Obeziteden kemik erimesine pek çok hastalığın önlenmesinde rol oynayan sütü yeterince tüketmiyoruz. Süt yerine peynir, ayran ve yoğurt tercih ediyoruz
SET-BİR’in (Süt, Et, Gıda Sanayicileri Birliği) ‘Türkiye’de Süt Tüketimi’ başlığı altında yaptığı araştırmada, Türkiye’de kişi başına yıllık ortalama 146 litre süt tüketildiği ortaya çıktı. Bu miktar ABD’de 292, AB ülkelerindeyse 342 litre.
Türkiye’de içilen sütün 23 litrelik kısmı içme sütü, geri kalanıysa süt ürünlerinden geliyor.
Yani sütü içmekten çok ‘yiyoruz’.
Oysa süt ve ürünleri, insan yaşamının her evresinde gerekli. Büyüme ve gelişmenin yanı sıra yapısındaki maddelerle yaşam döngüsü içerisinde birçok etkiye sahip.
GÜNLÜK TÜKETİM MİKTARI NE KADAR OLMALI?
Sağlıklı bireylerin yeterli ve dengeli beslenmesi için tüketilmesi önerilen süt miktarı yaş, cinsiyet ve fizyolojik duruma (büyüme ve gelişme dönemi, gebelik, emziklilik, yaşlılık) göre değişiklik gösteriyor. ‘Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi’nde yetişkin bireylerin 2 porsiyon (bir porsiyon; bir orta boy su bardağı (200 ml.); çocuklar, ergenlik dönemi gençleri, gebe ve emzikli kadınlarla menopoz sonrası kadınların 3-4 (600-800 ml.) porsiyon tüketmeleri öneriliyor. Süt, tüm yaş grupları için gerekli kalsiyum ihtiyacı karşılayan en iyi kaynak;
- Kemiklerin güçlü olması için gerekli.
- Büyüme ve gelişmeyi destekliyor.
- Çocuk beyninin gelişiminde, yapısında bulunan yağ asitleriyle görev alıyor.
- Kemik erimesinden koruyor.
- Enfeksiyonlarla savaşıyor.
- İdeal kiloyu koruyor.
-Sindirim sistemini düzenliyor.
- Diş çürüklerini önlüyor.
NASIL DAHA FAZLA TÜKETEBİLİRİZ?
- Kahvaltılık tahıl ürünleriyle süt, sandviç arasında peynir, sebzelerin yanında yoğurt, sütlü kahve, salata ve çorbaların üzerine rendelenmiş peynir ekleyin.
- Atıştırma yaptığınızda kalsiyumdan zengin süt ürünlerini tercih edin. Yoğurt, süt ve peynir uygun seçenekler.
Tatlı olarak dondurulmuş yoğurt deneyebilirsiniz.
- Krema yerine süzme peynir veya az yağlı yoğurtları tariflerinize ekleyin.
- İçecek olarak ayran tercih edin.
- Güne bir süt ürünüyle başlayın; kahvaltının yanında bir kase yoğurt veya meyve, yoğurt ve yulafı mikserden geçirin.
- Dışarıdan ısmarladığınız yiyeceklerin yanında bir kutu da süt veya ayran sipariş edin.
ARAŞTIRMALARA GÖRE OBEZİTEDEN KORUYOR
Araştırmacılar, daha yüksek kalsiyum tüketiminin (birincil olarak süt ürünlerinden) daha düşük vücut ağırlığıyla bağlantılı olduğunu buldu. Bu araştırmanın sonuçları gösteriyor ki, alınan her 1000 mg. kalsiyum için kadınların ağırlığı ortalama 8 kg. daha az.
Kalsiyum potansiyel olarak obeziteyi etkileyen faktörlerden sadece biri olmakla beraber verilerin tekrar analizinden elde edilen bulgular, kalsiyum alımının tavsiye edilen seviyeye kadar artırılmasının popülasyondaki fazla kilo ve obeziteyi yüzde 60-80 oranında düşürebileceğini gösterdi.
ÇOK KALSİYUM AZ VÜCUT YAĞI
İki senelik bir egzersiz programına kayıt olan genç yetişkin kadınlarda (18-31 yaş arası) günde 1900 kaloriden daha az tüketenlerde süt ürünlerinden daha yüksek kalsiyum alımı, daha düşük vücut ağırlığı ve vücut yağıyla ilişkili. Araştırmacılar, kalsiyumun etkisinin süt ürünlerinden gelen kalsiyuma özgü sonucuna vardı. Total kalsiyum ve süt ürünleri kaloriye göre ayarlandığı zaman vücut ağırlığı ve vücut yağındaki değişiklikleri tahmin edildi ama süt ürünlerinden olmayan kalsiyumda sonuçlar farklı çıktı.
BALLI SÜT FAYDALI MI?
Hem lezzetlendirmek hem de sağlık faydalarını artırmak için süte bal ekleyebiliriz. Bu konudaki en taze bilgileri ‘9. Uluslararası Beslenme ve Diyetetik Kongresi'nde Prof. Dr. Erdem Yeşilada verdi. Kısaca özetliyorum:
Balın yüksek şeker içeriğine rağmen glisemik indeksi düşük-orta seviyede. Zengin anti-oksidan kaynağı. Uzun dönemde sistemik hastalıklara karşı koruma sağlar. İçerdiği 'oligosakkaritler', prebiyotik etki gösterir. Sindirim sistemini korumaya yardımcı olur. Yapılan çalışmalarda helicobacter pilori (midede üreyen, hastalık yapan bakteri türü) gelişimini engellediği gözlemlenir. Çocuklarda boğaz ağrısı ve öksürüğe karşı etkili.
Sütünüze özellikle gece uykuya geçişi kolaylaştırmak ve sade süt içmeyen çocuğunuza alternatif yaratmak için bal ilavesi yapabilirsiniz.