ORUÇ VE SAĞLIK

Ramazan’ın ilk haftasını geride bıraktık, umarım bu süreç hem bedeniniz hem de ruhunuz için en iyi şekilde geçmiştir ve böyle de devam eder. Ramazan ayında en çok aldığım sorularda hastalığı olanların oruç tutup tutamayacağı konusunda oluyor. Bu konuda kişiyi ve hastalığını çok daha iyi tanımadan yanıt vermek çok zor. Sonuç hastalığın veya hassasiyetin durumuna göre değişebileceği için en doğrusu sizi yakından takip eden bir hekime danışmak ve onun kontrolünde ibadetinizi gerçekleştirmek olacaktır. Bu dönemde uzun süre aç ve susuz kalındığı için bazı bireylerin ibadetlerini yerine getirirken daha hassas davranması gerekebiliyor.

Kimler risk altında?

Kronik hastalığı olup sürekli ilaç kullanması gerekenler mutlaka ilaç saatleri ve dozu ile uzun süreli açlığı hekimlerine danışmalılar.

Emziren anneler ve hamileler için uzun süreli açlık önerilmez.

Şeker hastaları, özellikle insüline bağımlı olanların mutlaka hekim müsadesi ve ardından bir beslenme uzmanı tarafından günlük beslenme planının yapılması gereklidir.

Çocuklar günlük enerji kullanımı ve gelişmekte olan vücut yapıları sebebiyle oruç tutmak konusunda riskli gruptalar.

Seyahatte olanlar ve herhangi bir psikolojik sorunu olanlar da oruç tutmayabilirler.

65 yaş üzerindekiler, böbrek hastaları ve diyalize bağımlı olanlar ile kan şekerinde ani düşme (hipoglisemi) problemi olanlar oruç tutma konusunda risk altındadır.

Mide ve bağırsak gibi sindirim sistemi rahatsızlığı olanlar, uzun süreli açlık ve ardından boş mideye yenilen yemekler sindirim güçlüğü yaratabilir.

Ramazan’da diyabet beslenmesine dikkat

Diyabet, insülin üreten pankreas adacık hücreleri ile ilgili bir hastalıktır. Besinlerdeki karbonhidratların sindirimi sırasında bir şeker olan glikoz serbest bırakılır ve kana karışır. Bu kan şekeri veya kan glikozu olarak bilinir. Sağlıklı bireylerde pankreastan üretilen insülin kan şekerini ayarlamakla görevlidir. Diyabette vücut yeterli insülin sağlayamaz veya insülini uygun bir şekilde kullanamaz. Bu sebeple diyabetli bireylerin kan şekeri dengesi sağlaması daha zor olur.

Diyabetli olan herkesin düzenli bir beslenme planına ihtiyacı vardır. Bu bireylerin beslenmelerinde tek bir program yoktur. Diyabetli bireylerin diyetleri karbonhidrat, protein ve yağ oranlarını ağırlığa, kan kolesterol düzeylerine ve tıbbi ihtiyaçlara göre planlamak gerekmektedir.

Saat kontrolü

Diyabetli bireylerin en çok dikkat etmesi geren nokta, yemek saatlerinin kontrol altında olması gerektiği. Her gün farklı saatlerde öğün tüketmek veya öğün atlamak kan şeker düzeyinizi kontrol altında tutmanızı zorlaştırmaktadır. Bu nedenle Ramazan ayında diyabetli bireylerin oruç tutması çok önerilmeyen bir durumdur. Çünkü kişi aç kalır ve iftar saatinde ise bu açlık duygusu nedeniyle besin alımını artırırlar, bu da diyabetin kontrolünü zorlaştırır. Bu nedenle diyabetli bireyler hekimlerin ve beslenme uzmanlarının tavsiye ettiği şekilde ilaçlarını veya insülin iğnelerini almalı ve beslenmelerini planlamalıdırlar. Ancak böyle bir düzenleme sonrasında ilaçlar sahur ve iftar saatlerine göre ayarlanıp beslenme biçimi dört öğün olacak şekilde planlanabilir, bu da mutlaka yine hekim ve diyetisyen kontrolünde olmalıdır. Hipoglisemi ya da insülin direnci gibi problemleriniz de varsa lütfen doktorunuza danışmadan oruç tutmayın ve ilaçlarınızı ihmal etmeyin.

İnsülin direnci nedir?

Bir şeyler yediğimizde kan şekerimiz yükselmeye başlar, pankreastaki hücreler bu artışı fark eder ve insülin salgılar. Bu durum kandaki şeker miktarının düşmesine yol açar ve onları ihtiyaç bulunan yerlere yerleştirir yani ya kullanım için ya da depolamada kullanılırlar. Bu önemlidir çünkü kanda yüksek miktarda şeker bulunması toksik etkilere, birçok farklı zarara hatta gözlem altına alınmazsa ölüme bile neden olabilir. Fakat, birçok neden yüzünden bazen hücreler insüline vermeleri gerektiği gibi cevap veremezler. Bir başka deyişle hücreler insüline karşı direnç kazanırlar. Bu durum yaşandığında pankreas kan şekeri seviyesini azaltmak için çok fazla insülin üretmeye başlar ve bu durum kanda yüksek insülin seviyesine neden olur ve bu hiperinsülinemi olarak adlandırılır. İnsülin direnci oldukça yaygın bir durumdur yaşam tarzınızdaki basit değişiklikler ile büyük ölçüde iyileştirilebilir ve kontrol altına alınabilir. Dikkat edilmesi gerekir, çünkü ilerlerse diyabete neden olabilir.

Yarın: İftar davetlerine dikkat