KURUBAKLAGiLLERi iHMAL ETMEYiN
Türk mutfağının vazgeçilmezleri kurubaklagillerin sağlık açısından faydaları saymakla bitmez. Ancak günlük beslenmede bu gıdalara yeterince önem verilmediğini görerek üzülüyorum
Kurubaklagiller bitkisel protein kaynakları olmakla birlikte, 100 gr.’ında 20-25 gr. protein, 5 gr. posa (sağlıklı bir bireyin her gün 20-35 gr. posaya ihtiyacı var) içerir. Ayrıca kolesterol içerikleri sıfır. Kalsiyum, demir, çinko, manganez, bakır mineralleriyle B vitaminlerinden tiamin, riboflavin, niasin, folik asit ve E vitamini bakımından zengin.
Baklagiller, esansiyel bir aminoasit olan metiyoninden düşüktür, bu nedenle tahıllarla pişirilmesi protein kalitesini artırır. Bu, özellikle vejetaryenler için önemli. Ve pişirilirken içine et ilave edilmesi protein kalitesini yükseltir. Kurubaklagil yemekleri, C vitamini kaynaklarıyla tüketildiklerinde de demirin vücuttaki kullanımı artar. Kuru baklagiller, bitkisel proteinin yanı sıra karbonhidrat ve posa da içerir. Tanelerin dış kısmında posa, iç kısmında nişasta bulunur.
En doğru pişirme yöntemi ne?
Geleneksel yöntem: Baklagiller, su dolu bir tencerede veya kapta, akşamdan oda sıcaklığındaki suda ıslatılabilir. Amaç, pişirme süresini azaltmak.
Çabuk yöntem: Zamanınız azsa kaynar suyun içinde 1-3 saat (çeşidine göre değişir) bekletilebilir. Pişirmenin birkaç saat öncesinde ıslatılmaya ihtiyaç duyan çoğu kurubaklagilin aksine, mercimeği ıslatmaya gerek yok.
Lezzeti artırın
Baklagiller, genellikle yuvarlak, yassı tohumlardır. Sarı, kırmızı, yeşil, beyaz-krem, kahverengi, siyah gibi farklı renklerde bulunabilirler. Kahverengi baklagiller, çorba ve türlülere çok yakışır. Yeşil baklagillerse salatalarla iyi gider. Baklagiller; havuç, soğan, patates, pırasa ve sarımsak gibi sebzelerle kekik, kimyon, nane, köri gibi farklı baharatlarla pişirilebilir.
Sofranıza dahil edin
- Kuru baklagiller; çorbalarda, ana yemeklerde, pilavlarda, salatalarda, garnitürlerde ve tatlılarda kullanılabiliyor.
- Spagetti sosu yapabilir, vejetaryan burgerler hazırlayabilir, püre haline getirilip sebzelere ya da sandviçlere dip sos olarak kullanabilirsiniz.
NOHUTLU MERCiMEK SALATASI
Malzemeler: 1 çay bardağı yeşil mercimek, yarım çay bardağı nohut, taze veya kurutulmuş domates, 1 küçük boy kuru soğan, 1 tatlı kaşığı zeytinyağı, kuru nane, kekik, limon, nar ekşisi. Yeşil mercimek ve nohutu haşlayıp soğutun. Üzerine, domates ve ince kıyılmış soğanı ilave edin. Zeytinyağı, limon, nar ekşisi, kekik ve naneyi karıştırıp salataya ekleyin.
Mutfakta mercimek
İnsanlık tarihine bakıldığında, en eski besinlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Bu baklagil, sekiz bin yıldan daha fazladır tüketiliyor. Esmer mercimek, çorbalara ya da güveçte pişen yemeklere ‘toprak tadı’ vermede epey etkili. Yeşil mercimek, pişirildiğinde şeklini koruyabildiğinden salatalarda kullanmak üzere en iyi seçim. Kırmızı mercimekse, yumuşak ve tatlı oluyor. Çorbasını yapmak en iyi seçenek.
Gaz miktarını azaltmak için
Baklagiller, gaz yapıcı etki gösteren ‘rafinoz’ ve diğer ‘oligosakkaritleri’ içeriyor. Kurubaklagillerin yarattığı gaz şikayetlerini en aza indirmek için ilk önerim; ıslatma suyunu dökün ve temiz su kullanarak pişirin. İkinci önerimse, tüketirken mutlaka kimyon ekleyin. Kurubaklagilleri yeterli pişirmek önemli. Fazla pişirilirse çok yumuşar ve lapa haline gelir. Tuz; tanelerin içerisindeki rutubeti alarak diri kalmalarını, domates veya sirkeyse yumuşamasını geciktirir. Bu ilaveleri pişme süresinin sonlarına doğru yapmanızı öneririm. Pişirilmiş baklagiller, buzdolabında yaklaşık üç gün saklanabilir.
Kiloya yardımcı
Kurubaklagil tüketimi ve vücut ağırlığıyla ilgili çalışmalarda, yeterli miktarda baklagil tüketiminin kiloyu azalttığına dair bulgular elde edildi. Yine benzer şekilde şeker hastalığı riskini de azaltıyor.
Baklagillerin çözülebilir lif içerikleri dolayısıyla kan lipit seviyelerini düşürücü etkisi var. Düzenli olarak tüketimi, kolesterolü, LDL (kötü) kolesterolü ve trigliserit seviyelerini düşürücü, HDL (iyi) kolesterol seviyeleriniyse yükseltici etki gösteriyor. Bir çalışmada da haftada dört kez baklagil tüketiminin, kalp-damar hastalıklarına yakalanma riskini azalttığı ve lipit profillerini düzeltip, kan basıncı seviyelerini düzenlediği bulundu.