GENÇLER VE SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI

Eğer genç bir çocuğunuz ya da tanıdığınız varsa, cep telefonu özellikle de sosyal medya platformlarına olan ilgisini fark etmişsinizdir. Bu bağımlılık hakkında hiçbir şey bilmesek bile, gençlerin neden Instagram ve Snapchat bağımlısı olduğu konusunda fikir yürütebiliriz. Ben de bu konuda son zamanlarda okuduğum bir araştırmayı sizlerle paylaşmak istedim.

Her beğeni ödül niteliğinde

Kaliforniya Üniversitesi’nin yürüttüğü çalışmada, gençlerin sosyal medya kullanırken beyinleri tarandı. Bu taramalarda; paylaştıkları fotoğrafların çok fazla beğeni aldığını gördüklerinde, beyinlerinin ödüllendirilme bölümlerinin yoğun şekilde çalıştığı ortaya çıktı. Araştırmacılar, beğeninin gittikçe artan bir etkisi olduğunu gözlemledi. Hatta kare beğenildiğinde, fotoğrafın içeriği ne olursa olsun birey paylaştığı şeyi daha çok beğenmeye başlıyor.

Kaliforniya Üniversitesi Beyin Haritalama Bölümü’nde araştırmacı olan Lauren Sherman’a göre, gençler sosyal medyada çok aktif oldukları için beğenilere ve tanıdıkları diğer insanların sosyal medyada ne yaptıklarına karşı çok hassas.

Ergenlikle de ilgisi var

Şu bir gerçek ki, gençlerin akranları tarafından beğenilmeye hevesli olmaları ve çevrelerinden kolayca etkilenmeleri sosyal medyanın bu kadar öne çıkmasında etkili. Beynin ödüllendirme merkezi üzerine yapılan bir araştırmada çocukların, erişkinlerin ve gençlerin ödüllendirme merkezleri karşılaştırıldı. Ödüllendirici aktivitelerde gençlerin beyinlerinin bu bölümleri aşırı derece aktif oldu. Ödüllendirme merkezi ergenlik çağlarında en büyük boyutuna ulaşır ve sonra küçülmeye başlar. Bu yüzden arkadaşlarla vakit geçirmekten, bir külah dondurma yemekten ve sevdiğiniz müziği duymaktan en çok ergenlik çağlarında zevk alınır.

Ödüllendirme merkezinin boyutu ve aşırı aktif olması yüzünden gençler risk alma eğiliminde bulunup, alabilecekleri herhangi bir zevk için düşüncesizce yanlış kararlar verme eğilimindeler. Bu durum, gençlerin sosyal medyanın verdiği ödüllendirme duygusuna neden bu kadar sıkı bağlı olduklarını açıklayabilir. Fakat sosyal medyanın değişik tarafı var ki, tek bir paylaşımla ne kadar beğenildiğini sayısal olarak ölçebilme olanağıdır. Paylaşımın getirdiği beğeniler, anlık ve somuttur; bu da genç beyinlerin ödül merkezi gibi bölümlerini coşturur ve her mutluluk ve zevk anında aşırı tepkiye yol açar.

Çikolatayla aynı oranda haz veriyor

Çeşitli çalışmalara göre; gençlerin sosyal medya üzerinden fotoğraflarının beğenilmesi, onlara çikolata yemiş ya da para kazanmış gibi haz veriyor. Bu da aslında yine beynin ödül merkezinin uyarılmasıyla gerçekleşiyor. Araştırmanın sonucundan yola çıkarak, sosyal medyanın gençlere ‘zarar veriyor’ düşüncesine katılmak doğru değildir.

Dijital dünyanın gelişmesi, bilgilerin ulaşılabilir olması elbette çok sevindirici ama dikkatli olmakta ve sosyal medyada geçirilen zamanı sınırlamakta fayda var. Sosyal medyanın gençlerin üzerinde yarattığı baskının, artan depresyon ve anksiyeteyle bağlantılı olabileceği de araştırmaların başka bir göstergesi.