Süt ve süt ürünleri tükettikten sonra yaşanan sindirim rahatsızlığı, dünya nüfusunun yarısından fazlasını etkiliyor. Rahatsızlığın yan etkilerini, laktozsuz süt içerek önleyebilirsiniz
Bir bardak süt içtikten sonra kendinizi ‘şiş’ hissediyor musunuz? Ya da aşırı gaz mı oluşuyor? Belki de ishal ortaya çıkıyor. Endişe etmeyin, yalnız değilsiniz. Dünya nüfusunun yüzde 70’i süt ve süt ürünlerinin tüketiminden sonra midede rahatsızlık hissediyor. Laktoz intoleransı adı verilen bu durum, genetikle ilgili ve genelde Akdeniz, Asya ve Afrika toplumlarında sıklıkla görülüyor.
Laktoz intoleransı, sütteki karbonhidratın yani süt şekeri laktozun yeterli sindirilememesinden kaynaklanıyor. Bu yetersizlik, laktaz enziminin eksikliğiyle meydana geliyor. Laktaz enziminin görevi, laktozu küçük parçacıklara bölmek ve bu şekliyle kan dolaşımına katılmasını sağlamak. Ama laktoz intoleransı olan kişide bu görev aksıyor. Bu sindirim sorununun nedeni, kalın bağırsak hücreleri tarafından salgılanan laktaz enziminin yetersiz olması.
Bu belirtiler, laktoz içeren bir ürün aldıktan 30 dakikayla iki saat arasındaki bir sürede başlıyor. Belirtilerin şiddeti, kişinin laktozu tolere edebilmesine göre değişiklik gösteriyor. Laktoz intoleransına neden olan süt ve süt ürünlerinin tüketim miktarı da bireylerde farklı belirtilere yol açabiliyor. Bağırsaklardaki laktaz aktivitesi düşük birey, süt tükettiğinde büyük rahatsızlık yaşamıyor. Laktoz içeriği düşük sert peynirler de yine bireysel farklılıklar göstererek tolere edilebiliyor.
İnek, keçi, koyun, manda yani bütün hayvan sütleri laktoz içeriyor. Soya sütüyse hayvansal bir kaynak olmayıp bitki suyundan elde ediliyor, laktoz içermiyor. Şiddetli laktoz intoleransı olan kişiler besin etiketlerini dikkatlice okumalı. Etiket bilgisinde yazan süt veya laktoz dışında peynir altı suyu, süt tozu veya sütün yan ürünleri olup olmadığı konusunda ürün incelenmeli. Bunlar ürünün içeriğinde varsa tüketiminden kaçınılmalı.
Laktoz intoleransında yoğurt ve peynir süte göre daha güvenli olabilir. Bazı çalışmalar, yoğurtta bulunan ve probiyotik olarak bilinen canlı bakterilerin laktoz sindirimine yardımcı olduğunu gösteriyor. Kefir, yine probiyotik içeriğiyle laktoz intoleransı olanların kullanabileceği bir alternatif.
Toleransı nasıl anlarsınız?
Eğer laktoz intoleransına dair şüpheniz varsa, süt ve süt ürünleri tüketimini en az iki hafta süreyle durdurun. Kendinizi daha iyi hissederseniz şikayetlerinizin artıp artmayacağını anlamak veya ne miktarda süt ürününden uzak durmanızı kavramak için yeniden süt için ve 2-3 gün ne olduğunu görmek için bekleyin. Bazen laktoz intoleransı belirtilerini geç gösterebilir. Ayrıca hekiminiz de size intoleransın varlığını anlamak için birtakım testler yapabilir.
Laktoz intoleransı varlığında piyasadaki laktozsuz sütlerden kullanabilirsiniz. Bu sütlerin tadı biraz daha tatlı olabilir çünkü içeriğindeki laktaz sütteki laktozu küçük şekerlere ayırıcı etki gösteriyor.
LAKTAZ ENZiM EKSiKLiĞiNiN BELiRTiLERi
* Mide bulantısı
* Mide krampları,
* Mide dolgunluğu,
* Şişkinlik,
* Gaz,
* İshal.
NE YAPABiLiRSiNiZ?
* Bir seferde az miktarda süt içmeyi deneyin.
* Sütü mutlaka yemekle birlikte tüketin.
* Süt ürünlerindeki laktozun sindirimine yardımcı olan laktaid enzimini kullanın.
* Laktaz sütü veya laktozsuz süt tüketin.
* Yeterli kalsiyum alımını sağlamak için soya veya badem sütü tercih edin.