Vücudumuz besinlerden enerji sağlar ve bu yüzden birkaç saat yemek yemediğimizde acıkmamız normaldir. Ancak bu durum sıklıkla yaşanıyorsa yani açlık hissi, yemeklerden hemen sonra bile varsa ortada bir problem olabilir. Polifaji yani aşırı acıkma durumu medikal bir sebepten kaynaklanıyor olabilir.
Diyabet
Vücudumuz normal şartlarda tükettiğimiz besinleri glikoza dönüştürerek enerji olarak kullanır. Ama diyabet hastası olduğunuzda glikoz hücrelere ulaşamaz ve insülin salınmaya devam eder. Yemek yemiş olsanız bile açlık hissedebilirsiniz.
Şeker hastalığı riskiniz varsa tek gösterge çok sık acıkmak değildir. Aşağıdaki belirtilerin bir ya da bir kaçını da yaşıyorsanız bir hekime danışmanızda fayda var:
l Aşırı susama hissi
l Sık tuvalete çıkma
l Anlamsız kilo kaybı
l Görme yetisinde sorunlar
l Yaraların geç iyileşmesi
l Yorgunluk
l El ve ayaklarda karıncalanma
Hipoglisemi
Hipoglisemi, kan şekerinin normal seviyesinin altına düşmesidir. Eğer diyabet hastasıysanız hipoglisemi karşılaşabileceğiniz olası bir problemdir, ama başka hastalıklar da buna yol açabilir. Böbrek bozuklukları ve adrenal veya hipofiz bezlerindeki bazı problemler, kan şekerinin düşmesine neden olabilir.
Düşük seyreden kan şekeri sık sık açlık hissi verir. Kan şekeriniz düştüğünde başınız dönebilir, kalp atışlarınız hızlanabilir, terleme, ağızda karıncalanma, solgun cilt ve yürüme zorluğu yaşayabilirsiniz.
Tiroid
Tiroid denince akla ilk olarak hipotiroidi gelse de tiroidin hızlı çalışması yani hipertiroidi de bir problemdir. Tiroid, kelebek şeklinde bir bezdir ve bazı organların çalışma hızını kontrol eden hormonlar salgılar.
Tirodiniz çok çalışıyorsa, metabolizmanız olması gerekenden daha hızlı anlamına gelir ve bu da sık acıkma hissi verir. Hızlı çalışan tiroidin belirtileri arasında, hızlı nabız, gergin hissetme, aşırı terleme, çok susama ve kas güçsüzlüğü de olabilir.
Uykusuzluk
Uykusuzluk ve yorgunluk, vücutta açlık-tokluk sistemini kontrol eden bazı hormonları etkileyebilir. Yetersiz uyuyan ve dinlenen bireyler, iştahlarını çok daha zor kontrol eder ve daha zor doyma hissine ulaşır. Ayrıca yorgun ve uykusuzken yüksek yağ ve kalorili besinleri tercih etme olasılığınız da var. Uyku yetersizliğinin ayrıca , ruh halinde değişiklik, sakarlık, konsantrasyon bozukluğu, uyanık kalmada zorluk gibi belirtileri de vardır.
Stres
Endişeli veya gergin olduğunuzda vücudunuzda kortizol adında bir hormon salınır ve bu açlık duygusuna kapılmanıza yol açabilir.
Stres altındaki birçok insan yüksek şeker ve yağ veya her ikisini de içeren besinleri tercih etme eğilimindedir. Stresli olduğunuzun diğer göstergeleri; baş ağrısı, uyku problemi, yorgunluk, ani çıkışlar ve mide problemleridir.
Duygular
Duygularınız da size kendinizi aç hissettiriyor olabilir. Açlıkla karışan 16 farklı duygu var: Kızgınlık/öfke, yorgunluk/bitkinlik, depresyon, yalnızlık, güvensizlik/yetersizlik, suçluluk, kıskançlık, mutluluk, kaygı/asabiyet, hayal kırıklığı, boşluk, üzüntü/keder, erteleme, korku, sıkıntı ve utanç. Bu duyguları yaşarken fiziksel ve duygusal açlığı birbiriyle karıştırıyor olabilirsiniz. Bu durumu çözmek için bir beslenme günlüğü tutmak ve o gün yediklerinizle birlikte onları yerken hissetlerinizi de yazmanızda fayda var. Hangi duygunun size sanki açmışsınız gibi hissettirdiğini bulduğunuzda baş etmek kolaylaşacaktır.
Yedikleriniz acıktırıyor olabilir mi?
Bütün besinler aynı derecede tokluk hissi sağlamaz. Yüksek protein ve lif içerenler diğer besinlere oranla çok daha uzun süre tok kalmanızı sağlar.
Süt, yoğurt, peynir, yumurta ve yağsız etler protein açısından zengindir. Bunun yanı sıra sebze, meyve, yağlı tohumlar ve kuru baklagiller de lif içerir.
İşlenmiş ürünler, basit şeker içeren gıdalar veya tek başına yoğun karbonhidrattan oluşan öğünler, çok daha kısa sürede acıkmanıza neden olabilir. Eğer bir şeyler yedikten sonra hızlıca acıkıyorsanız, yediklerinizi de gözden geçirmenizi tavsiye ederim.