Pre-diyabet hastaları, yaşam tarzlarında yaptıkları olumlu değişimlerle şekere yakalanma
riskini ortadan kaldırabilir.
Bir kişinin kan şekeri düzeyi normalden yüksek olmasına karşın diyabet tanısı koymaya yeterli değilse pre-diyabetik yani gizli şeker hastasıdır. Şeker yüklemesi olarak da bilinen OGTT testi ve son üç ayın şeker ortalaması olarak tanımlanan Hb A1c değerleri, mutlaka bir hekim tarafından değerlendirilerek riskler saptanmalı. Bazı çalışmalar, pre- diyabetiklerde 10 yıl içinde tip 2 diyabet geliştiğini ortaya koydu. Yani pre-diyabet, tip 2 diyabete adaylık durumu.
Bir çalışmada ‘diyabet önleme programı’na katılan pre- diyabetiklerin yüzde 11’inde hastalığın gelişmediği görüldü. Yani pre-diyabetli bireyler, yaşam tarzı değişiklikleriyle şeker hastalığını önleyebilir veya geciktirebilir. Tip 2 diyabetin başlamasını önlemek ya da geciktirmek, ilaç tedavisini ertelemek, beta hücre fonksiyonunu korumak ve kardiyovasküler rahatsızlıkların gerçekleşme ihtimalini azaltmak adına önemli.
Hareket edin
‘Diyabet önleme programı’nda, tip 2 diyabetin azalma hızının en önemli nedeninin, kilo vermek olduğu kanıtlandı. 301 bin 221 katılımcı ve 9 bin 367 vaka içeren bir araştırmanın sonuçlarına göre, haftada en az 150 dakikalık orta düzeyde aktivitesi olanlarda, bozulmuş açlık kan şekerine rağmen tip 2 diyabet gelişme riski azalıyor.
Tip 2 diyabet için yüksek risk taşıyanlarla tip 2 diyabetliler; enerji, doymuş ve trans yağ alımını düşürmeyi amaçlamalı. Doymuş yağ alımını azaltmanın LDL (kötü) kolesterolü düşürdüğü ve trans yağ alımını azaltmanın HDL (iyi) kolesterolü yükselttiği biliniyor. Bu kişilerin hipertansiyonları varsa, günlük tuz alımının da azaltılması gerektiği unutulmamalı.
Önlemler kalbi koruyor
Pre-diyabetli bireylerde kardiyovasküler hastalık riski, kan şekeri normal olan bireylere kıyasla 1.5 kat daha fazla. Diyabetli bireylerdeyse kardiyovasküler hastalık görülme riski, 2-4 kat fazla. Pre-diyabete karşı alacağınız önlemler, kalp sağlığınız için de koruyucu olacak.
Kontrolsüz karbonhidrat ve şeker tüketiminin obeziteye bağlı metabolik sendromuyla, diyabet riskini artırdığı da bilinen bir gerçek. Kilo verme hedefiyle toplam enerji alımını azalmak tavsiye edilmesine rağmen, protein, yağ ve karbonhidratların dengeli tüketimi de çok önemli. Bu üç besin öğesi, günlük diyette mutlaka yeterli miktarda bulunmalı.
Sonuçta klinik müdahale, kilo kaybı, beslenmeyle ilgili değişiklikler, artan fiziksel aktiviteyle açlık kan şekerinin azalması birinci hedef. Ayrıca bu müdahalelerle muhtemelen kilo kaybı, doymuş yağ tüketimindeki azalmaya bağlı olarak da LDL kolesterolünüzde düşme olacak.
GiZLi ŞEKERE ZEMiN HAZIRLAYAN RiSK FAKTÖRLERi
* Orta yaş (45 üzeri),
* Kilo fazlalığı veya obezite,
* Ailede ve özellikle birinci derece akrabalarda diyabet öyküsü,
* İnsülin direnci,
* Hareketsiz yaşam tarzı,
* Düşük HDL (iyi) kolesterol, yüksek triglideridler,
* Yüksek tansiyon,
* Alkol kullanımı,
* Sigara,
* Kilolu bebek doğurma.