Kabızlık; çok basit bir tanımla anlatılması gerekirse, bağırsak hareketlerinin yetersiz olmasıdır. Bu durum, birçok kişinin yaşadığı ve yaşam kalitesini oldukça olumsuz etkileyen bir sorundur. Temelinde birçok sebep yatabilir ve önemli olan, nedeni bulup tedavi etmektir. Kabızlık problemi yaşayanların sayısı arttıkça bu konuda efsaneler de çoğalıyor. Ben de bugün sizlere kabızlıkla ilgili doğru ve yanlış bilinenleri, gerçeklikleriyle anlatmak istedim.
1. Her gün tuvalete çıkılması gerekir
Hayır. Bu konuda tek ve kesin bir kural yoktur, çünkü herkesin parmak izi gibi metabolizması da farklıdır. Bazı insanlar günde 2-3 kez tuvalete çıkabilirken, bazıları haftada 2-3 kez çıkabilir. Kendinizi iyi hissettiğiniz sürece haftada 2-3 kez tuvalete çıkmak, kabız olduğunuz anlamına gelmez. Ama haftada 1’den daha seyrekse, altta yatan sebepleri araştırmak gerekir.
2. Daha fazla lif almak önemlidir
Doğru. Kabızlık probleminin temelinde yatan nedenlerden biri de daha az lif almaktır. Düzenli lif alımı, meyve-sebze, kurubaklagiller ve tam tane tahıllardan zengin bir diyet, bağırsak sağlığını destekler. Eğer lif alımınız azsa, bunu bir yaşam tarzı değişikliği olarak kademeli şekilde artırmayı planlayabilirsiniz. Lif alımınızı artırmanıza rağmen problemleriniz devam ediyorsa, kabızlık problemi başka nedenlere dayanıyor olabilir.
3. Seyahatler sorunu tetikler
Bu düşünce kısmen doğrudur, çünkü yolculuklar genellikle hem sıvı alımını hem de hareketi azaltır. Seyahat sırasında günlük hayatta içtiğimiz kadar su içemiyoruz ve uzun süren yolculuklarda, saatlerimizi oturarak geçiriyoruz. Yemek olarak da daha kuru besinlerin tercih edildiği bir gerçek. Bunun için eğer seyahat rutininiz varsa, bol su içmeyi hedefleyin, tuvalete gitmekten korkmayın. Yanınızda su şişesi taşıyabilirsiniz. Belirli aralıklarla uçakta veya otobüste kalkıp hareket etmeyi deneyin. Ve meyve-sebze tüketimini de ihmal etmeyin.
4. Psikolojik durum bağırsakları etkiler
Doğru. Son yıllarda bağırsaklarda yaşayan probiyotik bakterilerle ilgili çalışmalar giderek artıyor. Bağırsaklarla beyin arasında bir bağlantı olduğu ortada. Yani ruh halimiz bağırsakları etkiliyor, bağırsaklar da ruh halimizi. Özellikle depresyon, kabızlık problemlerini tetikleyebilir. Daha az stres, daha iyi bağırsaklar ve daha mutlu bir siz demektir. Meditasyon ve yoga gibi gevşeme teknikleriyle stresi azaltmaya yardımcı olabilirsiniz. Karın bölgenize yapacağınız masajlar da kasları rahatlatarak bağırsak hareketlerini destekleyebilir.
5. Yaşla birlikte problem artar
Yanlış. Kabızlık problemi yaşlı bireylerde daha sık görülebilir fakat bu yaşlanmanın doğal bir süreci olarak düşünülmemelidir. Yaşlı bireyler genellikle çiğneme zorluğu sebebiyle daha az lifli besinleri tüketme eğiliminde veya daha az hareket etme durumunda olabilirler ve bu durumlar kabızlığa sebep olabilir.
6. İlaçlar sebep olabilir
Doğru. Herhangi başka bir sebeple kullandığınız medikal ilaçlarınız da kabızlığı tetikleyebilir. Eğer ilaç kullanmaya başladıktan sonra kabızlık problemi yaşadıysanız, bu durumu hekiminizle görüşmenizde fayda var.
7. Laksatifler/ Müshiller çok hızlı işe yarar
Yanlış. Bu tür ilaçlar birkaç saat içinde etki edebileceği gibi, birkaç gün içinde de etki edebilirler. Fakat bu ilaçların, sorunu geçici olarak çözdüğünü ve uzun süre kullanılmaması gerektiğini unutmayın. Temelde kabızlığa sebep olan problemi bulup, ortadan kaldırmaya çalışmak daha sağlıklı bir yol olacaktır. Uzun süren kabızlık problemlerinde lütfen önce hekiminize danışın.
8. Su tüketimini artırmak faydalıdır
Doğru. Kabızlığın temelinde yatan sorunlardan biri de yetersiz sıvı tüketimidir. Düzenli ve yeterli su içmek, kabızlık problemlerine yardımcı olabilir. Su, dışkının yumuşaklığını artırarak kabızlığı önler. Her gün en az 2-2.5 litre su içmeye özen gösterin. Bunun yanı sıra, vücuttan su atımını destekleyen, çay-kahve tüketimini sınırlamanızda da fayda var.