Aşırı yeme bozukluğu (Binge Eating Disorders), kısa süre içinde normal porsiyonlardan çok daha fazla yemek yemek olarak tanımlanır. Aşırı yeme hastalığı temelde aşağıdaki gibi bir döngüye dayanır.
Bunun hastalık olarak tanımlanabilmesi için son altı aydır haftada en az iki kez tekrarlayan sıklıkta yaşanıyor olması gerekir. Yetişkinlerde hastalığın belirlenmesi ve doğru teşhisin konulması atılacak ilk ve en büyük adımdır.
Hastalar genellikle tıkanırcasına yeme durumlarını kontrol edemiyor ama sonrasında bundan rahatsız olup strese girebiliyor. Aşırı yeme hastalığının diğer belirtileri arasında utangaçlık, suçluluk ve bu duygu durumunu gizlemek olabiliyor.
Aşırı yeme (tıkanırcasına yeme) bozukluğu Amerika’da yaklaşık 2.8 milyon yetişkinde görülüyor, ülkemizdeki veriler için maalesef kesin bir şey söyleyemiyorum. Bulimia ve anoreksiya nervoza gibi yeme bozukluğu hastalıklarına göre görülme sıklığı iki kat daha fazla. Şu sıralar Amerika’nın en yaygın yeme bozukluğu hastalıklarından biri. Kadınlarda görülme olasılığı erkeklere oranla iki kat daha fazla.
Hastalığın temel özellikleri
Kesin nedeni bilinmemekle beraber araştırmacılar yeme bozukluklarının genetik veya çevresel risk faktörleriyle beraber nörolojik temelleri olabileceğini söylüyor. Aşırı yeme hastalarına tanı konulabilmesi için mutlaka bütün kriterlerin sağlanması gerekiyor:
- Son altı ayda en az haftada iki kez tıkanırcasına yeme atağı gelişmesi (diğer zamanlarla karşılaştırıldığında çok daha kısa sürede çok daha büyük porsiyonlar tüketmek).
- Yemeği normalden çok daha hızlı tüketmek ve rahatsızlık duyana kadar yemek yemeyi kesmemek.
- Tokken bile yoğun miktarda yemek yemek ve bunu istemek, utanma duygusu yüzünden genellikle tek başına yemeyi tercih etmek.
- Yemek yeme isteğinizin kontrolünüz dışına çıktığını hissetmek, bundan ciddi oranda rahatsızlık duymak ama yemek yeme isteğini engelleyememek, aşırı fazla yedikten sonra yaptığından utanmak, iğrenmek ve pişman olmak.
Tıkanırcasına yedikten sonra kusmaya çalışmak veya ilaç kullanarak çıkartmaya çalışma davranışını olmaması bu hastalığı diğer bir bozukluk olan blumiadan ayırır.
Bu hastalarda obezite hatta morbid obezite yüksek oranda görülmektedir. Binge eating disorder (tıkanırcasına aşırı yeme bozukluğu) olan hastaların yüzde 65’inde obezite mevcut. Kalanların büyük çoğunluğunda kilo fazlalığı bulunur.
Psikiyatrik hastalıklarla ilişkisi
Aşırı yeme bozukluğu olan hastalara bipolar, depresif, anksiyete, madde kullanım bozukluklarıyla obezite gibi psikolojik ve fiziksel sağlığı etkileyebilecek hastalıklar eşlik edebiliyor. Yeme bozuklukluklarıyla ilişkili örneklerin alındığı National Comobidity Survey Replication tarafından yapılan bir ankete göre, yeme bozukluğu hastalarının yüzde 79’u en az bir, yüzde 49’u ise üç veya daha fazla psikiyatrik hastalık daha taşıyor.
Fonksiyonel sonuçlar
- Sosyal çevreyle adaptasyon sorunu,
- Sağlık sorunları nedeniyle yaşam ve yaşam kalitesinin bozulması,
- Artmış mortalite ve morbidite riski,
- Potansiyel obezite ve obeziteyle ilişkili hastalıklar için risk.
Neler yapabilirsiniz?
Eğer aşırı yeme hastalığınız olduğunu düşünüyorsanız hemen bir uzmanla görüşün ve destek alın. Diyet yapmaya ya da tek tip kısıtlı beslenmeye çalışmak bir süre sonra sizi tekrar aşırı yemeye teşvik edebilir. Bu, aşırı yeme döngüsüne dönüşebilir ve yeme bozukluğundan kurtulmanızı daha da zorlaştırabilir. Oysa uzman yardımıyla birçok kişinin aşırı yeme hastalığından kurtulup sağlıklı bir şekilde kilo verebildiğini hatırlayın ve harekete geçin.