Sebzeler, insanların ya sevdiği ya da nefret ettiği yiyecekler arasında. Sebzelerden nefret etmenin yarattığı en önemli sorun, tartışmasız sağlığa en faydalı gıdalar olması. Yani sebze yemiyorsanız; lif, antioksidan ve güçlü fitokimyasalar beslenmenizde yer almıyor.
Fitokimyasallar; meyve ve sebzelerde bulunan, besin değeri olmayan karetenoid, flavonoid ve allium gibi bioaktif kimyasal maddelere verilen ortak ad.
Bu maddeler, meyve ve sebzelerdeki vitaminlerle birlikte çalışarak antioksidan etki gösterir. Hormonal sistem ve detoksifikasyon enzimlerini düzenledikleri için bağışıklık sistemi için önem arz ederler.
Hastalıktan koruyor
Tüm sağlık otoriteleri, sağlığın korunmasında sebze alımının ne kadar önemli olduğundan bahseder. Yüksek oranda sebze tüketen insanların aşırı kilolu olma ihtimali, kalp hastalıklarına ve bazı tip kanserlere yakalanma riski azalır. Ayrıca sebze ve meyve tüketiminin tip2 diyabet, felç, kronik akciğer ve bazı bağırsak rahatsızlıklarına, hipertansiyona karşı koruyucu etki gösterdiği söylenir. Sebze ve meyveyi çok tüketen yaşlı insanlarda hafıza kaybı oranının daha düşük olduğu saptandı.
Ne yazık ki, sebzelerden nefret ettiğini düşünen; brokoli, lahana veya pırasa servis edildiğinde yüzünü buruşturan insanların sayısı hiç de az değil.
Neden bazı insanlar bu rengarenk yiyecek grubunu benimsemez?
Hatta sebzeleri yemekten bile saymaz? Peki doğuştan mı sebze sevmezler yoksa sonradan mı nefret ederler?
Çocukluk kabusu...
Siz de sebze sevmiyor, hatta onlardan neredeyse nefret ediyorsanız, bunun nedeni çocukluğunuzdan gelen tecrübeler olabilir. Belki küçükken sebze yemeniz için size ısrar edildi ya da yemeğin sonundaki tatlıya ulaşmanız için koca bir tabak yeşil fasülye barajını aşmak zorunda kaldınız. Belki fazla pişirilmiş, hamur gibi sebzeler ikram edildi. Belki de yaşamınızın bir bölümünde son moda bir diyet programını takip etmeye karar vererek sadece belirli sebzeleri yemek zorunda kaldınız.
Mesela bir danışanım bezelyeden nefret ediyordu. Bununla ilgili çocukluk hafızasını yokladığımda, masadan kalkmasına izin vermeleri için, koca bir kase bezelye yemek zorunda kalarak tıkandığını söyledi. Ve bir daha bezelye yememiş.
Eğer sebzeler sizin tercih ettiğiniz şekilde hazırlanmıyorsa, seveceğiniz formatta pişirilmesini sağlayın.
Mesela acı seviyorsanız, sade olarak hazırlanmış sebzelere baharat katarak yiyebilirsiniz.
Süper tadıcı mısınız?
Bazı insanların sebzelere karşı isteksizlik duymalarının doğuştan gelen nedenleri de var. Bu kişiler acı tatlara karşı daha hassastır ve bunlara, ‘süper tadıcılar’ denir.
Turpgiller, brokoli ve karnabahar gibi lahana ailesinden bazı sebzeler, bazı yeşil yapraklılar ve patlıcan diğerlerine göre daha acıdır. Ama bu besin değerleri çok yüksek sebzelerin içindeki acı tadı hafifleten yollar da var.
Sebze ve ödül...