Özel durumlarda beslenme
Her bireyin parmak izi gibi metabolizması da farklı, söylemini benden sıkça duyuyorsunuz. İşte bazı özel durumlar, bu beslenme önerilerini daha da kritik hale getiriyor.
Mesela glutensiz ve laktozsuz bir yaşam veya vejetaryen seçimler biraz daha dikkatli olmayı gerektiriyor.
Vejetaryen diyet, sağlıklı beslenme önerileri takip edildiği sürece sağlıklı bir seçim. Ancak bitkisel protein kaynakları iyi kullanılmalı. Vejetaryenler;
- Gün içinde 3 - 4 porsiyon meyve ve sebze tüketmeli.
- Kurubaklagil, soya gibi bitkisel et alternatiflerinden, günlük iki porsiyon yenmeli. Bununla birlikte kinoa, karabuğday, buğday rüşeym, tofu ve yulaf ezmesi de tüketilebilir.
- Eğer süt içen bir vejetaryenseniz, günde üç porsiyon uygun olur. Soya, pirinç ya da badem sütü tercih edilebilir.
- Yağlı tohumlardan (fındık, badem, ceviz, yerfıstığı) günlük iki porsiyon alabilirsiniz.
- Eğer yumurta tüketen grupta yer alıyorsanız, mutlaka her gün bir adet öğününüze ekleyin.
Vitamin ve minarel desteği
B12 vitamini kırmızı kan hücrele rinin yapımı; amino grup asitlerin ve yağların kullanımı ve vücut hücrelerinin fonksiyonlarını gerçekleştirmesi için önemli.
D vitamini ve kalsiyum, yine eksikliği gözlenebilen diğer grup. Demir, enerji metabolizmasının çalışması için gerekli. Eğer yeterli demir almıyorsanız, kendinizi yorgun hissedebilirsiniz. İleri dönemdeyse demir eksikliği anemisi gelişebilir.
Laktozsuz yaşam
Süt ürünleri, dünyanın birçok ülkesinde temel gıda maddesi. Özellikle kalsiyum minerali, kemik yapısı ve dişler için çok önemli. Ancak bazı insanlar laktoz intoleransı veya süt şekeri alerjisi nedeniyle alternatif yiyeceklere yönelmek zorunda kalıyor.
Zira laktoz hassasiyeti olanlar,
çok az miktarda laktoz tüketse dahi, mide bulantısı ve kramp gibi sorunlar yaşabiliyor. Laktoz intoleransı olan bir bireyin diyet listesinde bazı besinlerden uzak durması gerekir: Süt, yoğurt, peynir, çökelek, süt tozu, dondurma, sütlü tatlılar, süt ilaveli domates çorbası veya hazır çorbalar, bisküvi, kraker, çikolata ve gofret. Yani içerisinde süt ve türevlerini barındıran tüm gıdaları sınırlamak gerekiyor.
Yoğurt, tarhana ve yayla çorbaları da bireyin toleransına göre sekonder laktoz intoleransında tüketilebiliyor.
Laktoz içeren sütler yerine; laktozsuz süt, badem ve soya sütü, yoğurt, kaşar peyniri ve laktozsuz peynir tüketin.
Yoğurt ve kefir, içerisinde bulunan enzim sayesinde ve daha az laktoz içerdiğinden dolayı sizi rahatsız etmeyebilir.
GLUTENSİZ YAŞAM
Çölyak hastalığı, tahıllardaki ‘gluten’ adlı proteine karşı ince bağırsakta görülen hassasiyettir. Tedavi sürecinde gluten içeren ürünler diyetten çıkarılır.
Çölyak hastalığıyla aynı olmasa da gluten tüketmek bazı insanlarda birçok yan etkiye sebebiyet verebilir. Şişkinlik, sindirim sorunları ve yorgunluk gibi.
Gluten; arpa, çavdar ve buğday gibi diğer tahıllar içinde bulunan doğal bir protein türü ve aslında tahılın önemli ve faydalı kısmı. Sağlıklı birey için gluteni kesmeye gerek yok. Ancak, çölyak hastalığına yakalanmış kişiler kesinlikle gluten tüketmemeli. Ekmek, makarna, bisküvi, kek, kraker, pasta, irmik ve birçok tahıl gevreği çeşidinde gluten bulunur. Bu nedenle buğday, çavdar ve arpayla yapılan her türlü yiyecek diyetten çıkarılır.
Diyette tahıl grubundan mısır ve pirinçten yapılan yiyecekler tercih edilir. Bununla birlikte, kinoa, karabuğday, patates unu, tofu ve glutensiz ürünler de tercih edilebilir.