Çok yüksek sıcaklıklarda et pişirmenin bazı tehlikeleri vardır. En yaygın kullanılan yüksek ısı yöntemleri ızgara, kızartma, kızartma ve yöntemidir. Yüksek ısı pişirme yöntemleri, heterosiklik aminler (HAS), ileri glikasyon son ürünleri (AGE’ler) ve polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH) gibi sağlıksız bileşikler oluşmasına neden olur.
Etin içindeki bazı besin maddeleri, yüksek sıcaklıkta başka besin maddeleriyle tepkimeye girme eğilimindedir. Oluşan bu sağlıksız bileşikler meme ve pankreas kanseri dahil olmak üzere çeşitli kanser türlerinde artmış bir
riskle bağlantılıdır.
Geçtiğimiz yıllarda Dünya Sağlık Örgütü de kırmızı et ve işlenmiş etlerle ilgili bir rapor hazırlamıştı, ben de sizlerle detaylı olarak paylaşmıştım. Kısaca özetlemek gerekirse o rapora göre, işlenmiş et tüketimiyle kanser arasında bir ilişki vardır. Yani işlenmiş et tüketimi, çalışmalarda kanser riskinde küçük artışlarla ilişkili bulunmuş. Bu çalışmalarda, risk genellikle tüketilen et miktarıyla artmıştır.
Günlük yenen işlenmiş etin her 50 gramlık kısmının kolorektal kanser riskini, yaklaşık yüzde 18 artırdığı tahmin ediliyor. Ama buna rağmen kırmızı et tüketimine ilişkin kanser riskine dair kanıtlar güçlü değildir. Bu yüzden net bir şey söylemek doğru olmaz. Çalışmalar, genellikle kırmızı et tüketiminin fazlalaşmasıyla riskin artabileceğini söylüyor. Burada yapılması gerekenin doğru hazırlama ve pişirme teknikleriyle, kırmızı ete beslenmenizde yeterli sıklıkta yer vermek.
Birkaç ipucu...
Kırmızı ette ortaya çıkan zararlı bileşikleri en aza indirmek için birkaç ipucu;
1. Daha yumuşak pişirme yöntemlerini kullanın, kendi suyunda pişirme, fırınlama, buharda pişirme yöntemleri, kızartma ve kavurmaya göre daha masumdur.
2. Kömürlenmiş ve tütsülenmiş et tüketimini sınırlayın. Eğer etiniz yanarsa ya da bazı bölümleri fazla piştiyse, o yerleri kesmeye çalışın.
3. Etinizi pişirirken doğrudan ateşe maruz
bırakmayın ve sıcaklığın150 dereceden
daha yüksek olmamasına özen gösterin.
4. Etin zeytinyağı, limon suyu, sarımsak veya kırmızı şarapta marine edilmesi oluşacak olan
zararlı bileşikleri (HCA’ları) yüzde 90’a kadar
azaltabilir. Mutlaka etlerinizi öncesinde marine
etmeye çalışın.
5. Eğer daha yüksek sıcaklıklarda etinizi pişirmek istiyorsanız, sık sık çevirin ve etin dışında koyu renkli tabaka oluşmasını engelleyin.
Aneminin önlenmesi
Demir eksikliği anemisi toplumda en sık görülen sağlık sorunlarından biri, sosyal medyadan da sizlerden en çok aldığım sorulardan... Kırmızı et en iyi demir kaynağı besinlerdendir ve anemiyi yani demir eksikliğini önlemeye ve tedavi etmeye yardımcı olabilir. Anemi, azalmış kırmızı kan hücresi miktarı ve kanın oksijen taşıma yeteneğiyle karakterize, sık görülen bir durumdur. Yetersiz demir alımı, aneminin en sık görülen nedenlerinden biridir, başlıca semptomları yorgunluk ve zayıflıktır.
Demir hem ve hem olmayan şekilde ikiye ayrılır. Hem demir biyoyararlanımı yani vücutta kullanımı çok daha kolay olan demirdir ve genellikle hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. Bazı kaynaklar hayvansal gıdalarda bulunan demirin, aynı zamanda bitkisel demirin emilimini de artırdığını söylüyor. Bu nedenle bitkisel kaynaklı demir içeren bir yemeğe az miktarda et eklemek
faydalı olabilir. Elbette yanında bol yeşillik ve C vitamini içeren besinlerle tüketmek de önemli.