Bugün 23 Nisan Çocuk Bayramı olduğu için onlara özel bir beslenme rehberi hazırladım. Anne karnında başlayan ve okul öncesi döneme kadar uzanan bu rehber, anneler için yol gösterici.
Gelecek umudumuz, içimizi açan cıvıl cıvıl çocuklarımızın hep sağlıklı olmasını, hep gülen yüzlerini görmeyi diliyorum. Dünyanın hatta ülkemizin her bölgesinde farklı hikayeleri olan çok mutlu ve sağlıklı çocuklar kadar maalesef yardıma ihtiyacı olanlar da var.
Beslenme yetersizliği ve imkanların azlığı, çocukların bedensel ve zihinsel gelişimini olumsuz etkiliyor. Her yaş grubu çocuk için beslenmenin farklı etkileri mevcut. Beslenme çocuğun hayatında her yaşta ve her aşamada önemli; bebeklik, oyun çağı, okul öncesi dönem, okul dönemi ve ergenlik ayrı ayrı değerlendirilmeli.
YENİDOĞAN BESLENMESİ
Çocuklar için iyi beslenme, anne karnında başlar, doğum sonrası anne sütüyle devam eder.
İlk 4-6 ay sadece anne sütü verilmesi, çocuğun bağışıklık sisteminin kuvvetli olmasından obeziteye kadar pek çok sorunda fayda sağlar.
ANNE SÜTÜNÜN ÖZELLİKLERİ
- Her zaman steril
- Uygun ısıda
- Kullanıma hazır
- Maliyeti yok, ucuz
- Enfeksiyonu önler
- Sindirime yardımcı enzimler içerir
- Alerjiye karşı korur
- Diyabet, obezite, kalp hastalığı riskini azaltır
- Bebeğin ruhsal ve bedensel gelişime yardım eder
- Annenin sağlığını korur
KOLOSTRUMUN FAYDALARI
Kolostrum; doğumdan sonraki ilk beş gün salgılanır sonra geçiş sütü, üçüncü haftadan itibaren olgun süt haline gelir. Bu süreç, bebek için çok önemli. İnek sütünde protein yüksek, yağ ve laktoz düşüktür. B-laktoglobulün alerjendir ve anne sütündeki faydalı omega-3’lerin hiçbirini içermez. Anne sütünde kalsiyum daha az gibi görünür ama emilimi yani vücutta kullanımı yüzde 55 oranındadır.
OYUN ÇOCUĞU (1-5 YAŞ)
Bu yaşta beslenme düzensizdir ve çocuk çok hareketlidir. Paniğe gerek yok! Biz, her gün kg. başına 30-40 kalori harcarken çocuk 80-90 kalori yakar ve her öğün iştahı olmayabilir.
Bebeklik dönemine göre kilo alması yavaşlar. 1-3 yaşta ortalama 1300 kalori alımı yeterlidir. Bebeklikten bu döneme geçişte yiyecekleri karıştırmayın ki, damak tadı gelişsin ve püreden katı besine geçebilsin.
En büyük iştahsızlık, 15-18’inci aylarda yaşanır. Çocuk, sizi yönetmek için bunu silah olarak kullanabilir. Boy uzunluğu ve büyüme eğrisi normal ise sorun yok, diğer çocuklarla kıyaslamayın. Çocuk zaten emme, yeme ve içme içgüdüsüyle doğar. Acıkmadan beslemek ve yemek için çatalla arkasından koşmak tepki olarak iştahsızlığa yol açabilir.
Yemeklerin dökülmesi, sofra kuralları, zaman sınırı koymak, yemeği ödül-ceza haline getirmek, korku, çekingenlik ve kızgınlık tepkisel iştahsızlığı beraberinde getirebilir. İştahsız ve inatçı çocukta baba otoritesi örnek olabilir ama anne şefkati ve paylaşımı daha etkilidir.
ALERJEN GIDALAR
- İnek sütü
-Yumurta akı
- Kabuklu deniz hayvanları
-Bezelye, patlıcan, mantar, domates
- Çilek, portakal, mandalina.
- Çikolata
-Soya
DEMiR EKSiKLiĞi
Demir eksikliğiyle oluşan anemi, her yaşta önemli. Ülkemizde okul öncesi çocukların yarısı, okul çağı çocukların üçte biri, gebe ve emzikli kadınların yarısı kansızlık sorunu yaşar. Demir yetersizliği durumunda; bebek ve çocuklarda motor gelişimi ile koordinasyon bozulur, dikkat ve algılama azalır, okul başarısı düşer.
Süt çocuğu ve çocukluk çağının en yaygın problemi olan demir eksikliğine yakalanmamak için bebeğe bir yaşından önce inek sütü verilmemeli. Anne sütüyle yeterli beslenmeme ve ek gıdalara geç başlama da demir eksikliği nedenlerin-den. Daha ileri yaşlarda ise eksik bes-lenme, bağırsak parazitleri veya sindirim kanalında kanamalar eksikliğe yol açabilir. Ergenlikte ise hızlı büyüme ve kızlarda âdet görmeyle yine kansızlık tablosu ortaya çıkar.
HAREKET ETSiN!
Çocuklara sağlıklı olmaları için haftada 3 gün veya daha fazla 20-25 dakika sürekli aktivite önerilir. Bunun için özel bir aktivite programına ihtiyaç yok.
Bu durum çocuklar üzerinde baskı oluşturabilir. Bisiklete binme, paten kayma, ip atlama, yüzme ve frizbi oynamak gibi eğlenceli aktivitelerle egzersiz yapmasını sağlayabilirsiniz. Çocuk obezitesindeki korkutucu artış, sağlıksız yemek ve hareketsizlikle ilgili. TV ve bilgisayar karşısında geçen süreleri azaltın.
NASIL BESLEMELiYiZ?
-Oyun çağındaki çocukların ve okul öncesi çocukların porsiyonları, yetişkin porsiyonlarının 1/4'ü ile 1/3'ü arasında olmalı.
-Çocuğa tüketebileceği kadar besin verin ve daha fazla istemesini bekleyin.
- Çocuk doyduğunu söylediği zaman ona kulak verin. Çocuklar, yalnızca açlığını giderecek kadar yemeye ihtiyaç duyar.