyor. Televizyon gibi video ve bilgisayar oyunları da gene çocukların vakit geçirme araçları arasında. Pek çok aktivitede olduğu gibi, ekran karşısında geçirilen zaman için de “azı karar, çoğu zarar” denilebilir. Uzmanlar küçüklerin zarar görmemesi için bu zamanı, “Eğer fazlaysa, kısıtlamakta ve bazı önlemler almakta fayda var” diyor.
Çocuğunuzun ekran karşısında geçirdiği zaman, belki de sizin fark ettiğinizden fazla olabilir. Onun televizyon, sinema, video veya bilgisayar oyunlarıyla geçirdiği zamanı azaltmak gerekiyorsa, bunun için bazı basit adımlar atabilirsiniz:
ONA UYGUN PROGRAMI SİZ SEÇİN
* Arka plandaki televizyonu elimine edin. Televizyon açıksa sadece arka planda olsa bile çocuğunuzun dikkatini çekebilir. Aktif olarak izlemediğiniz zamanlarda televizyonu kapatın.
* Yatak odasında televizyon bulundurmayın. Televizyonu evin ortak kullanım alanında bulundurarak çocuğunuzun neler izlediği hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
* Televizyon karşısında yemek yemeyin. Çocuğun televizyon izlerken yemek yemesine ve atıştırmasına izin vermek, onun ekran karşısında geçirdiği zamanı artıracaktır. Bu alışkanlık ayrıca çocuğun bilinçsizce atıştırma ve tıkınmasını teşvik ederek aşırı kilo almasına yol açabilir.
* Okul günü kuralları koyun. Çocukların okul haftası içinde boş zamanları sınırlıdır. Bu sınırlı zamanın tümünü ekran karşısında geçirmemesine gayret edin.
* Çocuğunuza TV, video ve bilgisayar dışında başka eğlence ve aktiviteler önerin. Onu okumaya, spor yapmaya ve başka oyunlar oynamaya teşvik edin.
* Çocuğunuza iyi bir rol modeli olun. Kendinizin ekran karşısında geçirdiği zamanı da kısıtlayın.
* Çocuğunuzun izleyeceği şeyleri planlayın. Kanallar arasında zaplaması yerine uygun programları seçin. İzlenilen program bittiğinde televizyonu kapatın. Aile olarak birlikte izlenen programlar konusunda oldukça seçici davranın.
* Çocuğunuzla birlikte izleyin ve izlediği program hakkında onunla konuşun.
* Fiziksel aktiviteyi teşvik eden video oyunları seçin. Mümkünse ailece birlikte oynayın.
* Ders ve okul saatlerini göz önüne alarak televizyon izleme saatlerini uygun bir şekilde ayarlayın.
Çocukların TV, sinema, video ve bilgisayar oyunlarına ayırdıkları zamanın günde bir iki saati geçmemesi öneriliyor. Zira bu sürenin uzaması, aşağıdaki risklerle bağlantılı:
OBEZİTE: Günde iki saatten fazla televizyon izleyen çocuklarda aşırı kilo alma riski daha fazla.
DÜZENSİZ UYKU: Çocuk ne kadar çok televizyon izlerse yatağa gitmeye direnme ve uykuya dalma güçlüğü çekme olasılığı o kadar artmaktadır. Geç saatlerde izlenmesine müsaade edilen programlar ile çocukların uyku ritmi bozulmaktadır.
DAVRANIŞ SORUNLARI: Aşırı televizyon izleyen çocuklarda dikkatini toplama ve benzer sorunlar daha sık görülmekte. Bu durum, eğer anne - baba çocukları için yeterli vakit ayıramıyorsa ve çocuğun gelişimini destekleyecek diğer ailevi faktörler eksik ise daha büyük sıkıntıya sebep olabilir.
OKUL PERFORMANSINDA DÜŞÜŞ: Odasında televizyon bulunan çocuklarda okul performansı azalmaktadır. Televizyonun çocuklar için bir miktar katkısı olsa bile ekran karşısında aşırı zaman geçirmenin genel olarak psikolojik ve fizyolojik gelişimde sıkıntılara neden olduğu gözlenmektedir.
OYUNA AYRILAN ZAMANDA AZALMA: Ekran karşısında çok zaman geçirilmesi sonucunda aktif ve yaratıcı oyunlara ayrılan zaman azalmaktadır. Çocukların oyunlar ve değişik aktiviteler ile kazanacakları ince motor beceriler yetersiz kalmaktadır. Onların arkadaş ortamlarında kazanacakları sosyal adaptasyon yeteneği istenen seviyede olmamaktadır.
ENERJİ KULLANIMINDA DÜŞÜŞ: Çocuklar için gerekli olan fiziksel hareketlilikle enerji kullanımı eksik kalmaktadır.
TV’yi hayatınızdan tamamen çıkarmayın
Bu söylediklerimize bakarak televizyonun tümüyle kötü bir alışkanlık gibi algılanması da yanlış olur. Çocuklar televizyonla kendilerini daha iyi değerlendirebilir, oradan aldıkları bilgileri kendi mantıklarıyla biçimlendirebilirler. Çocuğunuz ekran karşısında iken bu zamanı da verimli değerlendirmesi için elinizden geleni yapın. Bu konuda aktif ve katılımcı olun. TV, video ve bilgisayar oyunları, internet gibi iletişim araçları öncelikle eğitim amaçlı olarak kullanılmalı, eğlence amaçlı ise belli sınırlarda kullanılmalıdır. Bunlarda aşırılığa kaçılması durumunda çocuğun sosyal aktivitelerinde, arkadaş ilişkilerinde, ders başarısında, sportif faaliyetlerinde, yaşa uygun becerilerinin gelişmesinde negatif etkiler görülebilir.