Gluten; buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıllarda bulunan bir protein türüdür. Çölyak hastalığı, gluten içerikli gıdaların tüketimi sonucu vücutta bir bağışıklığı tetikleyen, bağırsak iltihabı ve hasara yol açan hastalıktır. Tüm tüketilen yiyecekler ince bağırsaktan geçerken, besin öğeleri ince bağırsaktaki villus çıkıntıları sayesinde emilir. Ancak glutene karşı alerjisi olan kişilerin ince bağırsağında ‘gluten’ bu villuslara zarar verir ve vücut için gerekli olan besin öğeleri ince bağırsaktan emilemez. Bu duruma çölyak denir. Çölyak hastalığı, sindirim sorunları ve beslenme yetersizlikleri de dahil olmak üzere, bir dizi olumsuz belirtiye neden olabilen ciddi bir durumdur ve bu kişilerin gluten içeren besinleri hayatından çıkarması gerekir.
Çölyak hastalığının birçok belirtisi olabilir. Eğer aşağıdaki belirtilerin birkaçını birden kronik olarak yaşıyorsanız, bir hekim ile görüşmenizde fayda var. Lütfen çölyak hastalığını, günlük yaşam içinde gelişebilen gluten hassasiyetiyle karıştırmayın. Çölyak hastalığı tedavide kesinlikle sıfır gluten gerektirir ve ömür boyu titizlikle takip edilmelidir. İşte çölyak hastalığının yedi belirtisi...
1. İshal
Yumuşak ve sulu dışkı, birçok insanın çölyak hastalığı teşhisi konmadan önce yaşadığı ilk belirtilerden biridir. Diyare yani halk arasında bilinen adıyla ishal, çölyak hastalığının en yaygın semptomlarından biridir. Tedavi, birkaç günle birkaç hafta arasında semptomları azaltabilir veya çözebilir.
2. Şişkinlik
Şişkinlik, çölyak hastalarının yaşadığı başka bir yaygın semptomdur. Çölyak hastalığı, sindirim sisteminde iltihaplanmaya neden olabilir. Bu durum da şişkinliğin yanı sıra diğer birçok olumsuz sindirim sorunlarına da sebep olabilir. Çölyak hastalığı olan 1.032 erişkin arasında yapılan araştırmada şişkinlik, en yaygın semptomlardan biri olarak bulundu ve kişilerin yüzde 73’ü, teşhis konmadan önce şişkinlik durumlarının olduğunu belirtti. Şişkinlik sorunu, glutensiz diyetle birlikte kısa süre sonra azalabilir.
3. Gaz
Fazla gaz problemi, tedavi edilmemiş çölyak hastalığı olanların yaşadığı yaygın bir sindirim sorunudur. Ama gaz şikayetinin başka birçok sebebi olabileceğini de unutmayın. Kabızlık, sindirim problemleri, laktoz intoleransı ve bağırsak sendromu (IBS) gibi durumlar da gaza sebep olabilir. Bu çölyak hastası olduğunuz anlamına gelmez.
4. Yorgunluk
Çölyak hastalarında emilim bozukluğuna bağlı, azalmış enerji seviyeleri yüzünden yorgunluk yaygın şekilde görülür. Aynı zamanda, tedavi edilmemiş çölyak hastalığı ince bağırsağa zarar verebilir, bu da yorgunluğa yol açabilecek vitamin ve mineral eksikliklerine neden olabilir. Özellikle demir eksikliği anemisi ve bundan kaynaklanan yorgunluk, çölyak hastalarında rastlanabilir.
5. Kilo verme
Hızlı bir şekilde kilo verme de çölyak hastalığı belirtileri arasındadır. Bunun nedeni vücudunuzun besleyici maddeleri sindirme yeteneğinin yetersiz olmasıdır. Bu durum potansiyel olarak yetersiz beslenme ve kilo kaybına yol açar. Elbette açıklanamayan kilo kaybının tek sebebi çölyak değildir; diyabet, depresyon veya tiroid sorunları gibi durumlardan da kaynaklanabilir.
6. Demir eksikliği anemisi
Çölyak hastalığı, demir emilimini bozabilir ve bu da demir eksikliği anemisine yol açabilir. Demir eksikliği anemisinin belirtileri yorgunluk, güçsüzlük, göğüs ağrısı, baş ağrısı ve baş dönmesi içerir. 727 çölyak hastasıyla yapılan bir araştırmada hastaların yüzde 23’ünün anemik olduğu bildirildi.
7. Depresyon
Çölyak hastalığının birçok fiziksel belirtisinin yanı sıra, depresyon gibi psikolojik belirtileri de yaygındır. Aslında bu durum son yıllarda daha popüler olan mikrobiyota ile açıklanabilir. Bağırsaklarınız huzursuzsa siz de mutsuz olabilirsiniz çünkü bağırsaklardaki sinir hücreleri beyinle direkt bağlantılı.