Son Kullanma Tarihi ve Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi farkı

Markete gittiğinizde aldığınız ürünlerin etiketinde en çok hangi bilgileri okuyorsunuz?
Siz söylemeden, ben tahmin edeyim... Genellikle ürünün kalori, şeker ve yağ içeriğiyle son tüketim tarihine bakılıyor.
Peki ya tavsiye edilen tüketim tarihi konusunda bilginiz var mı? Gıda Güvenliği Derneği’nin yaptığı araştırmanın
şaşırtıcı istatistikleri bulunuyor. Son Kullanma Tarihi ile Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi arasındaki fark, tam olarak bilinmiyor. Bu yüzden de tüketicilerin yüzde 72’si, gıda henüz yenilebilecek durumdayken
maalesef çöpe atıyor.
Bu durum, gıda israfının her geçen gün bir çığ gibi büyümesinin nedenlerinden biri aslında. Hatta her 10 kişiden yalnızca üçü, Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi’nin anlamını doğru biliyor. Peki bunlar arasındaki fark ne, gıdayı tüketmeden önce hangi tarihi ciddiye alalım bunları bir de benden duyun istedim...
Son Kullanma Tarihi (SKT) nedir?
Son Kullanma Tarihi, Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi ile aynı değildir. Son Kullanım Tarihi (SKT) veya Son Tüketim Tarihi (STT) olarak ifade edilir. Bu, bir ürünün sağlıklı ve kaliteli bir şekilde en son kullanılabileceği tarihi ifade eder.
Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğine göre; mikrobiyolojik açıdan kolay bozulabilen ve kısa süre sonra insan sağlığı açısından tehlike teşkil etmesi muhtemel olan gıdaların tüketilebileceği son tarihini gösterir. Son Kullanma Tarihi geçen gıdanın besin içeriği, etikette öncesinde belirtilen değerlerle aynı olmayabilir. Bu durumda Son Tüketim Tarihi (STT) geçmiş gıdaların etiketinde yer alan tarihten sonra tüketilmemesi, satın alınmaması ve satılmaması gerekiyor. Bu tarihleme şekli daha çok riskli gıdalarda kullanılıyor. Bunlardan bazıları; et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleriyle yumurta gibi gıdalardır. ‘Son Tüketim Tarihi’ bilgisinin olduğu gıdalarda, Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi ise yer almaz.
Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT) nedir?
Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğine göre; uygun şekilde muhafaza edildiğinde, gıdanın kendine has özelliklerini koruduğu süreyi gösteren tarih, Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi’ni gösterir. O tarihe kadar ürün kalitesini en iyi şekilde muhafaza eder. Fakat belirtilen tarih geçtikten sonra ise kalitesi ve besin değeri azalmaya başlıyor. Aslında önceden paketlenmiş bir yiyeceğin, dayanıklılık ömrünün ne zaman biteceğini gösteren bir tarihlemedir. Paketi açılmamış bir gıda ürününün uygun koşullar altında depolandığında besin değerini ve tazeliğini koruyacağı, potansiyel raf ömrü hakkında bilgi vermeyi amaçlar. Böylelikle bir ürünün en iyi lezzet veya kalite zamanını belirtir. Ayrıca tavsiye edilen tüketim tarihini, gıda güvenliğini garanti etmediği için bu noktada son kullanım tarihiyle karıştırmamak son derece önemlidir. Örneğin, aldığınız salça üzerinde yer alan Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi geçmiş olsa bile, kavanozu açtığınızda koku, renk ve duyusal özellikler iyiyse, bu o ürünün kullanılamayacağı anlamına gelmez. Tahıllar, şeker, pastane ürünleri ve konserve gibi ürünler bu şekilde tüketici insiyatifiyle karar verilebilecekler arasında sayılabilir.

Tarihi geçen gıdayı tüketmek güvenli midir?

Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (USDA), eğer ürünün tarihi evde depolama sırasında geçerse, ürün bozulma belirtileri verene kadar uygun şekilde kullanıldığında, güvenli ve sağlıklı kalacağını ifade ediyor. Fakat gıdalarda kötü koku veya lezzet varsa, kesinlikle tüketilmemelidir.
Sonuç olarak, israfı azaltmak için, tüketicilerin gıdaya uygulanan tarihlerin güvenlik değil de, kalitesi hakkında bilgi verdiğinin altını çizmekte fayda var. Ürünlerin etiketteki tarihe uygun şekilde tüketilmeleri güvenlidir ve tarih ne olursa olsun tüketicilerin, önce kaliteyi değerlendirmeleri son
derece önemlidir.
Tüm dünyada kaynakların azalıyor olduğunu düşünürsek, çöpe gidecek bir dilim elmanın bile kıymetini bilmemiz gerekir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAO Sıfır Atık Sıfır Açlık proje destekçisi olarak isteğim, bu bilgilerin daha fazla kişiye ulaşması ve ülkemizde gıda bankacılığı sisteminin daha aktif olması...