DİYABETTE MEYVE TÜKETİMİ
Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun yayınladığı Diyabet Atlası’na göre, Türkiye’de diyabetli birey sayısı 2015 yılında 6 milyon 339 kişiyken, 2017 yılında bu sayı 6 milyon 694’e yükselmiş ve işin üzücü tarafı 2040 yılında bu sayısının 10 milyon 629’a ve 2045 yılında ise 11 milyon 223’e yükselmesi bekleniyor. Dünya genelinde ise 629 milyon diyabet hastası olacağı yönünde açıklamaları mevcut. Gerekli yaşam tarzı değişikliğine gidilmezse durum daha da ciddileşebilir.
Tüketimi önemli
Diyabet, kesin tedavisi olmayan bir hastalık gibi görünse de, aslında erken teşhis, doğru tedavi ve düzenli beslenmeyle yönetilebilir ve ilerlemesi engellenebilir. Diyabetli bir bireyin beslenme düzeninde olmazsa olmaz besin gruplarından biri, meyve ve sebzelerdir. Buna rağmen birçok diyabetli danışanımın meyve tüketimi konusunda endişeleri olduğunu görüyorum. Ben de bugün size diyabeti olan bireylerin rahatlıkla tüketebileceği meyvelerden bahsedeceğim.
Meyveler doğal şeker içeriğiyle beraber, vücut için çok fazla sağlık yararı olan değerli vitaminler, mineraller ve liflerle de doludur. Tüm meyveler aynı şeker içeriğine sahip değildir; bazılarının şeker içeriği diğerlerinden daha yüksektir bunun yanında bazıları diğerlerinden daha fazla lif içerir. Bu yüzden diyabetli bir birey meyve tüketmeden önce o meyvenin glisemik indeks içeriğine dikkat etmelidir.
Glisemik indeks, besinlerde bulunan karbonhidratların kan şekerini yükseltme hızı demektir. Yani karbonhidratlı bir besinin tüketiminden belirli bir süre geçtikten sonra kan şekerini ne derecede yükselttiğini glisemik indeks kavramıyla ifade edebiliyoruz. Özellikle diyabetli bireyin meyve tüketirken glisemik indeksi düşük olanlardan tercih etmesi kan şekeri regülasyonunda oldukça önemli. <
Glisemik indeks içeriği
Düşük dereceli (55 veya daha az)
Düşük glisemik indekse sahip meyveler arasında; elma, portakal, şeftali, armut gibi meyveler yer alır.
Orta dereceli (56-69)
Orta glisemik indekse sahip meyveler arasında; mango, ham muz ve ananas yer alır.
Yüksek dereceli
(70 veya daha yüksek)
Yüksek glisemik indekse sahip meyveler arasında; karpuz, olgun muz ve meyve suları yer alır. Her zaman söylediğim gibi meyveleri kabuklu yenebiliyorsa kabuğuyla tercih edin, meyve suyu içme alışkanlığınızı taze meyveyle değiştirin. Çünkü 1 bardak portakal suyu için yaklaşık 2-3 adet portakal sıkarsınız, üstelik içeriğindeki liflerden de yoksun kalırsınız. Halbuki meyvenin kendisini tükettiğinizde içeriğindeki çözünür lif suda çözülür böylelikle kan şekerinizi daha rahat dengede tutarsınız.
Glisemik indeksi yüksek meyveler diyabetli bireyler için çok büyük bir tabu... Bu besinleri hiç mi tüketmeyelim diye düşünenleriniz varsa, porsiyon kontrolünü sağlayarak tüketmekte fayda var.
1 porsiyon (15 gram karbonhidrat) içeren meyveler:
Ananas: 3 ince dilim Armut: 1 orta boy
Ayva: Çeyrek dilim orta boy
Böğürtlen: Yarım su bardağı
Çilek: 8 adet, Dut: 8 adet
Elma: 1 küçük boy Greyfurt: Yarım adet
Karpuz ve kavun: 1 ince dilim
(1/8 orta boy) Kuru ve taze kayısı: 3 adet
Kırmızı erik: 5 adet Kiraz: 12 adet
Kivi: 1 adet Kuru erik: 5 adet
Kuru üzüm: 1 yemek kaşığı dolusu
Mandalina: 2 küçük boy
Muz: Yarım adet Mürdüm eriği: 3 adet
Nar: Yarım küçük boy
Portakal: 1 orta boy
Şeftali: 1 orta boy
Taze ve kuru incir: 1 adet
Üzüm: 15 iri tane
Vişne: 14 adet
Yeni dünya: 6 adet
Yeşil erik: 12 adet