GLUTENSİZ DEMEK SAĞLIKLI DEMEK DEĞİL

Glutensiz beslenme ve gıdalar, zaman zaman gündeme geliyor. Konu, özellikle son yıllarda fazlasıyla konuşulmaya başlandı. Glutensiz ürün pazarı da, gün geçtikçe genişliyor. Çünkü bu şekilde beslenme, kilo kaybının veya sağlıklı olmanın anahtarıymış gibi tercih edilebiliyor. ABD glutensiz ürün pazarına göre gelir, 2014 yılında 5.9 milyon dolarken, 2015’te 6.7 milyon dolara çıktı. 2025 yılına kadar, bu rakamın katlanarak büyüyeceği tahmin ediliyor. Peki gluten tahmin ettiğiniz kadar sağlıklı mı?

Çölyak ve hassasiyet

Buğday, çavdar ve arpada bulunan büyük yapılı protein gluten, hassasiyeti olanlar veya çölyak hastaları tarafından sindirilemez. Birçok sağlık sorununa yol açan böyle durumlarda genel olarak; bireylerde şişkinlik, ishal, karın ağrısı ve kilo kaybı gibi semptomlar baş gösterir. Çölyak hastalarının kalıcı, hassasiyeti olanlarınsa belirli bir süre gluteni hayatlarından çıkarmaları gerekir.

Tercih zorunluluğu yok

Birçok mekanda, tarif kitaplarında, hatta sosyal medyadaki hesaplarda bile glutensiz tarifler bulabilirsiniz. Peki sağlıklı bireyler, bu besinleri tercih etmek zorunda mı? Veya bunun avantajı var mı? Elbette hayır. Ama son yıllarda glutensiz beslenme, kilo kaybı sağlayabileceği için sağlıklı bireyler tarafından da uygulanmaya çalışılıyor.

Glutensiz beslenerek kilo vermek imkansız mı? Elbette değil. Çünkü bireylerin hayatından çıkardığı besinlerin birçoğu, yüksek karbonhidrat içeriyor. Doğal olarak ekmek, un ve makarna, eskiye göre daha az tüketildiği için kilo kaybedilebiliyor. Ama bu durum, uzun süre uygulanabilir ve sağlıklı değil.

Tahıllara dikkat!

Gluten denince, akla tahıllar geliyor ancak böyle bir genelleme yapmak doğru değil. Glutenin arpa, çavdar ve buğday gibi diğer tahıllarda bulunan doğal bir protein türü olduğunu biliyoruz. Pirinç, karabuğday ve mısır glutensiz tahıllardır. Ancak gluten, ayrıca salata sosları, dondurma, çikolata, işlenmiş köfte, baharat karışımları, çorbalar, vitaminler ve hatta dudak kremi gibi pek çok üründe de bulunabilir. Glutensiz ürün kullandığını söyleyen pek çok insan, buğdayı kesmenin yeterli olduğu yanılgısına sahip.

Etiketleri iyi okuyun

Gluten içermeyen ürünler, sanıldığı kadar masum değil. Gluten, tam buğday tanesindeki toplam proteinin yüzde 85-90’ını oluşturur. Yani bir besinden çıkarıldığında, protein içeriği de azalır. Marketlerdeki ürünleri incelediğinizde, normallerine göre daha yüksek kalori, yağ ve karbon-hidrat; buna rağmen az lif içerdiğini görebilir-siniz. Üstelik gluten bir ürüne kıvam da verdiği için çok daha fazla katkı maddesi eklenebilir.

Bu nedenle, etiketleri iyi okumak çok önemli.

Ekmek konusunda da aynı yanılgı var. Oysaki sağlıklı olarak düşünülen glutensiz ekmeğin karbonhidrat içeriği, tam buğday ekmeğine oranla yüksekken, protein ve lif içeriği düşüktür. Bu durum, glutensiz ekmeğin glisemik indeksini, yani kan şekerini yükseltme hızını artırır.