Geçen hafta yeni tanıştığım iki çift, bana öyle güzel sorular sordu ki, bu pazarın yazısı şekillendi. Konunun özeti, “Neden kilo alıyoruz? Kilo almayı etkileyen tek şey yediğimiz yemekler mi?” sorularına verdiğim cevaplar
Danışanlarımla yaptığım sohbetler, genelde bireysel özellikler ve sağlık durumuna göre beslenme çözümleri geliştirmek kapsamında oluyor. Daha kalabalık sohbetler, seminerler veya dost toplantılarındaysa konu biraz daha genelleşiyor. Geçen hafta bir balık lokantasında tanıştığım iki çift, bana öyle güzel sorular sordu ki, ben de aşağıda okuyacaklarınızı anlattığımı fark edip bu pazar yazısında siz de bu dost sohbetine ortak olun istedim. Konunun özeti, “Neden kilo alıyoruz? Kilo almayı etkileyen tek şey yediğimiz yemekler mi? sorularına verdiğim cevaplardan oluşuyor.
Bilgisayar karşısında yemeyin
Evde veya ofiste fark etmiyor; eğer yemek yerken ilgi odağı yemeğiniz değilse tam doygunluk oluşmuyor. Bireyler, bilgisayar karşısında çalışırken veya bilgisayar oyunu oynarken yemek yedikten yarım saat sonra sanki hiç beslenmemiş gibi kurabiye yiyebiliyor. Araştırmacılar, bunu bilgisayar başında bireylerin hafızalarının dağınık olması ve kendilerini tam doymuş hissetmemelerine bağlıyor. Umarım bu satırları okurken bir şey yemiyordunuz...
Az uyuyanlar daha kilolu
Uyku süresiyle şişmanlık arasındaki ilişkiye yönelik bazı çalışmalar var. 772 üniversite öğrencisinin katıldığı bir araştırmada, 7 saatten daha az uyuyan kişilerin beden kitle endekslerinin, daha çok uyuyanlara göre yüksek olduğu bulunmuş. Bu araştırmaya göre bu ilişki, kadınlar arasında çok daha belirgin. Yani kadınların erkeklere göre daha fazla uyuması gerekiyor ki rahat kilo verebilsinler. Az uyku, artan açlık duygusuyla ilişkili olup fazla yemek için potansiyel oluşturuyor deniliyor. Araştırmacılara göre uyku eğitimi ve düzeni, başarılı kilo verme programında çok önemli bir parça.
Kilo-depresyon ilişkisi
Depresyon ve fazla kilonunun ilişkili olduğunu pek çok çalışmada görüyoruz. Araştırmacılar, bundan emin ancak bu ilişkinin yönünü belirlemede sıkıntı yaşıyorlar. Bir başka deyişle, fazla kilonun mu depresyona yol açtığını, yoksa depresyonun mu fazla kilo alımına neden olduğu hâlâ belirsiz. Depresyon belirtileri, fazla kilo alımına sebep olabilir çünkü iştah artışı ve az fiziksel aktivite sonucu kilo alımı, depresyonun yaygın belirtilerinden. Ayrıca, depresyon için geliştirilmiş birçok ilacın yan etkisi de kilo alımına yol açmasıdır. Buna ek olarak, yeme bozukluğu olan biri için depresyon, tıkınırcasına yeme özelliği bakımından kilo alma risk faktörünü de artırabilir. Diğer yandan, obez olmak da tek başına depresyona yol açabilir.
Evlilik sizi şişmanlatabilir!
Yeni evlenen çiftler, genelde hızla kilo almayla başlar. Düğünde her ikisi de çok formda olan çiftler bile evlilik sonrası kilo alabiliyorlar. Üstelik çiftler arasında sağlıklı alışkanlıklarda olduğu kadar sağlıksız alışkanlıklar da bulaşıcı davranışlar oluyor. Yani eşlerden birisi “Boşver yemek yapmayı, dışarıdan sipariş verelim” dediğinde veya spora gitmeyip “Hadi sinemaya gidelim” dediğinde diğerinin kendi sağlıklı düzenini koruması çok zor. Her ne kadar eşlerden biri, sağlıklı beslenme ve yaşama konusunda azimli ve istekli olsa da, tek başına bu amacına ulaşması kolay değil. Kilo vermek ve formda kalmak için eşlerin birbirine destek vermesi ve sonrasında da bunu devam ettirmesi önemli bir faktör.