KILOYU KORUMAK NEDEN ZOR?

Kilo verenlerin ve ideal kilosuna ulaşanların en büyük sorunlarından biridir verdikleri kiloyu korumak. Bir diyetten sonra kiloyu korumak kolay iş değildir. Birçok insan kaybettiği kiloları er ya da geç geri alma durumuyla karşılaşabiliyor. Hatta hepsini, hem de fazlasıyla geri alanlar bile var. Nedeni irade ya da çaba eksikliğiyle ilgili olduğu kadar biyolojik de… Kilo kaybını devam ettirmek için, aslında kaybedilen kiloları geri almaya çalışan bir sistemle savaşıyorsunuz.

Kilo kaybının biyolojisi ve kiloyu korumak oldukça karışık bir işlem. Ancak kilo vermenin ardından meydana gelen değişiklikleri basitleştirilmiş bir şekilde inceleyerek kilo vermeyi çok kolay hale getirebilirsiniz. Kilo verdiğinizde enerji birikimi veya yağ depoları azalır. Yağ hücrelerinin kendisi tarafından üretilen ve tokluk hissi yaratan leptin de dahil olmak üzere vücudunuzdaki hormonlar, beyninize yağ depolarınızın kritik bir seviyeye düştüğünü bildirir. Beyniniz de vücudunuzdaki kiloları geri almayı amaçlayan çeşitli tepkileri harekete geçirir.

Bu tepkilerden biri kas dokularına daha etkili hale gelmeleri için sinyal vermek. Yani kaslarımız daha az kalori yakma eğilimine girer. Sonuç olarak sadece kilonuza dayanarak gün boyunca daha az kaloriye ihtiyacınız olduğundan yeteri kadar almanız gerekir. Aslında kilo verdikten sonra metabolizma hızının azalması bunun sonucudur diyebiliriz.

Kolombiya Üniversitesi

Tıp Merkezi’ndeki Pediatri ve Tıp Profesörü ve kaybedilen kiloları koruma üzerine eğitim alan Dr. Michael Rosenbaum’a göre, 91 kilodan 82 kiloya düşen biri, kilosunu korumak için diyet yapmadan 300-400 kalori daha azına ihtiyaç duyuyor.

Rosenbaum’a göre başka bir değişiklik de, besin yiyerek elde ettiğiniz ödüllendirici duyguyu veren beynin o kısmının daha aktif, yemeyi bastıran duygunun da daha pasif hale gelmesi. Böyleçe ihtiyacınız olan kaloriye kıyasla iştahın artması.

Tüm bu tepkiler kaybettiğiniz kiloları geri almanız için gereken senaryoyu oluşturur. Yani vücudunuz aslında yağ depolarını korur ve özellikle de gıdanın bol olduğu ortamda kilo vermeyi zorlaştırır.

Kilo kaybından sonra ne olur?

Enerji (yağ depoları) azalır.

Leptin dahil hormonlar beyne yağ depolarının düşüşte olduğu sinyalini yollar.

Beynin yiyecek ödülüyle ilgili kısmı daha aktif, yemeyi bastıran kısmı da daha pasif hale gelir.

Daha fazla açlık hisseder ve doymuş hissetmek için fazla yeme ihtiyacı duyulur.

Yemeye karşı daha az dirençli olunur.

Beyin, kaslara enerjinin daha verimli yandığı sinyali verir, o nedenle insanlar daha az kalori yakarlar.

Neler yapabiliriz?

“Yine mi diyet yapmam gerekiyor?”, “Ben hiçbir zaman istediğim gibi yemek yiyemeyecek miyim?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Tabii ki istediğimiz, sevdiğimiz ve keyif aldığımız besinleri tüketebileceğiz. Ancak, kilo almak istemiyorsak, enerji dengesini sağlamak da çok büyük önem taşıyor. Kilo koruma yöntemi, normal öğününüzde almanız gerekenden daha çok kalori aldıysanız bunu dengeleyebilmeyi sağlar. Bu nedenle, ipin ucunu kaçırdığınızı düşündüğünüzde, o günün akşamı ve ertesi günün öğlenini çorba, salata, zeytinyağlı, yoğurt ve meyve gibi hafif besinler tüketerek, alınan fazla kalorileri, dengelemeye çalışabilirsiniz.

Dikkat etmeniz gerekenler

Kiloyu geri almanın biyolojik güdüsü çevresel, davranışsal müdahalelerle karşılanabilir. Bu durum sizi yenilgiye uğratmamalı. Örneğin, bazı yiyecekler fazladan kalori almadan açlığı azaltabilir. Rhode Island’daki Miriam Hastanesi Kilo Kontrol ve Diyabet Araştırma Merkezi’ndeki psikiyatri ve insan davranışlarından sorumlu Yardımcı Doçent J. Graham Thomas, “Her gün yüksek miktarda yapılan egzersiz de oldukça yardımcı. Bu, sadece kalorileri yakmakla kalmaz, aynı zamanda metabolizmanın yavaşlamasını engeller. Böylece daha fazla kalori yakarsınız” diyor.