Eskiden 50’li yaşlarda görülüyordu, artık 10’lu yaşlara kadar düştü. Maalesef diyabetten bahsediyorum... Diyabet, bireyin yaşam süresini 5-10 yıl azaltabiliyor. Oysa tedbir alarak ve yaşam tarzı değişiklikleri yaparak diyabete “Dur” demek mümkün
Diyabet, vücudun kan şekeri düzeylerini istenilen seviyede tutamamasına deniyor. Bu hastalığın sonucunda vücudumuzda, kan şekerinin yükselmesine bağlı olarak çeşitli organlarda hasar meydana geliyor. Gözler, böbrekler, kalp ve damarlar, sinirlerde hasarlar oluşuyor.
Diyabetin Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki çeşidi var. Tip 1, çocukluk çağında görülen bir hastalıkken, Tip 2, yanlış beslenme tercihleri ve hareketsizlikle tetikleniyor. Daha çok erişkinlerde ortaya çıkan Tip 2 diyabet, toplumda Tip 1 diyabete göre, 10-15 kat fazla görülüyor. Tip 1 diyabet, daha çocukluk veya ergenlik yaşlarında patlak veren, bazen de 20-25 yaşlarında bile ortaya çıkabilen bir hastalık.
Araştırmalar, yaşam tarzı değişiklikleri, hareketsizlik ve obezite sebebiyle diyabet vakalarının arttığını gösteriyor. Şeker hastalığı, ülkemizde 10 yılda yüzde 90 arttı ve şu anda neredeyse 10 milyon kişiyi ilgilendiriyor. Diyabeti durdurmak veya hastalık gelişmişse kan şekerini kontrol altına almak amacıyla yaşam tarzında yapılacak değişikliklerin en önemlisi, sağlıklı beslenmek. Bu değişiklikleri başlatmanın temelinde bilinçli yiyecek seçimi ve mutfak alışverişi yer alıyor. Çünkü eve alınan veya dışarıda yemek yerken seçilen yiyeceklerin sağlıklı beslenmek için uygun olmaması durumunda kan şekeri kontrolünün sağlanması zorlaşıyor. Popüler diyetlerle kilo vermeye çalışmak, toplum sağlığını olumsuz yönde etkiliyor. Yapılması gereken, gerçekçi ve bireye en uygun sağlıklı beslenme modelini oluşturabilmek.
Araştırmalar ne diyor?
Yağlı tohumlar: Günde yaklaşık 40-50 gr. yağlı tohum (fındık, badem, ceviz) tüketmek, diyabetinizi kontrolde etkili. Kanadalı araştırmacılar, 117 diyabetli bireyi (tip 2) üç gruba ayırıp, ilk gruba şekerli kurabiye, ikinci gruba kuruyemiş ve şekerli kurabiye, üçüncü grubaysa sadece kuruyemiş verdi. Üç ayın sonunda, sadece kuruyemiş tüketen grubun kan şekeri seviyesinin daha dengeli olduğu görüldü.
Mercimek: Kuru baklagiller sınıfında yer alan mercimek, kan şekerini kontrol etmeye yardımcı oluyor. Yüksek lif içeren bu gıda, yavaşça sindiriliyor. İngiltere’de yapılan bir çalışmaya göre, günde 50 gr. lif tüketen diyabetliler, daha az lif alanlara göre, kan şekerini kontrol etmekte daha başarılı. Mercimek aynı zamanda enerjiyi yükseltiyor ve duygu durumunu iyileştiriyor.
Balık: Haftada en az iki kez balık yemek, diyabet hastalarında sık görülen böbrek rahatsızlığı riskini azaltıyor. İngiliz bilimadamları, orta yaş ve üzerindeki 22 bin 300 hastanın kayıtlarını inceledi. Araştırma bulguları, bu hastalar arasında diyabetli olup haftada bir porsiyondan az balık yiyenlerin idrar örneklerinde, haftada iki kez balık yiyenlere oranla, albümin bulunma oranının dört kat fazla olduğunu ortaya çıkardı.
Gözden geçirin
* Rafine edilmiş karbonhidrat grubu yiyecekleri tüketmeyin. Bir öğünde çok miktarda karbonhidrat tüketirseniz bunu proteinle dengeleyin.
* Kuru baklagilleri daha sık yiyin. Fasulye, nohut ve mercimek, lifle bitkisel protein bakımından zengin.
* Şekerli içeceklerden uzak durun. Bu içecekler, yerine maden suyu, su veya ayranı tercih edin.
* Süt ve süt ürünlerini özellikle yoğurdu sofranızda daha sık bulundurun, peyniri az yağlı seçin.
* Sebze tüketimini artırın, zeytinyağı kullanımında ölçülü olun.
* Yemeklerinizi buharda, fırında ya da ızgarada pişirmeyi tercih edin.
* Daha sık balık yiyin. Semizotu, ceviz ve balık, iyi omega-3 kaynaklarından.
* D vitamini bakımından zengin bir beslenme planı oluşturun ve güneş ışığından ölçülü faydalanın.
* Yağlı ve beyaz unlu yiyecekleri az tüketin.
* Tarçını daha sık kullanın.