HASSAS BAĞIRSAK SENDROMU

Dünya genelinde görülen hassas bağırsak sendromunun beş önemli tetikleyicisini sizler için sıraladım.

İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS), yani halk arasında bilinen adıyla, hassas bağırsak sendromu, dünya genelinde insanların yaklaşık yüzde 6 ila18’ini etkiliyor. Bu durum, bağırsak hareketlerindeki değişiklik ve karın ağrısıyla karakterizedir. Diyet, stres, uyku düzeni bozuklukları ve bağırsak bakterilerindeki değişiklikler, IBS’nin semptomlarını tetikleyebilir.
Tetikleyiciler, bireyler arasında farklılık gösterebilir, bu yüzden tek bir besin veya stres kaynağı IBS’ye yol açar gibi genelleme yapmak çok zordur.

1-Ağrı ve kramplar: Karın ağrısı en yaygın belirtilerden biridir ve hastalığın tanısı için de anahtar bir faktördür. Normalde bağırsak ve beyin, sindirimi kontrol etmek için birlikte çalışır. Bağırsaklardan salınan hormonlar ve sinyaller sayesinde sindirim de düzenlenir. Fakat IBS’li bireylerde bu iletişim ağı biraz bozulur ve bu durum sindirim sisteminin kaslarında koordinasyonsuz ve ağrılı bir gerilime neden olur. Bu ağrı, çoğunlukla alt karında veya karnın tümünde ortaya çıkabilir. Diyet değişiklikleri, stres azaltıcı terapiler ve bazı ilaçlar, ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.

2- İshal: Hastaların üçte birinde görülür. 200 yetişkin üzerinde yapılan bir araştırma, ishal şikayetleri baskın olan IBS hastalarının, haftalık ortalama 12 kez bağırsak hareketi yaşadığını ve bunun normal bireylerin yaklaşık iki katından daha fazla olduğu bulundu. Bu durum başlı başına bir stres kaynağı ve bireylerin sosyal hayatlarını olumsuz etkiliyor. Bireyler, ani ishal başlangıcı korkusuyla bazı sosyal durumlardan kaçınıyor.

3-Kabızlık: İlk bakışta garip gibi görünebilir ama IBS hem ishale hem de kabızlığa yol açabilir. Kabızlık, haftada üçten az bağırsak hareketine sahip olarak tanımlanır. Hastaların yüzde 50’sini etkileyebilir. Değişen bağırsak dengeleri sebebiyle besinlerin bağırsaktan geçiş süreleri uzuyor ve yavaşlıyor, besinler bağırsaklarda daha çok su çekiyor ve geçiş zorlaşıyor. IBS’nin sebep olduğu kabızlığa genellikle karın ağrısı da eşlik ediyor. Sorunu çözmek için IBS tedavisinin yanı sıra egzersiz, daha fazla su içme, çözünebilir lif ve probiyotik tüketimini artırma gibi adımlar atılabilir.

4-Gaz ve şişkinlik: IBS’de değişen sindirim sistemi, bağırsakta daha fazla gaz üretilmesine sebep olur. Bu durumda hassasiyet yaratan bir şişkinlik gelişir. IBS hastalarının birçoğu en çok gaz ve şişkinlikten şikayet eder. 337 IBS hastasını içeren bir çalışmada, bireylerin yüzde 83’ünün şişkinlik ve kramp gibi semptomları yaşadığı bildirildi. Laktozun kısıtlandığı veya düşük FODMAP diyetleri, gaz ve şişkinliğin azalmasına yardımcı olabilir.

5-Yorgunluk ve uyku sorunları: IBS hastalarının en sık karşılaştığı problemlerden biri de yorgunluk hissi ve uyku zorluğudur. IBS’li 112 yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmada, yüzde 13’ünün kötü uyku kalitesi olduğunu bildirdi. 50 kişi üzerinde yapılan başka bir çalışmadaysa, IBS’li bireylerin diğerlerine oranla bir saat daha fazla uyuduğu fakat buna rağmen sabah daha zor uyandıkları ortaya çıktı. İlginç olansa kötü uyku düzeniyle semptomlar arasındaki ilişki, yorgunluk ve kötü uyku kalitesi devamında daha şiddetli gastrointestinal semptomlarla alakalı olabiliyor.

Bu beş maddenin yanı sıra IBS; depresyona, anksiyeteye, bazı besinlere karşı özel hassasiyetlere, bağırsak hareketlerinde farklı değişikliklere yol açabilir. Eğer yukarıdaki belirtileri uzun süredir yaşıyorsanız mutlaka bir hekimle görüşüp, tanı ve tedavi için destek alın. Doktorunuz tanıyı koyduktan sonra, yine uzman kontrolünde tetikleyicileri belirleyerek, hayatınızdan çıkarın ve onların yerine uygun alternatiflerini koymayı ihmal etmeyin.