Osteoporoz, kemik yoğunluğunun azalmasıyla, kemiklerin güçlü ve sağlam kalması için gereken kalsiyumun büyük bir kısmının kaybolması anlamına gelir. Buradaki sorun, hastalığın erken dönemlerde belirti vermemesidir. Bu kayıp, yavaş ve sessiz ilerler, bir el bileği kırılana dek geçen süre içinde, iskeletin bir kısmı kaybedilmiştir.
Yaşam boyunca kemikler, sürekli olarak kendi hücreleri tarafından yapılır ve yıkılır. Bu hücreler, oluşturdukları kemikten daha fazlasını yıkarsa, iskelet güçsüzleşir. Osteoporozlu kemikler, dışarıdan bakıldığında normal görünse de, iç yapıda büyük boşluklar vardır ve dolayısıyla kolayca kırılabilir. Bu durumu, destek sütunları çıkartılmış bir binaya benzetebiliriz. Normal olarak, kemikler çocukluktan başlayarak en güçlü ve en sağlıklı oldukları 25-35 yaş arasına kadar gelişmelerini sürdürür. 35 yaştan sonraysa kalsiyumu yitirmeye başlar.
Kadınlar, özellikle menopoz döneminde ve sonrasında daha fazla kemik kaybına uğrar. Kalsiyum kaybını en aza indirmek ve kemik sağlığını desteklemek için gün içinde yeterli kalsiyum alımı çok önemlidir.
Takviye almak gerekebilir
Avrupa Menopoz ve Andropoz Derneği (EMAS), osteoporoz riskini azaltmada kalsiyumun önemi konusunda farkındalık yaratmak amacıyla yayımladığı yeni rehberde, menopozdan sonra osteoporoz riskini azaltmada da kalsiyumun etkileriyle ilgili kanıtları özetledi. Bu rehbere göre, osteoporoz her üç kadından birini etkiliyor. Kalsiyum, güçlü sağlıklı kemikler için hayati önem taşıyor. Menopozdan sonra önerilen günlük destekleyici kalsiyum, 700-bin 200 mg. arasında değişir.
Günlük beslenmeyle kalsiyum ihtiyacı karşılanabilir. Eğer günlük beslenmeniz yetersizse, takviye alabilirsiniz ama önerilen üst sınırı geçmediğinizden emin olun. Kalsiyumun fazlasının yarardan çok zarar getirebileceğini unutmayın.
D vitamini, kalsiyumun bağırsaktan emilimine ve kemikler tarafından depolanmasına yardımcı olan bir hormondur. Güneş ışığının etkisiyle ciltte sentezlense de, eksiklik varsa takviyeyle desteklemek gerekir.
‘1 Dakikalık Osteoporoz Risk Testi’
- Anne veya babanızda basit bir zorlanma veya hafif bir düşme sonrasında kalça kırığı oldu mu?
- Sizde basit bir zorlanma veya hafif bir düşme sonrasında kalça kırığı oldu mu?
- Üç aydan uzun bir süre kortizon içeren ilaç kullandınız mı?
- Boyunuzda üç santimetreden fazla kısalma oldu mu?
- Fazla miktarda alkol tüketiyor musunuz?
- Günde 20’den fazla sigara içiyor musunuz?
- Sık ishal oluyor musunuz?
Kadınlar için:
- Menopoza 45 yaşından önce mi girdiniz?
- Regl düzeniniz 12 ay süreyle kesintiye uğradı mı?
Erkekler için:
- Testosteron seviyesinde azalmaya bağlı impotans veya libido kaybınız oldu mu?
Eğer bu sorulardan birine yanıtınız “Evet”se hekiminize başvurunuz
Kimler osteoporoz riski altında?
Türkiye Osteoporoz Derneği’ne göre, aşağıdaki maddelerden bir veya birkaçını birlikte yaşıyorsanız, osteoporoz riski altında olabilirsiniz:
- Yaş ilerledikçe osteoporoz riski artar, kadınlarda 65, erkeklerde 70 yaş üzerinde olmak
- 40 yaştan sonra travma olmaksızın veya çok ufak travmayla geçirilmiş kırık öyküsü
- Kadınlarda düşük östrojen, erkeklerde düşük testosteron düzeyleri
- Kadın ve erkeklerde düşük vücut ağırlığı
- Sigara içiyor olmak veya geçmişte sigara içme öyküsü
- Boy uzunluğunda azalma
- Birinci derece yakınında osteoporoz ve/veya kırık öyküsü
- Bazı hastalıkların bulunması
- Bazı ilaçların sürekli kullanımı