Bir hamburgerde kaç kalori olduğunu biliyor musunuz? Çoğu insan bunun cevabını bilmiyor ama tahmin ettiğinden daha fazla kalori alıyor
Geçen hafta okuduğum bir araştırma, bireylerin yedikleri besinlerin kalorileri hakkında eksik bilgiye sahip olduklarını anlatıyordu. Amerika’da yapılmış bu çalışmada; bireylere çok sık tüketilen yiyeceklerin kalorileri sorulduğunda gerçek değerinden çok daha az bir kalori tahmininde bulundukları ortaya çıkmış.
Araştırma sonuçlarına göre insanlar yedikleri gerçek miktardan daha az yediklerini düşünüyor. Bir hamburgerde kaç kalori olduğunu biliyor musunuz? Araştırmaya göre çoğu insan cevabı bilmiyor.
Araştırmacıların söylediğine göre; insanlar yedikleri fast-food ürünlerin sağlıklı olmadığını biliyor fakat bunların gerçek anlamda ne kadar kilo aldırdığını bilmiyor.
Yiyeceklerin gerçek kalorileri ile tahmin edilen kaloriye bakıldığında; 175-500 kalori daha eksik düşünerek cevap verenler var. Üç binden fazla yetişkinle yapılan bu çalışma, kalori konusunda bilgi düzeyinin düşük olduğunu gösteriyor.
Etiket okunamuyor
Ülkemizde böyle bir çalışma yapılmamış ancak ben durumun daha da kötü olduğunu çok rahat söyleyebilirim çünkü gıda etiketlemeyle ilgili standartların ve tüketicinin bu konuda bilgilendirilmesinin yetersiz olduğunu düşünüyorum.
Gıda sanayi bu etiketleri sanki okunmasın diye öyle küçük yazıyor ki, neredeyse büyüteç gerekiyor.
İnsanlar gerçekten farkında olmadan çok fazla yiyor. Bir yetişkinin bir günde ihtiyaç duyduğu kalori miktarı 2 bin, bu miktar çocuklar için ise daha az. Bu araştırmaya göre; insanlar dikkat etmez ise tek bir öğünde günlük kalori ihtiyaçlarının üçte birinden fazlasını almış oluyor.
Bu nedenle besin ürünlerinin üzerine kalori ve yağ miktarlarının yazılması için oldukça sıkı kanun ve kurallara ihtiyacımız var. Etiketleri okurken içinde ne kadar şeker ve yağ olduğunun da anlaşılır olması besin tercihleri açısından çok önemli.
KALORİ ÖLÇÜMÜ
Bunun için biz diyetisyenlerin pratik hesaplama yöntemleri ve eğitimimizin bir parçası olarak çok geniş bilgimiz var ancak asıl ölçme yöntemi farklı. Yiyecekler kalorimetre kabı (bomb kalorimeter) adı verilen özel bir alet içinde yakılır.
Yiyecek yakılınca ortaya çıkan ısı, bu kap sayesinde suya aktarılır. Suyun kaynadığı miktar, kalorinin ölçüsünü belirler. Bir kalori, bir gram suyun sıcaklığının bir santigrad artması için ihtiyaç duyulan enerji miktarıdır.
Yiyecekler içeriklerinde protein, karbonhidrat (şeker ve nişasta) ve yağ bulundurur, her birinin kalorisi farklı.
Yiyeceklerdeki su, vitamin ve minerallerin ise kalorisi yok. Bu sebeple su oranı yüksek besinler düşük kalorili (salatalık, domates marul gibi) su içermeyen yağlı besinler ise (badem, mayonez gibi) yüksek kalorilidir.
* 1 gram karbonhidrat 4 kalori
* 1 gram protein 4 kalori
* 1 gram yağ 9 kalori enerji verir.
Bir büyük dilim havuçlu kekin kalorisi yaklaşık 400; büyük boy taze bir elmanın ise 90-100. Yani kek size elmanın dört katı kadar enerji (kalori) verir.
Siz bu kaloriyi yakabilecekseniz almanız elbette iyi ama temel enerji ihtiyacınız zaten karşılanmışsa, vücut kalan fazla kaloriyi yağ olarak depolayacak. Bu durumda kek, elmaya göre dört kat daha fazla yağ depolar. Vücut yediğiniz he besinin fazlasını yağ olarak depolar bu besinin sadece yağ olması gerekmez.
Sağlıklı beslenmek için, her besin grubunun dengelenerek yer aldığı bir yeme planı yapılması çok önemli. Diğer önemli bir nokta da, bu besinleri hazırlama ve pişirme teknikleri. Yenen miktara ve yavaş yemeye dikkat etmek, sağlıklı beslenmeye oldukça faydalı. Alınan kaloriler, hareket ederek ve imkan varsa egzersizle yakılabilir.
KALORi NEDiR?
Kalori bir ölçü birimidir. Bir kalori, bir gram suyun sıcaklığının bir santigrad derece artması için ihtiyaç duyulan enerji miktarı.
Nasıl ki kilogram ağırlık ölçüsünü, metre uzunluk ölçüsünü,
litre hacim ölçüsünü belirtir ise;
kalori de vücuda alınan ve tüketilen enerjinin ölçüsüdür. Burada hem yiyeceklerin üzerindeki etiket kalorisinden hem de egzersiz boyunca harcanan kalori miktarından
bahsederiz.
Besinlerin ortalama kalorileri:
Zeytinyağlı dolma (2 küçük) 250-280 kalori
İmam bayıldı (1 adet) 150-190 kalori
Sokak simidi (1 adet) 250-280 kalori
Domates çorba (1 kase) 120-150 kalori
Etli patates yemeği (1 tabak)300-350 kalori
Etli Bamya (1 tabak) 220-250 kalori
Mantı (1 tabak) 450-480 kalori
Zeytinyağlı brokoli (1 tabak)120-150 kalori
Süt (az yağlı-1 bardak) 80-100 kalori
Zeytinyağı (1 yemek kaşığı) 105 kalori